ΜΑΝΟΣ ΚΑΤΡΑΚΗΣ

Στο Καστέλλι, τραγουδάει με τον Γ.Κουτσουρέλη


1908 - 1984

Ο μεγάλος θεατράνθρωπος, από τους σημαντικότερους ηθοποιούς όλων των εποχών.
Γεννήθηκε στο Καστέλλι Κισάμου και καταγόταν από την Ποταμίδα Κισάμου, το "Ποταμιδάκι" όπως το ονόμαζε ο ίδιος. Περίπου δέκα ετών αναγκάστηκε με την οικογένεια του να αφήσει την λατρεμένη του Κρήτη για να πάει στην Αθήνα. Ποτέ όμως δεν ξέχασε την κρητική διάλεκτο και την ιδιαίτερη του πατρίδα...έστω κι αν αυτή για κάποια περίοδο τον λησμόνησε...
Το 1928 θα κάνει το ντεμπούτο του στον κινηματογράφο (σε βουβή ταινία) έως ότου το 1931 καταφέρνει να μπεί στο Εθνικό θέατρο. Η μετέπειτα σταδιοδρομία του στο σανίδι αλλά και στον κινηματογράφο είναι σπουδαία. Την περίοδο του πολέμου ο Μάνος Κατράκης εντάχθηκε στις τάξεις του ΕΑΜ και η αριστερή του ιδεολογία, τον έβαλε στην κυριολεξία, στον "στόχο" κάποιων συντηρητικών παραγόντων με αποτέλεσμα, την εξορία στην Ικαρία, την Μακρόνησο και τον Άη Στράτη μέχρι το 1952. Κατόπιν εργάστηκε στο ραδιόφωνο, μιας και οι πολιτικές του πεποιθήσεις δεν τον άφηναν να ασκήσει το επάγγελμα του ηθοποιού. Από τα μέσα όμως της δεκαετίας του '50, θα κάνει τα μεγάλα άλματα, θα παίξει ξανά στο θέατρο και θα καθιερωθεί στην συνείδηση του κόσμου. Αγαπήθηκε και λατρεύτηκε από το θεατρόφιλο κοινό, από τους συναδέλφους του, ενέπνεε σεβασμό σε όλους. Έπαιξε σε πολλές ταινίες που έγιναν ανάρπαστες από το κοινό, όπως και σε εκατοντάδες παραστάσεις με μοναδικές ερμηνείες. Με την γυναίκα της ζωής του, την Λίντα Άλμα, θα ζήσει μέχρι το τέλος της ζωής του.
Ο Μάνος Κατράκης, με το αγέρωχο κρητικό παρουσιαστικό, την λεβεντιά, την υπέροχη φωνή, θα φύγει από την ζωή το 1984, λίγο μόλις μετά τα γυρίσματα της τελευταίας του ταινίας "Ταξίδι στα Κύθηρα".

Η Κρήτη,η Κίσαμος όλη, πρέπει να υπερηφανεύεται που γέννησε μια προσωπικότητα του μεγέθους του Μάνου Κατράκη. Δεν είναι λοιπόν ώρα να μπούν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας τα περί...κομματικών πεποιθήσεων και επιτέλους να φτιαχτεί ένα θέατρο στο Καστέλλι, στο όνομα του; Είναι το λιγότερο που μπορεί να κάνει η περιοχή μας για αυτόν τον άνθρωπο που πάντα υπερηφανευόταν για την καταγωγή του.

ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΦΑΡΑΝΤΑΚΗΣ

Βιολί: Γ.Μαριάνος - Λαγούτο: Παντ.Φαραντάκης ( Φωτο από το βιβλίο του Θαν.Δεικτάκη "Χανιώτες Λαϊκοί μουσικοί που δεν υπάρχουν πιά, τόμος Ά)


Ο παλιός καλλιτέχνης του λαγούτου γεννήθηκε το 1924 στον Δραπανιά Κισάμου. Καλό και σταθερό το παίξιμο του, συνεργάστηκε με πολλούς βιολιστές της περιοχής, ξεχωρίζουμε όμως την συνεργασία του με τον μεγάλο Γιώργη Μαριάνο. Για πολλά χρόνια αποτέλεσαν μια εξαιρετική ζυγιά, τόσο στην Κρήτη, όσο και στην Αθήνα.
Επίσης, σε μερικά φιλικά γλέντια συνόδεψε με τις πενιές του, τον θρυλικό τροβαδούρο της Γραμπούσας, τον Νικολή Τσέγκα.
Ο Παντελής Φαραντάκης είναι άρτιος γνώστης της μουσικής της Κισάμου και σήμερα, αν και έχει αποτραβηχτεί από την ενεργό δράση, αποτελεί πηγή γνώσεων για όλους τους νεωτέρους του.

ΓΙΩΡΓΗΣ ΦΟΒΑΚΗΣ - ΦΟΒΟΓΙΩΡΓΗΣ

Το Βασιλόπουλο Κισάμου Χανίων.


1915 - 2010

Γεννήθηκε το 1915 στο Βασιλόπουλο Κισάμου, στο χωριό που κατοικούσε μέχρι σήμερα. Βιολιστής καλός, μερακλής, χιουμορίστας. Δεν τραγουδούσε και γι'αυτό τον λόγο επέλεγε λαγουτιέρηδες που τραγουδούσαν καλά, όπως ο Καρεφυλλομανώλης, ο Γ.Γεραιουδάκης(Μαρουβάς) κι άλλοι πολλοί. Για εβδομήντα περίπου χρόνια γλέντισε τους Κισαμίτες στις πολλές διασκεδάσεις. Πλούσιο ρεπερτόριο από παλιά συρτά. Στο πανηγύρι του Άη Γιάννη στον Γκιώνα έπαιζε πολλά χρόνια. Τα εύθυμα περιστατικά της καριέρας του είναι δύσκολο να τα απαριθμήσουμε ένα-ένα. Ο Φοβογιώργης συνδύαζε την δεξιοτεχνία με το χιούμορ .
Ο εγγονός του, ο Γιώργος Μυλωνάκης, συνεχίζει την οικογενειακή παράδοση, καθώς είναι ένας από τους νέους βιολιστές που σταδιοδρομούν στην κρητική μουσική.

ΑΗ ΓΙΑΝΝΗΣ Ο ΡΙΓΟΛΟΓΟΣ - ΓΚΙΩΝΑ

Το πολύ μεγάλο κισαμίτικο πανηγύρι στον Γκιώνα, στον Άη Γιάννη γίνεται ανήμερα στις 29/8.
Από την παραμονή ήδη ο κόσμος καταφθάνει στον υπέροχο αυτό τόπο στο ακρωτήρι του Σπάθα για να ακούσει την λειτουργία και κατόπιν να στήσει το δικό του τραπέζι και να γλεντήσει.
Τα χωριά της περιοχής, Ροδωπού-Αφράτα-Μελισουργειό-Καληδωνία-Καμάρα-Αστράτηγος-Ραβδούχα, βρίσκονται όλα επί ποδός.
Στα παλιά χρόνια, πήγαινε κόσμος από όλα τα χωριά της περιοχής, αλλά ακόμα και από τα δυτικότερα μέρη. Ο δρόμος ήταν ανύπαρκτος και από διηγήσεις παλαιών ακούμε ότι πολλοί πήγαιναν ακόμα και με τα πόδια στα κακοτράχαλα μονοπάτια για την χάρη του Αγίου. Την παραμονή, αλλά και ανήμερα, στήνονταν αυτοσχέδιες ταβέρνες με 2 και 3, ακόμα και 4 ζυγιές όργανα κι ο κόσμος γλεντούσε. Ανήμερα του Άη Γιάννη, ο κόσμος νηστεύει και αν παραβιάσει κάποιος την νηστεία, λέγεται ότι τον πιάνει ρίγος. Γι'αυτό και ο Άη Γιάννης ονομάζεται και Ριγολόγος. Σήμερα βέβαια υπάρχει δρόμος που πάει μέχρι κάτω στην εκκλησία, ο κόσμος όμως είναι σαφώς λιγότερος από ότι τα παλιά χρόνια. Ευχόμαστε βέβαια κι αυτό το πανηγύρι να κρατήσει και να μην ακολουθήσει την εμπορική και τουριστική εικόνα όπως μερικά άλλα δυστυχώς.

Χρόνια πολλά και η χάρη του Αγίου πάντα να είναι μαζί μας.

ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΡΜΠΑΔΑΚΗΣ

1943  - 2012


Ο δάσκαλος του λαγούτου. Ο αγαπημένος πολλών. Γεννήθηκε το 1943 στην Κουκουναρά Κισάμου και από μικρός μπήκε στα....βάσανα των γλεντιών. Με την μοναδική του ικανότητα να "αρπάει" οπτικά τις κινήσεις των παλιών λαγουτιέρηδων, δημιούργησε το δικό του προσωπικό στύλ, μοναδικής ακουστικής και τεχνικής. Έφηβος κιόλας θα έχει την ευκαιρία να παίξει με τον γίγαντα, τον θρυλικό Χάρχαλη. Στα 16 του περίπου ανέβηκε στην Αθήνα για να μάθει την τέχνη του μαραγκού. Το λαγούτο όμως τον είχε κερδίσει ολοκληρωτικά. Έπαιξε σε πολλά κρητικά κέντρα με τα μεγαλύτερα ονόματα του βιολιού, όπως ο Ναύτης, ο Μαύρος, Κουνέλης, ο Κατράκης κ.α. Επίσης, σημαντικές οι συνεργασίες του με λυράρηδες όπως ο αείμνηστος Κώστας Μουντάκης, ο Αστρινός Ζαχαριουδάκης, ο Ζαχαρίας Μελεσανάκης, ο Πυθαρούλης κλπ. Δεν είναι παράλογο να πούμε ότι πολλοί εκ των λυράρηδων, γαλουχήθηκαν από τον Πέτρο, γιατί πραγματικά προσέφερε απλόχερα τις πολλές του γνώσεις. Αλλά και αρκετοί νέοι βιολιστές στα πρώτα τους βήματα, βγήκαν από τα "χέρια" του Πέτρου. Δισκογραφικά, έχει παρουσιάσει αρκετές δουλειές σε συνεργασία με άλλους καλλιτέχνες. Άνθρωπος του γλεντιού και της παρέας πάνω από όλα ο Πέτρος, έζησε αρκετά χρόνια στην Αθήνα γεμάτα γλέντια και χαρές.
Τα τελευταία χρόνια επέστρεψε στο χωριό του, την Κουκουναρά όπου έπαιξε σε αρκετά γλέντια με διάφορους συνεργάτες και δίδαξε την τέχνη του λαγούτο σε πολλά νέα παιδιά της περιοχής.

Πολλοί από αυτούς που ευεργετήθηκαν από τον Πέτρο, τον λησμόνησαν, κι αυτό είναι το μεγαλύτερο κρίμα σε έναν άνθρωπο που έχει καταθέσει στην κυριολεξία την ψυχή του στην υπόθεση της κρητικής μουσικής.
Όλοι εμείς, το μουσικόφιλο κοινό, τον ευχαριστούμε από τα βάθη της καρδιάς μας για την συνολική παρουσία και προσφορά του.

ΣΤΕΛΙΟΣ.Σ.ΛΑΪΝΑΚΗΣ

Ο Στέλιος Λαϊνάκης με το μπουλγαρί.Δίπλα του ο αείμνηστος Γ.Τζιμάκης


Ο Στέλιος Λαϊνάκης είναι ένας παραδοσιακός λαγουτιέρης που γεννήθηκε το 1951 στις Καλάθενες Κισάμου. Ο πατέρας του, Στέλιος κι αυτός, γνωστός κι ώς "Αμερικάνος" ήταν ένας από τους καλύτερους χορευτές της περιοχής. Ο Στέλιος Λαϊνάκης ξεκίνησε από νέος να παίζει λαγούτο ερασιτεχνικά, αλλά τον κέρδισαν και τα γράμματα. Βρέθηκε την δεκαετία του '70 να σπουδάζει αρχιτεκτονική στην Ιταλία. Εκεί γνώρισε και τον μεγάλο μουσικολόγο Roberto Leydi, με τον οποίο συνεργάστηκε πολύ στενά στην έρευνα της γνήσιας κρητικής μουσικής για πολλά χρόνια. Ο Στέλιος παίζει γνήσιο μπερντελίδικο λαγούτο που φέρνει στον νού παλιές θύμισες. Είναι,μπορούμε να πούμε, της "σχολής Κουτσουρέλη". Επίσης, με την ίδια άνεση παίζει και μπουλγαρί και δίνει ιδιαίτερη έμφαση στα παλιά Ταμπαχανιώτικα τραγούδια. Άριστος γνώστης των τοπικών μουσικών ιδιωμάτων, έχει συνεργαστεί κατά καιρούς σε εκδηλώσεις ανά την Κρήτη και την Ευρώπη με τους μεγαλύτερους μουσικούς των Χανίων, κι όχι μόνο. Δεν θεωρεί τον εαυτό του επαγγελματία ,αλλά ερασιτέχνη μουσικό και μελετητή, καθώς είναι πολλές οι έρευνες που έχει κάνει σε όλη την Κρήτη. Το αρχείο που συνέλλεξε μαζί με τον επί χρόνια συνεργάτη του, τον Κωστή Παπαδάκη ή Ναύτη, είναι μεγάλο και σημαντικό. Διατελεί εδώ και αρκετά χρόνια πρόεδρος του συλλόγου καλλιτεχνών νομού Χανίων "Ο Χάρχαλης" και αγωνίζεται για την προβολή και διάσωση της γνήσιας μουσικής έκφρασης των Χανίων. Ο γιός του ο Λεωνίδας συνεχίζει την οικογενειακή παράδοση, παίζοντας κι αυτός λαγούτο και μπουλγαρί. Ελπίζουμε-κι αυτό είναι παράκληση από την σελίδα μας- κάποια μέρα ο Στέλιος να ανοίξει τα αρχεία του και να βγάλει στο φώς κάποια άγνωστα ηχητικά ντοκουμέντα ώστε να σιωπήσουν επιτέλους κάποιοι....καλοθελητάδες και πολέμιοι της μουσικής μας παράδοσης.


Ο Στέλιος Λαϊνάκης σε σόλο λαγούτο.
Οι σκοποί που παίζει είναι:Κακράπης του Τσέγκα,Κόντρας του Ματζουράνα,Συρτός του Μανιατογιάννη,Παραλλαγή Χανιώτικου του Βουρογιάννη,Σελινιώτικος του Βουρογιάννη,Τοπολιανός του Φαντομανώλη.

ΤΑ ΜΑΥΡΑ ΜΕΣΑΝΥΧΤΑ.....

Τελικά, το να ερευνά κάποιος χωρίς υποκειμενικές διαθέσεις και να είναι άριστος γνώστης του αντικειμένου, εκτός από βαρύ, φαίνεται να είναι και ακατόρθωτο.
Παράδειγμα για αυτό, το βιβλίο "Μουσική Καταγραφή στην Κρήτη 1953-1954" του Ελβετού μουσικολόγου Samuel Baud-Bovy. Βέβαια, δεν έχουμε τίποτα με τον άνθρωπο, στον λίγο χρόνο που είχε να ψάξει, αυτά βρήκε, αυτά είδε, αυτά νόμισε ότι έμαθε και ίσα ίσα, θεωρείται από τους καλύτερους μουσικολόγους του περασμένου αιώνα. Το θέμα είναι, τι γίνεται όταν οι συνεργάτες που επιλέγει κάνουν στην κυριολεξία "δουλειά του ποδαριού" και με προχειρότητα, προβάλλουν κάποιες δικές τους προτιμήσεις και λειτουργούν μονόπλευρα είς βάρος κάποιων άλλων. Και για του λόγου το αληθές, ας δούμε το σημείωμα της βοηθού-ερευνήτριας του Bayd-Bovy που έκανε μια προ-έρευνα στην Κρήτη σε πολύ λίγο χρόνο, της κυρίας Δ.Μαζαράκη.
Αποσπασματικά λοιπόν η κυρία Μαζαράκη αναφέρει ότι:


"Σε πολλά κομμάτια το λαούτο κάνει ακομπανιαμέντο. Αυτός ο συνδυασμός είναι πολύ κακόγουστος, για μένα. Τα Κρητικά κομμάτια, συρτά πεντοζάλης κ.λ.π., χάνουν αφάνταστα στο λαούτο. Τώρα η βιολόλυρα που επικρατεί στην περιοχή Ρεθύμνης και Ηρακλείου πάει να αντικατασταθεί από τα βιολιά που έχουν εισχωρήσει στην περιοχή Κίσσαμου. Εκεί άρχισε να εισχωρεί και το κλαρίνο. {..} Επίσης με γοργό ρυθμό χάνονται οι παλιοί χορευτικοί σκοποί και αρχίζουν να επικρατούν οι καινούργιοι που βγάζει ο Κουτσουρέλης – ένας παραφουσκωμένος από εγωισμό λαουτιέρης– και κάτι άλλοι παρόμοιοι. Παίρνουν μικροτράγουδα στερεοελλαδίτικα που τα κρητικοποιούν, τους κολλούν και ένα όνομα ενός χωριού και αυτά τα κυκλοφορούν."

Η κυρία Μαζαράκη λοιπόν αφού έκανε μια έρευνα-φωτοβολίδα και ενόμισε ότι έμαθε τις καταβολές της κρητικής μουσικής, είναι σε θέση να μιλήσει και να συνδράμει στον Ελβετό μουσικολόγο με τις απεριόριστες γνώσεις της..!! Και για να είμαστε και λίγο πιο συγκεκριμένοι. Το λαγούτο, για το οποίο μιλά υποτιμητικά, έπαιζε εκείνη την περίοδο πρωταγωνιστικό ρόλο στην παραδοσιακή ζυγιά. Δεν ξέρω ποιούς λαγουτιέρηδες πήγε και άκουσε και σε ποιά περιοχή, όμως στα Χανιά και κυρίως στην Κίσαμο, το λαγούτο έπαιζε πρίμα, σολάριζε και ό,τι κι αν έπαιζε το βιολί, το ίδιο έπαιζε και το λαγούτο. Ακόμα και στο πεντοζάλι. Για τα συρτά, ας μην μιλήσουμε καλύτερα διότι η κυρία Μαζαράκη για να είναι πιο αντικειμενική στην έρευνα της, έπρεπε να κάτσει και να ακούσει πέντε πράγματα από την πηγή τους. Κατόπιν αναφέρεται στην βιολόλυρα που ουδέποτε πρωταγωνίστησε στον νομό Ρεθύμνου, αλλά μόνο στις νότιες επαρχίες του Ηρακλείου κυρίως την περίοδο του μεσοπολέμου. Κάνει το λάθος να πεί ότι "πάει η βιολόλυρα να αντικατασταθεί από το βιολί που έχει εισχωρήσει στην Κίσαμο". Θα έπρεπε κάποιος να πληροφορήσει την κυρία Μαζαράκη ότι στον νομό Ηρακλείου μέχρι και τα χρόνια του μεσοπολέμου, ένα από τα κυριότερα όργανα ήταν το βιολί κι όχι η βιολόλυρα. Και επίσης, στην Κίσαμο δεν είχε εισχωρήσει το βιολί εκείνη την περίοδο, αλλά πολλούς αιώνες πρωτύτερα. Για το δέ κλαρίνο πρέπει να πούμε ότι υπάρχουν ντοκουμέντα που μαρτυρούν την ύπαρξη κλαρίνου στην Κίσαμο και γενικά στα Χανιά από τα τέλη του 19ου αιώνα. Για την δέ άτυχη περιγραφή του Κουτσουρέλη...ουδέν σχόλιον.Ίσως ο Κουτσουρέλης να μην θέλησε να ηχογραφήσει κάποια πράγματα για χάριν της έρευνας της κυρίας Μαζαράκη και να χαρακτηρίστηκε με αυτόν τον τρόπο όπως διαβάσαμε παραπάνω, αλλά κι εκεί πάλι είναι λάθος η ερευνήτρια, διότι εκείνη την περίοδο δεν χάνονται οι παλαιοί σκοποί όπως πιστεύει, ούτε και αντικαθιστά αυτούς τους σκοπούς ο Κουτσουρέλης με τις δικές του συνθέσεις. Ίσα ίσα, η γκάμα συρτών που παίζονταν τότε στα Χανιά ήταν πάρα πολύ μεγάλη. Προφανώς όμως, η κυρία Μαζαράκη αγνόησε κάποια ονόματα καλλιτεχνών τότε εν ζωή όπως ο Κουνελοκωστής, ο Μαριάνος, ο Χαρχαλης, ο Ζερβός, ο Ναύτης, ο Γαλαθιανός, ο Μαύρος κ.ο.κ, διότι αν είχε πραγματικά διάθεση να ψάξει, θα εύρισκε πολύ περισσότερα πράγματα από όσα ακόμα κι η ίδια φανταζόταν. Όσο για τα "στερεοελλαδίτικα" τραγούδια που αναφέρει, δεν νομίζω αυτό να έγινε στα Χανιά. Δεχόμαστε ότι υπήρχαν καλαματιανά στο ρεπερτόριο των καλλιτεχνών τότε, αλλά ουδέποτε έχει υπάρξει τέτοια σύνθεση από Χανιώτη καλλιτέχνη εκείνη την περίοδο και μάλιστα, με ονομασία χωριού! Εκτός κι αν έχει κανείς υπ'όψιν του κάποιον...."Καστελλιανό" καλαματιανό..!!Είναι αστεία όλα αυτά!

Η βαρύτητα της έρευνας δόθηκε σε κεντρο-ανατολικούς νομούς κυρίως, στα Χανιά από ότι έχουμε καταλάβει δωσανε βάρος (και καλά κάνανε) στα ριζίτικα τραγούδια, αλλά απέκλεισαν (και αυτοί,ώ τι τυχαίο) μια τεράστια μουσική παράδοση, μια τεράστια γκάμα μελωδιων και καλλιτεχνών, από τους οποίους τρέφεται σήμερα το 80% της κρητικής μουσικής (Αυτό έχει δηλώσει η σημαντικότατη μουσικολόγος Tulia Magrini κατόπιν δεκαετούς παγκρήτιας έρευνας).
Το να πάει κάποιος σε έναν ξένο τόπο, να κάτσει 1-2 χρόνια, να ψάξει είτε στα κουτουρού, είτε "κατευθυνόμενα" είναι το μόνο εύκολο. Αλλά, ας μην βγαίνουν συμπεράσματα που δεν συνάδουν ούτε με την πραγματική εικόνα, ούτε με την γνήσια μορφή, αλλά ούτε και με την βαθιά ρίζα της μουσικής. Γιατί, αγαπητοί κύριοι και κυρίες μουσικολόγοι-ερευνητές, όταν μιλάμε για ρίζα, μιλάμε για Χανιά!

ΣΤΕΛΙΟΣ ΛΑΪΝΑΚΗΣ

Από δεξιά: Στέλιος Λαϊνάκης,Δημ.Χριστοφοράκης,Νικ.Τσέγκας.



Ο "μπαρουτοκαπνισμένος" λαγουτιέρης με την υπέροχη φωνή, της παλιάς φρουράς που μέστωσε στα μουσικά πράγματα της Κισάμου. Γεννήθηκε στον Λαρδά (Γραμβούσα) Κισάμου και καταγόταν από μουσική οικογένεια, αφού ο πατέρας του και ο θείος του παίζανε λαγούτο και βιολί. Κι ο παππούς του όμως, ο παλαιός βιολιστής Λαϊνονικολής είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο που κάποια μέρα θα ασχοληθούμε ξεχωριστά.
Ο Στέλιος Λαϊνάκης ξεχώρισε για την ωραία του φωνή, για το σωστό του παίξιμο και συνεργάστηκε με όλους τους μεγάλους βιολιστές της περιοχής (Χριστοφοράκης,Ναύτης,Κουνέλης,Μαύρος κλπ). Για πολλά χρόνια κατοίκησε στην Θεσσαλονίκη, όπου την δεκαετία του '90 περίπου επέστρεψε μόνιμα στο αγαπημένο του χωριό. Ο Στέλιος Λαϊνάκης δίδαξε την τέχνη του λαγούτου σε πολλά νέα παιδιά και η προσφορά του είναι πολύ σημαντική για τα μουσικά δρώμενα του τόπου. Δυστυχώς, λίγο πριν φύγει το 2010, έφυγε και ο Στέλιος για το αιώνιο του ταξίδι.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΑΠΟΥΤΣΑΚΗΣ

1895 - 1955

Ο Μιχάλης Παπουτσάκης ήταν ένας παλιός βιολιστής από το Γαβαλομούρι Κισάμου του νομού Χανίων. Θεωρείται ώς ένας εκ των καλυτέρων δεξιοτεχνών εκείνης της εποχής και έδρασε κυρίως στην ανατολική Κίσαμο. Έπαιζε κυρίως με το λαγούτο του κοντοχωριανού του, του Γιάννη Κουριδάκη, αλλά και με τον Γιώργη Κουτσουρέλη και τους Μαρουβάδες (Αντώνη και Γιώργη). Μάλιστα, τον Αντώνη Γεραιουδάκη ή Μαρουβά, αυτός τον πρωτόβγαλε στα γλέντια.
Ο γιός του, ο Χαράλαμπος Παπουτσάκης ( + 1974), συνέχισε την οικογενειακή παράδοση αφού εξελίχθηκε σε άριστο βιολιστή.

ΜΕΡΙΚΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΖΥΓΙΕΣ ΤΗΣ ΚΙΣΑΜΟΥ

Από την μαρτυρία του φίλου Νικ.Παπαδάκη, που την παραθέτω αυτούσια όπως μου την έγραψε και μου την έστειλε.

"Οι περισσότερες ζυγιές στα Χανιά βρισκόντουσαν στην Κίσαμο, τουλάχιστον από την εποχή που εγώ θυμάμαι τον εαυτό μου δηλαδή. Και στο Σέλινο είχανε καλά όργανα, αλλά σε εμάς ήτανε το κάτι άλλο, ο ανθός. Μακάρι να προλάβαινα τον Χάρχαλη και τον Μαριάνο στα καλά τους, αλλά ίσα ίσα που θυμάμαι τον Μαριάνο μόνο,ο Χάρχαλης είχε το πένθος και δεν έπαιζε, σου μιλώ τώρα για μετά το '55 περίπου. Επίσης δεν πρόλαβα την δυνατή ζυγιά του Λυραντώνη με τον Λέφη γιατί τον Λυραντώνη τονε σκοτώσανε οι Γερμανοί το '44, τρία χρόνια δηλαδή πριν γεννηθώ. Το λοιπόν, από όλους αυτούς που άκουσα και γνώρισα και χόρεψα, προσωπικά ξεχωρίζω τις παρακάτω ζυγιές:

1. Από τις παλιές και καλές ζυγιές ήτανε ο Μαύρος με τον Κουτσουρέλη, αυτοί παίζανε σε όλο τον νομό Χανίων και μαζευότανε ο κόσμος σαν τα μελίσσια. Ειδικά στις μπάντες μας έχουνε γράψει ιστορία.

2. Αν και τους άκουσα εγώ μόνο μια φορά, από τον μακαρίτη τον πατέρα μου άκουγα ότι καλή ζυγιά ήτανε και ο Μαριάνος με τον Φαραντάκη. Δραπανιανοί κι οι δυό και παίζανε και στην Αθήνα αρκετά συχνά. Δυστυχώς δεν πρόλαβα στα πολυ καλά του τον Μαριάνο.

3. Κουνέλης και Καρτσώνης, την θεωρώ την καταπληκτικότερη ζυγιά του νομού Χανίων για πάνω από 40 χρόνους. Ταιριάζανε και στο παίξιμο και στον χαρακτήρα και όπου κι αν παίζανε γινότανε το αδιαχώρητο.

4. Άλλη μια ζυγιά που μου έρχετε στο μυαλό ήτανε και το Δρακοπουλάκι από τα Καψανιανά με τον Λέφη και παίζανε για μερικά χρόνια μαζί, κυρίως από το να πάς Ποταμίδα Βουλγάρω μέχρι Καλάθενες Σηρικάρι.

5. Χριστοφοράκης - Λαϊνάκης, πιο μετά αυτοί παίξανε, εμένα προσωπικά μου άρεσε πολύ ο Χριστοφοράκης, ήτανε ο άσσος της Μεσογειανής μπάντας.

6. Αναγνωστάκης - Νταουντές μια εποχή ήτανε η καλύτερη ζυγιά από τα Τοπόλια και στα Πανωμέρια πέρα. Ο Αναγνωστάκης έπαιζε ένα φεγγάρι και με το Πολυχρονάκι, αλλά πιο πολύ ταίριαζε με τον Νταουντέ.

7. Φοβογιώργης και Καρεφύλλης Μανώλης, ταιριαστοί οργανοπαίχτες και είχανε και χιούμορ. Αυτοί όσες φορές παίξανε και πήγα και τους είδα, μαζεύανε αρκετό κόσμο.

8. Χαρχαλομιχάλης και Μαρέντος Θεοχάρης, πρίν ο Χαρχαλομιχάλης ανέβει στην ΑΘήνα, είχανε βγάλει καλό όνομα γιατί παίζανε καλά και ο Μαρέντος ήταν πρώτης τάξεως τραγουδιστής. Τους είχα ακούσει μια φορά στο Παλιόκαστρο κι άλλη μία στα Χάμπαθα.

9. Ο Ναύτης με τον Σημαντηρά, πρωτού πάνε στην Αμερική, ήτανε ταιριαστή ζυγιά. Γενικά ο Ναύτης με όσους έπαιζε μου άρεσε πολύ.

10. Καλή ζυγιά, τους είχα ακούσει στα Ρούματα τρείς φορές που πήγαινα σε γάμους, ήτανε τα Γουβεράκια, αδέρφια.

11. Έπίσης ο Μαθιουδάκης με τον Μαργαρίτη παίζανε καλά και μερακλήδικα. Ο Μαθιουδάκης πρίν πάθει το ατύχημα στο χέρι ήτανε από τα καλά βιολιά της Κισάμου και εξαίσιος τραγουδιστής.

12. Αν και δεν είναι Κισαμίτης, ο Κατράκης μου άρεσε μιαν εποχή που έπαιζε με τον Χαιρετάκη από τον Κάμπο. Σου μιλάω τώρα για τέλη δεκαετίας του '70 με αρχές του '80.

13. Τελευταία άφησα μια ζυγιά που μου άρεσε αρκετά και τους είχα ακούσει σε δυό γάμους, ήτανε ο Παπουτσής ο Χαραλάμπης με τον Μαρουβά τον Γιώργη, αλλά δυστυχώς ο Χαραλάμπης έφυγε νωρίς. Αν συνέχιζε, θα γινόταν μεγάλο όνομα. "