Παρασκευή 23 Ιουλίου 2010

ΤΟ ΡΙΖΙΤΙΚΟ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝ.ΣΚΑΛΙΔΗ


Ούλα τση Κρήτης τα χωριά άξια και τιμημένα, μα’να χωριό στην Κίσαμο, τα ξακουστά Περβόλια, χωριό Σκαλίδη του αρχηγού, του πρώτου καπετάνιου, που’χε το βλέμμα του αητού, λαγού γληγοροσύνη κι ολάργυρα ΄χε τα άρματα।



ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΑΡΤΣΩΝΑΚΗΣ - ΚΑΡΤΣΩΝΗΣ


Από τους σημαντικότερους λαγουτιέρηδες της παλιάς φρουράς με μεγάλη προσφορά στα μουσικά δρώμενα της Κισάμου. Γεννήθηκε στα Καρφιανά Κισάμου και για πολλά χρόνια αποτέλεσε μαζί με τον Μιχάλη Κουνέλη την πλέον περιζήτητη ζυγιά της περιοχής. Σημαντική επίσης η συνεργασία του με τον Γρηγόρη Μαθιουδάκη, αλλά και με άλλους πολλούς βιολιστές της Κισάμου, νέους και παλιούς. Ο Μανώλης Καρτσωνάκης έχει ηχογραφήσει πολλές κασέτες στο δισκάδικο του Γιάννη Σταματάκη που πλέον θεωρούνται κλασσικές. Ιδιαίτερη μνεία να κάνουμε στην βοήθεια του πρός τους νέους λαγουτιέρηδες.
Σήμερα εμφανίζεται επιλεκτικά σε τιμητικές εκδηλώσεις.

Τιμή στην Κίσαμο που γέννησε έναν τέτοιο αξιόλογο άνθρωπο και καλλιτέχνη.

Η ΕΚΜΑΘΗΣΗ ΟΡΓΑΝΩΝ ΤΑ ΠΑΛΙΑ ΧΡΟΝΙΑ


Κάποτε, το να μάθει κάποιος ένα όργανο φάνταζε πολύ δύσκολο. Δεν ήταν μόνο η μεγάλη αγοραστική αξία ενός οργάνου, αλλά ήταν και η δυσκολία της εκμάθησης. Δεν υπήρχαν ούτε ωδεία, ούτε σχολές, ούτε κάν ένα κασετόφωνο. Ακουστικά και μόνο, με πρακτικές μεθόδους που ξεπερνάνε κάθε φαντασία. Υπήρχε όμως και άλλο ένα «αγκάθι» στην όλη υπόθεση της εκμάθησης: Η άρνηση των καλλιτεχνών να διδάξουν! Σίγουρα ακούγεται παράξενο, κι όμως, τα παλιά χρόνια ήταν τέτοιο το σύστημα των καταξιωμένων μουσικών και ελάχιστοι ήταν αυτοί που δίδαξαν. Υπάρχουν μάλιστα ιστορίες, χιουμοριστικές εν μέρει, που δίνουν πολύ εύστοχα το στίγμα αυτού του πράγματος. Βέβαια, για να διαχωρίζουμε τα πράγματα, οι πολύ παλαιές γενιές μουσικών, όπως του Ματζουράνα, του Μανιατογιάννη, του Μαριαναντρίκου κ.ο.κ. δεν είχαν αυτό το χαρακτηριστικό, αντιθέτως, δίδαξαν το όργανο και τους σκοπούς σε αρκετούς βιολιστές. Το «ζόρι» όμως, παρατηρείται στην γενιά του Χάρχαλη, του Μαριάνου, του Ζερβού, του Κοπανίδη και άλλων πολλών. Σε κατ’ιδίαν συζήτηση με τον αείμνηστο Κ.Παπαδάκη «Ναύτη» πρίν αρκετά χρόνια είχα ακούσει το περίφημο «αν ήθελες να μάθεις, έπρεπε πρώτα να έσκαβες». Δηλαδή, η πληρωμή του δασκάλου ήταν μερικές αγροτικές δουλειές. Ο Μαριάνος – ο μοναδικός ίσως που έδειχνε το όργανο σε νέα παιδιά – για αντάλλαγμα έβαζε και του έκαναν δουλειές στα χωράφια, στα λιόφυτα κλπ. Από μαρτυρίες πολλών, ο Χάρχαλης δεν έδειχνε εύκολα. Ο Ναύτης είχε πεί ότι ο Χάρχαλης ξεκίνησε να διδάσκει από το ’50 κι έπειτα που δεν έπαιζε σε επίσημα γλέντια λόγω πένθους, αλλά και πάλι, έδειχνε ως επί το πλείστον σε συγγενικά του πρόσωπα. Ο περίφημος λυράρης Χαρίλαος Πιπεράκης είχε μείνει στον Δραπανιά περίπου έξη μήνες για να μάθει τα συρτά κοντά στον Μαριάνο. Από δήλωση του Ναύτη, κάθε μέρα έσκαβε στα χωράφια του Μαριάνου ως ανταμοιβή για τα….δίδακτρα! Εδώ βέβαια γεννάται το ερώτημα, γιατί άραγε οι παλαιοί δεν έδειχναν εύκολα στους νεωτέρους κάποια πράγματα; Πολλοί υποστηρίζουν ότι το έκαναν επειδή δεν ήθελαν να τους «φάνε» την δουλειά, λόγω του τότε μεγάλου ανταγωνισμού. Άλλοι υποστηρίζουν ότι δεν ήθελαν να φανερώσουν κάποια μυστικά της τέχνης τους και να αντιγραφούν από άλλους. Το θέμα όμως είναι ότι σήμερα, αν δεν ενεργοποιούνταν οι καλλιτέχνες της περασμένης γενιάς, όπως ο Μιχάλης Κουνέλης, ο Ναύτης, ο Κατράκης, ο Μανιός κλπ, πολύ απλά δεν θα είχαμε νέους συνεχιστές του βιολιού. Αλλά και στο λαγούτο, δεν αλλάζει η κατάσταση. Αρκετοί ήταν αυτοί που δεν θέλησαν να διδάξουν για τους προσωπικούς τους λόγους (αλλά και για τους παραπάνω που είπαμε) με αποτέλεσμα να χαθούν κάποια πράγματα και κακά τα ψέματα, η Κίσαμος σήμερα δεν καυχάται ότι έβγαλε έναν νέο Κουτσουρέλη. Βέβαια εδώ πρέπει να υπογραμμίσουμε το άξιο έργο του Μανώλη Καρτσωνάκη, του Στέλιου Λαϊνάκη(του Λαρδιανού), του Θεόφιλου Μαργαριτάκη, του Πέτρου Καρμπαδάκη, του Μιχάλη Πολυχρονάκη κ.α. που σήμερα αν έχουν βγεί κάποιοι νέοι λαγουτιέρηδες, το οφείλουμε σε αυτούς που πραγματικά δίδαξαν τις νεώτερες γενιές.
Τελικά, από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι το δοξάρι και η πένα πήγαιναν παρέα με τον….σκαπέτη!