Δευτέρα 23 Αυγούστου 2010

ΜΕΡΙΚΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΖΥΓΙΕΣ ΤΗΣ ΚΙΣΑΜΟΥ




Από την μαρτυρία του φίλου Νικ.Παπαδάκη, που την παραθέτω αυτούσια όπως μου την έγραψε και μου την έστειλε.

"Οι περισσότερες ζυγιές στα Χανιά βρισκόντουσαν στην Κίσαμο, τουλάχιστον από την εποχή που εγώ θυμάμαι τον εαυτό μου δηλαδή. Και στο Σέλινο είχανε καλά όργανα, αλλά σε εμάς ήτανε το κάτι άλλο, ο ανθός. Μακάρι να προλάβαινα τον Χάρχαλη και τον Μαριάνο στα καλά τους, αλλά ίσα ίσα που θυμάμαι τον Μαριάνο μόνο,ο Χάρχαλης είχε το πένθος και δεν έπαιζε, σου μιλώ τώρα για μετά το '55 περίπου. Επίσης δεν πρόλαβα την δυνατή ζυγιά του Λυραντώνη με τον Λέφη γιατί τον Λυραντώνη τονε σκοτώσανε οι Γερμανοί το '44, τρία χρόνια δηλαδή πριν γεννηθώ. Το λοιπόν, από όλους αυτούς που άκουσα και γνώρισα και χόρεψα, προσωπικά ξεχωρίζω τις παρακάτω ζυγιές:

1. Από τις παλιές και καλές ζυγιές ήτανε ο Μαύρος με τον Κουτσουρέλη, αυτοί παίζανε σε όλο τον νομό Χανίων και μαζευότανε ο κόσμος σαν τα μελίσσια. Ειδικά στις μπάντες μας έχουνε γράψει ιστορία.

2. Αν και τους άκουσα εγώ μόνο μια φορά, από τον μακαρίτη τον πατέρα μου άκουγα ότι καλή ζυγιά ήτανε και ο Μαριάνος με τον Φαραντάκη. Δραπανιανοί κι οι δυό και παίζανε και στην Αθήνα αρκετά συχνά. Δυστυχώς δεν πρόλαβα στα πολυ καλά του τον Μαριάνο.

3. Κουνέλης και Καρτσώνης, την θεωρώ την καταπληκτικότερη ζυγιά του νομού Χανίων για πάνω από 40 χρόνους. Ταιριάζανε και στο παίξιμο και στον χαρακτήρα και όπου κι αν παίζανε γινότανε το αδιαχώρητο.

4. Άλλη μια ζυγιά που μου έρχετε στο μυαλό ήτανε και το Δρακοπουλάκι από τα Καψανιανά με τον Λέφη και παίζανε για μερικά χρόνια μαζί, κυρίως από το να πάς Ποταμίδα Βουλγάρω μέχρι Καλάθενες Σηρικάρι.

5. Χριστοφοράκης - Λαϊνάκης, πιο μετά αυτοί παίξανε, εμένα προσωπικά μου άρεσε πολύ ο Χριστοφοράκης, ήτανε ο άσσος της Μεσογειανής μπάντας.

6. Αναγνωστάκης - Νταουντές μια εποχή ήτανε η καλύτερη ζυγιά από τα Τοπόλια και στα Πανωμέρια πέρα. Ο Αναγνωστάκης έπαιζε ένα φεγγάρι και με το Πολυχρονάκι, αλλά πιο πολύ ταίριαζε με τον Νταουντέ.

7. Φοβογιώργης και Καρεφύλλης Μανώλης, ταιριαστοί οργανοπαίχτες και είχανε και χιούμορ. Αυτοί όσες φορές παίξανε και πήγα και τους είδα, μαζεύανε αρκετό κόσμο.

8. Χαρχαλομιχάλης και Μαρέντος Θεοχάρης, πρίν ο Χαρχαλομιχάλης ανέβει στην ΑΘήνα, είχανε βγάλει καλό όνομα γιατί παίζανε καλά και ο Μαρέντος ήταν πρώτης τάξεως τραγουδιστής. Τους είχα ακούσει μια φορά στο Παλιόκαστρο κι άλλη μία στα Χάμπαθα.

9. Ο Ναύτης με τον Σημαντηρά, πρωτού πάνε στην Αμερική, ήτανε ταιριαστή ζυγιά. Γενικά ο Ναύτης με όσους έπαιζε μου άρεσε πολύ.

10. Καλή ζυγιά, τους είχα ακούσει στα Ρούματα τρείς φορές που πήγαινα σε γάμους, ήτανε τα Γουβεράκια, αδέρφια.

11. Έπίσης ο Μαθιουδάκης με τον Μαργαρίτη παίζανε καλά και μερακλήδικα. Ο Μαθιουδάκης πρίν πάθει το ατύχημα στο χέρι ήτανε από τα καλά βιολιά της Κισάμου και εξαίσιος τραγουδιστής.

12. Αν και δεν είναι Κισαμίτης, ο Κατράκης μου άρεσε μιαν εποχή που έπαιζε με τον Χαιρετάκη από τον Κάμπο. Σου μιλάω τώρα για τέλη δεκαετίας του '70 με αρχές του '80.

13. Τελευταία άφησα μια ζυγιά που μου άρεσε αρκετά και τους είχα ακούσει σε δυό γάμους, ήτανε ο Παπουτσής ο Χαραλάμπης με τον Μαρουβά τον Γιώργη, αλλά δυστυχώς ο Χαραλάμπης έφυγε νωρίς. Αν συνέχιζε, θα γινόταν μεγάλο όνομα. "

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΕΝΕΓΑΚΗΣ



Δεξιοτέχνης βιολιστής της νέας γενιάς ο Γιάννης Μενεγάκης. Γεννήθηκε το 1982 στο Καστέλλι Κισάμου, όπου και διαπρέπει σήμερα.
Μαθήματα βιολιού πήρε σε μικρή ηλικία από τον Μιχ.Κουνέλη και στην συνέχεια από τον Κώστα Παπαδάκη ή Ναύτη. Από πολύ μικρός ξεχώρισε για το ταλέντο του και σήμερα έχει στο ενεργητικό του πολλές και σημαντικές συνεργασίες με αξιόλογους λαγουτιέρηδες.
Άρτιος δεξιοτέχνης, με σεβασμό στην μακραίωνη κισαμίτικη μουσική παράδοση, σίγουρα έχει να προσφέρει πολλά στα μουσικά πράγματα του τόπου μας.

ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ

Φωτο από το αρχείο του Ανυφαντή


Ο Αντώνης Αναγνωστάκης, ο βετεράνος σημερα βιολιστής, γεννήθηκε τα χρόνια του μεσοπολέμου, την δεκαετία του '30, στο Έλος Κισάμου. Τα Εννιά Χωριά με τους περίφημους μερακλήδες επέδρασαν καταλυτικά στην τέχνη του Αντώνη Αναγνωστάκη.
Από πολύ μικρός αγκάλιασε το βιολί, πήρε λίγα μαθήματα από τον Κλειδουχάκη από το Μουρί του Βουλγάρω Κισάμου κι από μερικούς κοντοχωριανούς του βιολιστές, αλλά το έμφυτο ταλέντο του δεν χρειαζόταν δασκαλέματα. Ξεχώρισε από νωρίς για την καταπληκτική δεξιοτεχνία του, μάλιστα δέ, πολλοί είναι αυτοί που κατατάσσουν το παίξιμο του Αντώνη Αναγνωστάκη στην ίδια κλίμακα με αυτή του Μιχ.Κουνέλη.
Έπαιξε με αρκετούς λαγουτιέρηδες όπως ο Νταουντάκης, ο Στ.Λαϊνάκης, ο Μιχ.Πολυχρονάκης κ.α. Για πολλά χρόνια δεν είναι παράλογο να πούμε ότι ήταν το πρώτο όνομα στην περιφέρεια των Εννιά Χωριών, σε όλα τα τοπικά πανηγύρια και γάμους. Ακόμα και στο γειτονικό Σέλινο οι εμφανίσεις του ήταν πολλές. Απότομα όμως διακόπηκε η μουσική του καριέρα λόγω πένθους και μέχρι σήμερα δεν έχει ξαναπαίξει σε επίσημα γλέντια. Ο Αντώνης Αναγνωστάκης έχει ηχογραφήσει κατά το παρελθόν αρκετές ερασιτεχνικές κασέτες στο δισκάδικο του Γιάννη Σταματάκη στο Καστέλλι.

ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΑΡΕΦΥΛΛΑΚΗΣ - ΚΑΡΕΦΥΛΛΟΜΑΝΩΛΗΣ




1910 - 1995

Παλιός και περίφημος λαγουτιέρης από τον Πλάτανο Κισάμου. Πρίμο λαγούτο και άριστη φωνή. Από δήλωση του Μιχ.Κουνέλη: "τραγουδούσε ο Καρεφύλλης και κλείνανε οι άλλες ταβέρνες". Υπάρχουν αρκετές μουσικές καταγραφές σε ερασιτεχνικές κασέτες που δείχνουν περίτρανα την αξία του Μανώλη Καρεφυλλάκη. Έπαιξε με τους σπουδαιότερους βιολιστές όπως ο Χάρχαλης, ο Μαριάνος, ο Λυραντώνης, ο Ναύτης, ο Γιαννενής, ο Κουνέλης, ο Χριστοφοράκης, ο Φοβογιώργης κ.α. Στην ίδια οικογένεια, επαγγελματίας λαγουτιέρης και ο γιός του ο Στεφανής, αλλά και ο εγγονός του-εξαίσιος λυράρης, ο Βασίλης Καρεφυλλάκης.
Ο Καρεφυλλομανώλης εκτός από σωστός καλλιτέχνης, ήταν και λαμπρός χαρακτήρας και αυτά τα στοιχεία συνοδεύουν την φήμη του μέχρι και σήμερα. Λόγω πένθους σταμάτησε να παίζει από τις αρχές τις δεκαετίας του '70. Πάραυτα, έπαιξε σε μερικές τιμητικές βραδιές. Ο εγγονός του και μουσικός ερευνητής, ο Χαρ.Ανουσάκης, εξέδοσε μετά τον θάνατο του Καρεφυλλομανώλη, ένα αξιόλογο δίσκο-λεύκωμα με ανέκδοτες ηχογραφήσεις και αποσπάσματα από μαρτυρίες του παλιού λαγουτιέρη.

ΡΟΥΜΑΘΙΑΝΗ ΣΟΥΣΤΑ (ΓΙΤΣΙΚΙΑ)

Παλαιός και λεβέντικος χορός που κάποτε χορευόταν σε όλη την έκταση της επαρχίας Κισάμου. Ανήκει στους πυρρίχιους χορούς που υπήρχαν πολύ πρίν την διάδοση του συρτού. Τα τελευταία χρόνια χορεύεται μόνο από άνδρες, κάποτε όμως τον χόρευαν και οι γυναίκες. Σε μουσικά μέτρα 2/4 με έξη βήματα, με χαρακτηριστικές κινήσεις των ποδιών (σουσταρίσματα) βασίζεται στα παραγγέλματα που δίνει ο "μπροστάρης" στους υπολοίπους. Η ονομασία "Ρουμαθιανή Σούστα" δόθηκε από τον αείμνηστο βιολιστή Κων/νο Παπαδάκη ή Ναύτη, ακριβώς επειδή είχε διασωθεί και χορευόταν τα τελευταία χρόνια μόνο στα Παλαιά Ρούματα Κισάμου. Η παλαιά ονομασία του χορού όμως είναι "Γιτσικιά Σούστα", λόγω του τρόπου εκτέλεσης. Η Ρουμαθιανή σούστα σήμερα έχει επανέλθει στο προσκήνιο και μάλιστα, χορεύεται από πολλούς νέους σε όλη την επαρχία Κισάμου.




Δείτε τους Ρουμαθιανούς να χορεύουν την Ρουμαθιανή σούστα. Στο βιολί, ο Μιχ.Κουνέλης.