Τρίτη 18 Δεκεμβρίου 2012

ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΑΣΥΝΑΡΤΗΣΙΕΣ


Μόνο με αυτόν τον τίτλο μπορούμε να χαρακτηρίσουμε τα όσα ειπώθηκαν την περασμένη Κυριακή, 16/12/2012 στην τηλεοπτική εκπομπή "Παγκρήτιες ώρες" του τηλεοπτικού σταθμού "Blue Sky" που εκπέμπει στην Αττική. Στα πλαίσια λοιπόν αυτής της εκπομπής και του αφιερώματος που έγινε στον Μιχ.Κουνέλη και στο βιολί, με τον γίγαντα Φώτη Κατράκη, ακούστηκαν ένα σωρό ασυναρτησίες από άτομα, τα οποία προφανώς έχουν μαύρα μεσάνυχτα όσον αφορά τα της μουσικής των Χανίων.
Το δυστύχημα της υπόθεσης είναι ότι αυτές οι ασυναρτησίες ακούστηκαν και ειπώθηκαν από κάποιους κυρίους οι οποίοι είναι και Χανιώτες! Δεν θα θέλαμε βέβαια να σχολιάσουμε περαιτέρω την "μουσικολογική δεινότητα" του παρουσιαστή, κυρίου Φαρσαρη, ο οποίος καλύτερα, αν δεν γνωρίζει, να μην μιλάει. Ειπώθηκε λοιπόν , μεταξύ άλλων "τερατολογιών",  το φοβερό και άσχετο, ότι ο Ναύτης, ο μακαρίτης ο Κωστής Παπαδάκης, ήταν αυτός που εμπόδισε το βιολί να βγεί εκτός νομού Χανίων!!! Εκτός του παρουσιαστή που υποστήριξε την ανωτέρω άποψη, δυστυχώς την υποστήριξαν και μερικοί παρευρισκόμενοι, ναί ναί, αυτοί οι κύριοι, που όταν ο Ναύτης ήταν εν ζωή, δεν υπήρχαν απλά!
Ευτυχώς - και προς τιμήν του - ο Γιώργης ο Κουνέλης, ο γιός του Μιχ.Κουνέλη, κάπως το "έσωσε".
Πρέπει κάποτε να καταλάβουν, όλοι αυτοί που από την ημέρα που έφυγε από κοντά μας ο Ναύτης έχουν βγεί και σκορπούν ρίγη.....ασυναρτησιών, ότι ο Ναύτης όχι μόνο δεν εμπόδισε την εξάπλωση του βιολιού, αντιθέτως, ήταν αυτός που κυριολεκτικά μόνος του προσπάθησε να διασώσει τα αυθεντικά μουσικά μοτίβα της δυτικής Κρήτης, κι ήταν αυτός που πάλεψε ώστε να καταστεί σαφές στον κόσμο ότι η βιολιστική παράδοση είναι ολοζώντανη και τεράστια σε πλούτο και ιστορία. Και επιτέλους, σε τέτοιου είδους εκπομπές, ας μιλάνε άτομα τα οποία κατέχουν πέντε πράγματα από μουσική ιστορία αυτού του τόπου. Έλεος πιά με τους φολκλορικούς μαϊντανούς και τους όπου γής παρατρεχάμενους που μόλις βγούν στο γυαλί, λένε ότι τους κατέβει. Λίγος σεβασμός σε έναν άνθρωπο που η μουσική της Κρήτης του οφείλει πολλά! Και κυρίως, η παρουσία του, ήταν πολυτέλεια για τον τόπο μας. Είναι λοιπόν τόσο ακατανόητο το έργο του Ναύτη; 'Η, είναι τόσο ευκολονόητη η ασχετοσύνη μερικών;

Τρίτη 30 Οκτωβρίου 2012

ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ



Κισαμίτικες μελωδίες από τον Νικ.Σαριδάκη (Μαύρο) στο βιολί και στο τραγούδι, Γιώργη Κουτσουρέλη στο λαγούτο και Λευτέρη Ντουρουντάκη στο τραγούδι.


Παρασκευή 12 Οκτωβρίου 2012

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΟΥΤΣΑΥΤΑΚΗΣ




1931 - 2004

Άλλος ένας καλλιτέχνης που προστίθεται στον μακρύ κατάλογο των μουσικών της επαρχίας μας και υπηρέτησε πιστά την κρητική μουσική, ήταν και ο Βασίλης Κουτσαυτάκης. Με καταγωγή από τα Μεσόγεια Κισάμου, από μικρό παιδί ασχολήθηκε με τον βασιλιά των οργάνων, το βιολί. Μαθήτευσε για ένα φεγγάρι και δίπλα στον τρανό Χάρχαλη, ήταν από τους λιγοστούς μαθητές του πρωτομάστορα μουσικού. Από έφηβος στα γλέντια του Καστελιού και των γύρω χωριών, μέχρι που το ανήσυχο πνεύμα του τον ώθησε σε μακρινά ταξίδια ανα τον κόσμο και έπειτα, μόνιμη εγκατάσταση στην Αθήνα. Πλούσιες συνεργασίες με τους Κουτσουρέληδες, τον Σταύρο Μαυροδημητράκη, τον Καρεφυλλομανώλη, τον Θεοχάρη Μαρεντάκη κ.α. Στην Αθήνα συνεργάστηκε κυρίως με τον Στέλιο Κουτσουρέλη, μαζί εμφανίζονταν στις εκδηλώσεις των Κρητών της Αττικής, κυρίως μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '60, όπου και σιγά σιγά σταμάτησε να παίζει ενεργά σε γλέντια. Ο αείμνηστος Στέλιος Κουτσουρέλης κάποτε σε κατ'ιδίαν συνομιλία μας, τον είχε περιγράψει με μια λέξη, τόσο για τον χαρακτήρα του, όσο και για την τεχνική του δεινότητα: Τζέντλεμαν.



ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ




1908 - 1983


Παλιός λαγουτιέρης ο Γιώργος Παπαδάκης που έδρασε καλλιτεχνικά κυρίως μέχρι και τα χρόνια της κατοχής. Γεννήθηκε στο Μουρί, γειτονιά που ανήκει στην πρώην κοινότητα Βουλγάρω Κισάμου. Σεμνό και σωστό παίξιμο, καλό τραγούδι. Άφησε αγαθή μνήμη σε όλους όσους τον άκουσαν από κοντά. Οι ηλικιωμένοι συγχωριανοί του που τον πρόλαβαν έστω και λίγο, μιλάνε για έναν άνθρωπο σωστό, μερακλή και φιλόξενο αλλά και καλό μουσικό. Συνεργασίες είχε με τους συγχωριανούς του Αντ,Κλειδουχάκη και Χαρ.Χουδαλάκη και με άλλους βιολιστές της περιοχής, όπως ο τρανός Μαν.Μυλωνάκης, ο Μαν.Γιακουμάκης, αλλά και με τον θρυλικό Γ.Μαριάνο. Έπαιξε μερικές φορές και με τον έφηβο τότε Κ.Παπαδάκη ή Ναύτη, με τον οποίο είχαν και μακρινή συγγένεια.  Όλα αυτά όμως μέχρι και την εποχή του εμφυλίου, καθώς ο Γιώργης Παπαδάκης διώχτηκε επανειλημμένως για τα πολιτικά του φρονήματα. Εξορία στον εμφύλιο, ανακρίσεις και κρατητήρια στην χούντα. Εγκατέλειψε την επαγγελματική σταδιοδρομία μιας και οι βιολιστές παρόλο που γνώριζαν την αξία του, δεν τον καλούσαν στα γλέντια, λόγω όπως προείπαμε, των πολιτικών του φρονημάτων  Αστεία πράγματα για την εποχή μας, όμως στις κλειστές κοινωνίες εκείνων των χρόνων φαίνεται ότι έπαιζαν μεγάλο ρόλο. Και πόσοι άλλοι άραγε για τους ίδιους λόγους παράτησαν μια λαμπρή σταδιοδρομία; Ο Γιώργης Παπαδάκης έφυγε από την ζωή λόγω των αλλεπάλληλων προβλημάτων υγείας που του είχαν προκαλέσει η εξορία και οι κακουχίες.  

Σάββατο 1 Σεπτεμβρίου 2012

ΓΙΩΡΓΗΣ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗΣ - ΤΟ ΛΕΒΕΝΤΙΚΟ ΠΑΙΞΙΜΟ



Ο Γιώργης Κουτσουρέλης σε μια σειρά συρτά, με την μοναδική του δεξιοτεχνία.


ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ "ΤΟ ΡΟΔΟ".



Το Ρόδο που ανθεί....
Το Ρόδο που μυρίζει...
Το Ρόδο που καλοσειριάζει τσ'ανθρώπους...


Ο Πολιτιστικός Σύλλογος "Το Ρόδο". Ένας σύλλογος που ομορφαίνει και τιμά τις παραδόσεις του τόπου μας. Μια ομάδα ανθρώπων όλων των ηλικιών που με μοναδικό γνώμονα την διατήρηση των παμπάλαιων εθίμων μας, δρά και ζυμώνεται με τις παραδόσεις, μεταφέροντας τες στο άχαρο παρόν, με μοναδική ομορφιά. Ο Νίκος Γιακουμάκης, ο Νίκος Μαθιουδάκης και η παρέα τους, που είναι τόσο μεγάλη και συγγνώμη που δεν μπορούμε να αναφερθούμε στον καθένα χωριστά, φροντίζουν με τον καλύτερο τρόπο ώστε τα ήθη και έθιμα που μας ορίζουν ώς λαό, να περάσουν στις νέες γενιές με την αυθεντικότητα που τα διέπουν. Ο σύλλογος αυτός, εν αντιθέσει με τους χορευτικούς (!!!) συλλόγους που υφίστανται τα τελευταία χρόνια και περνώντας από την λαίλαπα του φολκλόρ που δεν διστάζει να εισχωρήσει ακόμα και στη καρδιά της μουσικογεννήτρας Κισάμου, βάζει αντισκάρι σε ό,τι έχει να κάνει με εμπορευματοποίηση, προσωπικές προβολές, ατομικά και οικονομικά οφέλη, φεύγει από τα στενά όρια του μουσικοχορευτικού (και συχνά λανθασμένου) γίγνεσθαι και προβάλει όλο το φάσμα των νοσταλγικών δραστηριοτήτων της παλιάς καθημερινής ζωής. Τραγούδι - παρέα - τρύγος - λαβέτζι - κουρά - παραδοσιακές μαγειρικές, τέχνες κλπ, όλα έχουν θέση στο πολυποίκιλο πρόγραμμα του "Ρόδου". Και όταν μιλάμε για "Ρόδο", έτσι όπως έχει υπαγορευτεί από τις αυστηρά δομημένες καταβολές μας, μιλάμε για Χανιά. Και όταν μιλάμε για Χανιά, είτε αρέσει, είτε όχι, μιλάμε για ρίζες. Και οι ρίζες, με τους ανθρώπους που διαθέτουν μεράκι και γνώση, όπως στο "Ρόδο", στέκουν πάντα δυνατές.

 Εκ του "Κίσαμος - Μουσική και Κουλτούρα".


Πέμπτη 30 Αυγούστου 2012

ΕΚΔΗΛΩΣΗ





Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Φαλλελιανών Κισάμου "Η Δημιουργία" διοργανώνει όπως κάθε χρόνο και φέτος κρητική βραδιά, το Σάββατο 1/9/2012 και ώρα 20.30 στον προαύλιο χώρο του δημοτικού σχολείου. Στο μουσικό πρόγραμμα, ο Μανώλης Φαντάκης (βιολί) και ο Αρτέμης Πεντάρης (λαγούτο).
Θα προσφερθεί παραδοσιακό κέρασμα.


Κυριακή 26 Αυγούστου 2012

ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΛΕΙΔΟΥΧΑΚΗΣ



1928 - 2012


Άλλος ένας από τους τελευταίους βετεράνους της κισαμίτικης μουσικής παράδοσης έφυγε πρίν λίγες ημέρες. Ο Αντώνης Κλειδουχάκης, ένας παλιός, καλός τεχνίτης του βιολιού.
Γεννήθηκε στο Μουρί, οικισμό που ανήκει στο Βουλγάρω Κισάμου. Από πολύ νέος σταδιοδρόμησε στα μουσικά μονοπάτια της περιοχής και για παραπάνω από τέσσερις δεκαετίες γλέντησε τον κόσμο σε πολυάριθμα παραδοσιακά γλέντια. Συνεργάστηκε με σημαντικούς λαγουτιέρηδες, όπως με τον Βενιζέλο Κορκιδάκη, τον Γιώργο Παπαδάκη, τον Στέφανο Μπατουδάκη κ.α.
Ερασιτεχνικές κασέτες ηχογράφησε στο στούντιο του Γιάννη Σταματάκη στο Καστέλλι.
Ο γιός του, Ανδρέας, συνεχίζει σήμερα την οικογενειακή παράδοση παίζοντας λαγούτο στα γλέντια των Κρητών της Αθήνας.


Τρίτη 3 Ιουλίου 2012

ΓΙΩΡΓΗΣ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗΣ: Ο ΘΡΥΛΟΣ!



O γίγαντας του λαγούτου, ο θρυλικός Γιώργης Κουτσουρέλης σε ανεπανάληπτες πενιές!







ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ


Το καλοκαιράκι έχει μπεί για τα καλά κι έτσι λοιπόν, πολλοί είναι οι πολιτιστικοί σύλλογοι των χωριών της επαρχίας μας που ετοιμάζουν και φέτος τις δικές τους εκδηλώσεις. Αν και αισθητά μειωμένες φέτος και λόγω της οικονομικής κρίσης, οι επιλογές υπάρχουν για όσους θέλουν να παραβρεθούν σε κάποια εκδήλωση της περιοχής μας. Βέβαια ισχύει και εδώ για άλλη μία φορά αυτό που έχουμε πεί κατ'επανάληψη από αυτή εδώ την γωνιά, ότι δηλαδή στην ποσότητα χάνουμε την ποιότητα και για αυτό τον λόγο, παρακαλούνται οι διοργανωτές, κυρίως λόγω της οικονομικής στενότητας του κόσμου, να προσέξουν την ποιότητα της εκδήλωσης τους και να σεβαστούν τον κόσμο που θα παραβρεθεί.
Ξεχωρίσαμε λοιπόν μερικές εκδηλώσεις που θα γίνουν στο προσεχές διάστημα και θα επανέλθουμε σίγουρα και με άλλες.

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΡΑΜΒΟΥΣΑΣ
---------------------------------

Στις 20/7/2012 και ώρα 21.00 μμ στα Κουτουφιανά Γραμβούσας,  βραδιά αφιερωμένη στον προσφάτως εκλιπόντα λαγουτιέρη Στέλιο Λαϊνάκη. Θα αποδώσουν κισαμίτικους σκοπούς ο Στρατής Σκαράκης(βιολί) και ο Νίκος Σταματάκης(λαγούτο) και θα χορέψει το τοπικό χορευτικό συγκρότημα.




ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΑΡΑΘΟΚΕΦΑΛΑΣ
-------------------------------

Βραδιά Μαραθόπιτας στην Μαραθοκεφάλα Κισάμουστις 27/7/2012 και ώρα 21.00. Στο μουσικό πρόγραμμα, ο λυράρης Γιώργος Αναστασάκης και θα χορέψει το χορευτικό συγκρότημα "Πελασγοί".



ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΠΗΛΙΑΣ ΚΙΣΑΜΟΥ.
-------------------------------------------------------------

Γιορτή λεμονιού στην Σπηλιά Κισάμου από τον πολι/κο σύλλογο και τον σύλλογο κυριών και δεσποινίδων Σπηλιάς,  στις 13/7/2012 και ώρα 21.00. Στο μουσικό πρόγραμμα ο βιολιστής Γιώργος Μυλωνάκης με το συγκρότημα του.



Δευτέρα 18 Ιουνίου 2012

ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ






Ο αείμνηστος Μιχάλης Κουνέλης σε κισαμίτικα συρτά. Στο λαγούτο, ο Μανώλης Καρτσώνης.

ΕΚΔΗΛΩΣΗ






Ο πολιτιστικός σύλλογος Γλώσσας Κισάμου διοργανώνει εκδήλωση στα πλαίσια του παραδοσιακού εθίμου του Κλήδωνα την Κυριακή 24 Ιουνίου και ώρα 20.00 μμ στην πλατεία του χωριού.  Θα υπάρξει πλούσιο ψυχαγωγικό πρόγραμμα από το θέατρο σκιών του Νίκου Βλαζάκη, παραδοσιακό γλέντι από τον Ηλία Χορευτάκη και το συγκρότημα του και ριζίτικα τραγούδια από τον Λαογραφικό Όμιλο Χανίων. Τιμή πρόσκλησης με πλήρες μενού: 15 ευρώ.




Πέμπτη 14 Ιουνίου 2012

Παρασκευή 25 Μαΐου 2012

ΝΙΚΟΣ ΜΑΝΙΑΣ: ΤΙΤΛΟΙ ΤΕΛΟΥΣ....




Έφυγε σήμερα, 25/5/2012, ο σπουδαίος κρητικός καλλιτέχνης, ο Νίκος Μανιάς σε ηλικία 81 ετών. Ίσως ένας από τους τελευταίους "βετεράνους" της παλιάς φρουράς. Αξιόλογος μουσικός και ιδιαίτερα προικισμένος τραγουδιστής, γεννήθηκε το 1931 στην Επισκοπή Ρεθύμνης και για 60 χρόνια διασκέδασε τους Κρήτες όπου γής. Ας είναι ελαφρύ το ρεθυμνιώτικο χώμα που θα τον δεχθεί...


Τετάρτη 9 Μαΐου 2012

"ΕΦΥΓΕ" Ο ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΡΜΠΑΔΑΚΗΣ





Έφυγε σε ηλικία 69 ετών ο αγαπημένος μουσικός, άνθρωπος, φίλος, ο Πέτρος Καρμπαδάκης.
Η κρητική μουσική από σήμερα είναι φτωχότερη. Ο Πέτρος στα πολλά χρόνια της σταδιοδρομίας του, προσέφερε απλόχερα και Ανιδιοτελή την τέχνη του, αλλά και την γνώση του πάνω στα κρητικά μουσικά μοτίβα και στο λαγούτο. Αγαπητός μας φίλος, ποτέ δεν μας χάλασε το χατήρι για να μας μιλήσει σχετικά με την μουσική μας παράδοση και δη για τα τοπικά κισαμίτικα μοτίβα.
Από αυτή την γωνιά εκφράζουμε τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια στους οικείους του. Θα μείνει αξέχαστος.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το βιογραφικό του, πατήστε ΕΔΩ

ΓΙΩΡΓΗΣ ΜΑΡΙΑΝΟΣ - ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ.












Δημοσιεύουμε απόσπασμα της ερασιτεχνικής συνέντευξης του Γιώργη Μαριάνου στον Γιάννη Παπαδάκη, Δραπανιάς Κισάμου 1970, όπου ο μεγάλος μουσικός αναφέρεται στα σφακιανά γλέντια της εποχής του. Το "Κίσαμος - Μουσική και Κουλτούρα" ευχαριστεί θερμά τον γιό του Γιάννη Παπαδάκη, Δημήτρη για την ευγενή αποκλειστική παραχώρηση των αποσπασμάτων.


Ερ: Μου είπες προηγουμένως ότι κρατούσανε πολλές μέρες τα γλέντια. Δηλαδή, άφηνες το σπίτι σου και γυρνούσες μετά από αρκετό καιρό ε;


Απ: Αφού διάλεξα αυτό το επάγγελμα, έπρεπε και να κάνω πράματα που ας πούμε με έκαναν να αφήνω το σπιτικό μου για μέρες. Να πείς να παίξω κοντά ποθές, εντάξει, όσο και να βαστούσε το γλέντι ήμουνα κοντά, αλλά να πείς να πάω να παίξω αλλού, ήθελα κι ένα μήνα να γαήρω.


Ερ: Εννοείς όταν πήγαινες στην Αθήνα;


Απ: Όϊ μόνο αυτό. Εγώ έπαιζα πολύ στα Σφακιά, με αγαπούσανε εκειδέ στα χωριά αυτά και με καλούσανε να πάω να τωνε παίξω κάθε χρόνο. Εμένα με κατέχανε γιατί και ο μακαρίτης ο πατέρας μου έπαιζε συνέχεια. Εμείς ήμαστε, ο λάλος μου ο μακαρίτης, ήτονε από την Ανώπολη, κι ήρθε επαέ και έκαμε οικογένεια. Και είχαμε πολλούς συγγενείς εκειά και καλούσανε τον πατέρα μου να πηγαίνει να παίζει. Και μετά, όταν τα παράτησε ο πατέρας μου, πήγαινα εγώ.Και καθόμασταν μπορεί και ένα μήνα και γυρνούσαμε τα χωριά στα πανηγύρια και στσοι γάμους και γλεντούσε ο κόσμος. Με τον πατέρα μου ήτανε κι άλλος ένας από 'παέ πέρα, ο μακαρίτης ο Μανώλης ο Φαντής κι αυτός ήτανε από'κειέ η καταγωγή του και έπαιζε κι ήταν ας πούμε ανταγωνιστές...


Ερ: Ο Φαντής;


Απ: Ναί, Μανώλης Φαντάκης από τα Κοτσιανά ήτανε αλλά είχε πολλούς συγγενείς κι αυτός από την άλλη μπάντα των Σφακιών, αυτόνανε τονε σκοτώσανε οι Γερμανοί, τονε τσαλαπάτησε ένα αυτοκίνητο τον κακορίζικο...


Ερ: Μάλιστα. Δηλαδή μπάρμπα-Γιώργη πηγαίνατε και στα Σφακιά, από εδώ, Κισαμίτες...


Απ: Ναί, απού'παέ οι περισσότεροι, δεν ήτανε οργανοπαίχτες ετσά κατεχάρηδες στα Σφακιά. Γιάε, εγώ το λέω και καμιά φορά βλέπω τσοι δικούς μας και μανίζουνε, αλλά το λέω, οι Σφακιανοί, μπορεί να μην ήτονε στα όργανα ετσά δυνατοί, αλλά ήτονε οι καλύτεροι τραγουδιστάδες ουλωνώ των Χανίων. Να πάεις να δείς δηλαδή τραγουδιστάδες Ανωπολιώτες και Αγιαννιώτες που δεν είχανε το ταίρι τους. Καλιά απ'ούλους τους Σφακιανούς, ξεχωρίζανε, διότι εγώ εγλέντησα σε ούλη την επαρχία Σφακίων, αλλά σε αυτούς τσοι τόπους είδα τσοι πιο μερακλήδες, ντρέτα πράματα, όμορφα...


Ερ: Κι από τους Σελινιώτες;


Απ: Και οι Σελινιώτες τραγουδούνε καλά, πολύ καλά...


Ερ: Και στον χορό το ίδιο;


Απ: Οι Σελινιώτες;


Ερ: Όχι, οι Σφακιανοί..


Απ: Στον χορό εχορεύανε πεντοζάλι λεβέντικα, όμορφα. Και σερτό. Στον χορό όμως, δεν βάνω κανένανε παραπάνω από τσοι δικούς μας επαέ, είναι πιο τεχνίτες χορευτάδες...


Ερ: Ωραία. Λοιπόν, έλειπες στα Σφακιά πολύ καιρό...


Απ: Ναί, ντα δεν σου'πα; Ένα μήνα. Γιατί, γιάε, ήτανε και οι δρόμοι κακοί, δεν ήτονε αμάξια, αυτά εβγήκανε μετά τον πόλεμο. Δηλαδή, για να πάω στην Ανώπολη, πήγαινα από τα σελινιώτικα, να βγώ στην Παλιόχωρα, ή να βγώ στη Σούγια να πάρουμε το καϊκι και να βγούμε στον σφακιανό γυαλό κι από'κειδέ να πάμε πάνω. Θέλαμε δυό μέρες να πάμε. Κι ανε τύχαινε και καλός γάμος ή και πανηγύρι στην σειρά, καθόμασταν είκοσι μέρες. Ανώπολη και ΆηΓιάννης κάνανε τα περισσότερα γλέντια. Και στσοι πέρα μεριές, στην Νίμπρο πήγαινα κι έπαιζα. Μας βάνανε ένα μεγάλο τραπέζι και καλές καρέκλες με πατανίες φαντές και καθόμασταν αυτού και παίζαμε γιατί θεωρούσανε μεγάλο πράμα οι Σφακιανοί να έχουνε όργανα, πώς να στο πώ δηλαδή, τιμητικό. Και μας επαραγγέλνανε τσοι χορούς στην σειρά κι εμείς κρατούσαμε σειρά για να μην αφήσουμε κανένανε παραπονεμένο. Χορεύανε οι παρέες, έτρωγε ο κόσμος, έπινε, διασκέδασε ωραία. Ένα κακό είχανε αυτοί, πίνανε χωρίς μέτρο και γυρεύανε να μεθύσουνε και κανένα ετσέ ξενομπάτη ας πούμε και εμένα δυό-τρείς φορές επολεμήσανε να με μεθύσουνε, αλλά εγώ στα γλέντια μου, όπου κι ανε βρισκόμουνα, δεν έπινα ποτέ παραπάνω από δυό- τρείς κρασιές γιατί ήθελα να κατέω ήντα μου γίνεται κι όϊ να γίνομαι ρεζίλι σαν μερικούς που πίνουνε και μετα δεν μπορούνε να σύρουνε την χέρα τους να παίξουνε.


Ερ: Πίνανε δηλαδή πολύ κρασί στα Σφακιά;


Απ: Παντού επίνανε, οι παλιοί που ήτανε πραγματικά άντρες, όϊ ψώματα, πίνανε πολύ. Κι έπαε στην Κίσαμο είναι κρασοπιοτάδες γεροί. Γιάε, εγώ τσοι χωρίζω στα δυό. Άλλο οι κρασοπιοτάδες κι άλλο οι κρασόφιλοι. Κρασόφιλους είδα πολλούς ούλα τα χρόνια που ήμουνα στο επάγγελμα και τσοι σιχάθηκα, παντού, σε ούλους τσοι τόπους.


Ερ :Μάλιστα. Να σε ρωτήσω κάτι άλλο, στα Σφακιά και στο Σέλινο, με ποιούς λαγουτιέρηδες έπαιζες. Με ντόπιους από εκεί;


Απ: Στο Σέλινο παίζανε καλά λαγούτα. Είναι ένας Κλεινάκης, Αντώνης, στην Παλιόχωρα, που έπαιζε το καλύτερο λαγούτο και παίζαμε μαζί στα γλέντια του Σελίνου. Κι είναι και ένας Λεβεντάκης Χρήστος, με αυτόνα εγώ έπαιζα όταν ακόμα ήτανε κοπελάκι δεκαεφτά χρονών. Με τον Λεβεντάκη επαίζαμε πολύ συχνά στα Σφακιά, με τον Κλεινάκη έπαιζα στο Σέλινο περισσότερο. Είναι κι ένα άλλο Λεβεντάκη, ο Αρτέμης από το Μάλεμε και πήγα και με αυτόν κάμποσες φορές στα Σφακιά και να σου πώ κιόλας, μια φορά του έκαμε μια ζημιά ο Κριγιαρογιάννης στην Ανώπολη, ένας άντρας ετσά δυό μέτρα. Πάνω στο γερό κέφι, επήρε το λαγούτο του Αρτέμη και να πάει να παίξει τάχα μου αυτός και του παίζει μια ετσέ με την χέρα του και σπά ούλες τσοι κόρδες και τότες δεν ήτονε εύκολο να'χεις πολλές κόρδες μαζί σου και έπαιξα το υπόλοιπο γλέντι μοναχά με το βιολί. Και ο Αρτέμης από τότεσας κι έπειτα δεν ξανάθελε να παίξει εκειέ. Και του είπα του Κριγιαρογιάννη, για να ξεπλερώσεις την ζημιά, θα καθίσεις να τραγουδείς δίπλα μου ούλο το βράδυ, γιατί ήτονε κατεχάρης τραγουδιστής. Μα μου λέει σε μια δόση, να πάω πρός νερού μου. Δεν πάεις του λέω ποθές, επά δίπλα θα τα κάμεις. Και γέλα ο κόσμος, η παρέα που'τανε εκειδέ. Κι ήτανε άλλος ένας, ο Αθητογιώργης ο Θεός να του συχωρέσει γιατί έχει ποθάνει και πάει και φέρνει ένα τσικάλι και του κάνει, έλα κουμπάρε Γιάννη μα έτουδα σερβίρει καλιά, κι η παρέα δώς του να γελά του σκασμού. Οι Ανωπολιώτες, επειδή τσοι'ζησα πολύ, μπορεί να έχουνε άλλους νόμους, αλλά στην παρέα και στο γλέντι όντε σμίξουνε και ευχαριστηθούνε, γίνονται άλλοι άνθρωποι, οι παλιοί δηλαδή, γιατί από τσοι νέους δεν κατέω κανένανε, αποσύρθηκα πολλά χρόνια...


Ερ: Όλα αυτά πρίν τον πόλεμο;


Απ: Ναί, μετά τον πόλεμο βγήκανε κι οι πιό νέοι, ο Μαύρος, ο Ναύτης, ο Κουτσουρέλης, ο Γαλαθιανός και πηγαίνανε αυτοί συχνά και παίζανε. Πήγαινα κι εγώ αλλά ανέβαινα εκείνα τα χρόνια πιο πολύ στην Αθήνα...



Τρίτη 8 Μαΐου 2012

ΟΡΕΣΤΗΣ ΦΑΝΤΑΚΗΣ





1910 - 1990

Από την ιστορική και μουσική οικογένεια των Φαντάκηδων ο Ορέστης Φαντάκης. Γεννημένος στα Κοτσιανά Κισάμου, σταδιοδρόμησε στην κρητική μουσική για παραπάνω από τέσσερις δεκαετίες κρατώντας στα χέρια του το λαγούτο, το όργανο που κληρονόμησε από τον πατέρα του - λαγουτιέρης κι αυτός. Ήταν ανηψιός του σημαντικού βιολιστή Νικολή Φαντάκη ή Ζερβού, όπου και συνεργάστηκε μαζί του για αρκετά χρόνια. Επίσης, ζύγιασε και με άλλους σπουδαίους βιολιστές, όπως με τον Μιχ.Κουνέλη, τον Φοβογιώργη, τον Γιάννη Μαριανάκη, τον Νικολή Χάρχαλη, τον Γιώργη Μαριάνο κ.α.
Καλό παίξιμο και μερακλήδικο τραγούδι, έδωσε το παρόν σε εκατοντάδες γλέντια, τόσο στο χωριό του, όσο και στα γειτονικά χωριά Χαιρεθιανά - Κολένι - Δραπανιάς - Περβολάκια κλπ.


Πέμπτη 3 Μαΐου 2012

ΠΑΝΗΓΥΡΙ

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Σασάλου Κισάμου σας καλεί στο πανηγύρι του χωριού το πρωί του Σαββάτου 5 Μαΐου στον εορτασμό της Μεγαλομάρτυρος Αγ. Ειρήνης. Θα μας διασκεδάσει το συγκρότημα του Κισαμίτη βιολάτορα Θοδωρή Πολυχρονάκη. Τιμή πρόσκλησης με πλήρες μενού 10 ευρώ. Τα παιδιά δωρεάν. Θα υπάρχει δωρεάν κλήρωση με πλούσια δώρα

Παρασκευή 20 Απριλίου 2012

ΡΙΖΙΤΙΚΟ



ΡΙΖΙΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΡΗΤΙΚΕΣ ΜΑΔΑΡΕΣ, ΝΤΥΜΕΝΟ  ΜΕ ΟΜΟΡΦΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΟΡΕΙΝΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΧΑΝΙΩΝ.



Παρασκευή 13 Απριλίου 2012

Κυριακή 8 Απριλίου 2012

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΚΩΣΤΑΝΤΟΥΛΑΚΗΣ







Καλλιτέχνης, από τους "αφανείς ήρωες" που στην κυριολεξία κατάπιε η ξενιτειά. Η έρευνα και η καταγραφή έγινε από τον Γιάννη Παπαδάκη στην Νέα Υόρκη και ακολουθεί το βιογραφικό του από το ηλεκτρονικό μήνυμα που μας έστειλε ο Δημήτρης Παπαδάκης από την Αμερική πρίν μερικές ημέρες. Σίγουρα θα ακολουθήσουν πολλά αφιερώματα σε καλλιτέχνες που ξενιτεύτηκαν και για πολλούς σήμερα παραμένουν άγνωστοι.




"Από πληροφορίες και χειρόγραφο κείμενο του πατέρα μου, αυτός ο μουσικός, τον οποίο γνώρισα κι εγώ όταν ήμουν νέος κι αυτός σε γεράματα, συμπεραίνω ότι ήταν σπουδαίος. Λοιπόν, γεννήθηκε περίπου το έτος 1880 στον Αερινό στην Κίσαμο Χανίων και έπαιζε λαούτο. Στον πατέρα μου είπε ότι έπαιζε με έναν γείτονα του, τον Φελεσάκη Ιωάννη και με έναν άλλο καλλιτέχνη εκείνης της εποχής, εν ονόματι Ματζοράνας από τις Λουσακιές της Κισάμου Χανίων. Στην Αμερική ήρθε το 1904 σε ηλικία εικοσιτεσσάρων χρονών και ασχολήθηκε με ξυλουργικές εργασίες στο μαγαζί του Φραγκιουδάκη στην Philadelphia, αργότερα δέ επεκτάθηκε επαγγελματικά δημιουργώντας δική του εταιρεία επεξεργασίας ξύλου στο Trenton της Philadelphia. Στην καλλιτεχνική του δημιουργία δεν σταμάτησε να παίζει κρητικό λαούτο, για μερικά χρόνια έπαιζε με έναν σπουδαίο λυράρη που έδρασε στην Αμερική, τον Γεώργιο Καντεράκη. Για κάποιο διάστημα έπαιξε και με τον αθάνατο Πιπεράκη και από δική του δήλωση, ο Πιπεράκης ωφελήθηκε πολύ από την διδασκαλία του Κωσταντουλάκη στην κρητική μουσική. Δεν είχε ιδιαίτερες επαφές με την γενέτειρα του διότι οι επαγγελματικές του υποχρεώσεις ήταν πάρα πολλές. Κατόρθωσε να επανέλθει στην Κρήτη, στο χωριό του το έτος 1932 με σκοπό να δημιουργήσει επιχείρηση και έμεινε οκτώ μήνες, αλλά επέστρεψε στην Αμερική διότι είχε οικογένεια, δύο κόρες και η σύζυγος του ήταν Αμερικανίδα και αυτές δεν ήθελαν να μείνουν στην Κρήτη. Επίσης, ο Ναύτης τον είχε σε μεγάλη εκτίμηση και έχουν ηχογραφήσει μαζί δύο κασέτες ερασιτεχνικού επιπέδου τις οποίες και έχω στην κατοχή μου μιας και έγιναν στο πατρικό μας σπίτι υπό την επίβλεψη του πατέρα μου. Ο Ναύτης έλεγε στον πατέρα μου ότι τον θεωρούσε μεγάλο τεχνίτη στο κρητικό λαούτο, αλλά και στην δημοτική ελληνική μουσική επειδή έπαιζε ρουμελιώτικα και ηπειρώτικα, γιατί συνεργαζόταν και με μουσικούς της υπόλοιπης Ελλάδας. Ο Κωσταντουλάκης στα πολλά του γεράματα πήγε να μείνει στο σπίτι της μικρής του κόρης στο Brooklyn της Νέας Υόρκης όπου και εγώ τον γνώρισα όταν ήμουν σε ηλικία δεκαοκτώ ετών, διότι επισκεπτόταν το βιβλιοπωλείο του πατέρα μου αρκετά συχνά. Απεβίωσε το έτος 1972 με τον καημό ότι έπειτα από το 1932 δεν επανήλθε ποτέ στην Κρήτη και στο πατρικό του χωριό, παρόλο που είχε την οικονομική άνεση να το πράξει. "

ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΟΛΥΧΡΟΝΑΚΗΣ

Τοπόλια Κισάμου



1904 - 1991

Παλιός και χαρισματικός καλλιτέχνης ο Γιάννης Πολυχρονάκης.
Γεννήθηκε στα Τοπόλια Κισάμου, πολυτάλαντος και πολυτεχνίτης. Έπαιζε βιολί, έπαιζε λαγούτο, έψελνε στην εκκλησία, αγιογραφούσε, τραγουδούσε. Μέχρι και τα πενήντα του έπαιζε λαγούτο δίπλα στον Χάρχαλη, τον Σκορδυλομανώλη, τον Μήτρο Τσουρουνάκη, τον Δημήτρη Νικολακάκη. Καλό λαγούτο, στρωτό, χωρίς εξάρσεις. Και καλή φωνή. Μετά, ασχολήθηκε με το βιολί. Τα παιδιά του, κληρονόμησαν την καλλιτεχνική του κλίση, ο Μιχάλης - ο σπουδαίος αυτός λαγουτιέρης, κι ο Μανώλης - ο αείμνηστος βιολάτορας.
Πολλές μέρες έλειπε στα γλέντια, στα γύρω χωριά, Κατσοματάδω - Καλάθενες - Τσουρουνιανά - Άη Κυρ Γιάννη - Βουλγάρω - Μουρί. Άφησε αγαθή μνήμη, τίμιος και καλός οικογενειάρχης.



Δευτέρα 2 Απριλίου 2012

ΜΑΥΡΟΣ - ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ





Ακολουθούν αποσπάσματα από ερασιτεχνική συνέντευξη του Γ.Παπαδάκη με τον μεγάλο Νικολή Σαριδάκη ή Μαύρο, Χανιά 1980. Το " Κισαμος - Μουσική και Κουλτούρα" ευχαριστεί θερμά τον γιό του Γιάννη Παπαδάκη, Δημήτρη και τον εγγονό του, Κώστα, για την ευγενή παραχώρηση των αποσπασμάτων.


Ερ: Ήσουν αυτοδίδακτος στο βιολί;

Απ: Ο μακαρίτης ο πατέρας μου έπαιζε λύρα, κι από το σοϊ μου παίζανε όργανα, εγώ δηλαδή το κληρονόμησα αυτό το ταλέντο και μου άρεσε πολύ η μουσική. Κι όταν ήμουνα κοπελάκι, πήγαινα στα γλέντια και έβλεπα τα όργανα και προσπαθούσα να δώ τα κόλπα τους και μετά να πάω να παίξω στο σπίτι να κάνω μπρόβες δηλαδή. Και σιγά σιγά έμαθα και άρχισα να βγαίνω κι εγώ στα γλέντια. Δεκατεσσάρων, δεκαπέντε περίπου ήμουνα κι έπαιζα όπως μπορούσα κι έμενε ο κόσμος ευχαριστημένος....

Ερ: Λένε πολλοί, οι περισσότεροι δηλαδή, ότι στον νομό Χανίων ο Μαύρος ήταν αυτός που δημιούργησε σχολή, αναμόρφωσε τα τοπικά ακούσματα....

Απ: Σχολή; Να μαθαίνω λές;

Ερ: Εννοώ, ότι το παίξιμο σου δημιούργησε μιμητές...

Απ: Ναί, πραγματικά. Κοίτα, εγώ δεν πήγα σε δασκάλους. Αλλά άκουγα όλους τους παλαιοτέρους μας και από τον καθένα τους έπαιρνα κι ένα στοιχείο και μετά έβανα και τα δικά μου τα ακούσματα τα προσωπικά και έκανα τα δικά μου τα κόλπα. Και λέγανε, να έτσε τον παίζει ο Μαύρος τον σκοπό αυτόνα. Οι παλιοί παίζανε με άλλο σύστημα, αλλιώς κρατούσανε το δοξάρι και το χρησιμοποιούσανε με άλλο τρόπο που για εμένα ήτανε κουραστικό, δηλαδή να πηγαίνει το χέρι πέρα-πόδε για να βγάλει μια νότα. Ενώ εγώ έκαμα το εξής, με μια δοξαριά έβγανα μισή στροφή, έκανα ένα γέμισμα, πιο ξεκούραστα γιατί έδινα βάρος στα δαχτύλια πιο πολύ. Μου αρέσανε τα γεμίδια, τα γλυκάδια, αλλά να μην είναι περρίσια, δηλαδή έβανα γλυκάδια στον σκοπό εκειά που το καλούσε κι όχι συνέχεια να χαθεί δηλαδή η ομορφιά του...

Ερ: Δύσκολο αυτό έ;

Απ: Ε ναι, δεν το κάνανε πολλοί, εγώ πέρναγα πολλές ώρες για να παίξω έναν σκοπό και να τον ευχαριστιούμαι, να βγεί δηλαδή ένα σωστό αποτέλεσμα, ωραίο, να το ακούει ο άλλος και να λέει ότι είναι ωραίο πράμα...

Ερ: Πάμε παρακάτω, τα πρότυπα σου ποιά ήτανε;

Απ: Τότε ήτανε φίρμα μεγάλη ο Χάρχαλης. Ήτανε ο Χάρχαλης, ήτανε ο Μαργιάνος, ο Κοπανίδης, ο Κουνέλης ο γέρος, ο Ζερβός, ο Σιδερής, ο Παπουτσής, ήτανε πολλοί. Αλλά αυτοί που μου κάνανε εντύπωση, ο Χάρχαλης, ο Μαργιάνος...

Ερ: Τι είχαν αυτοί και ξεχώριζαν;

Απ: Ο Χάρχαλης έπαιζε στον άσσο, στην τρίχα που λέμε. Δηλαδή, άκουγες ένα ωραίο πράμα χωρίς να χαλάει τσοι σκοπούς. Και τραγούδιε καλά, πολύ καλά. Δηλαδή, άνοιγε το στόμα του κι ήταν ένα πράμα ετσά εντυπωσιακό, πώς να στο πώ, εντυπωσίαζε τον κόσμο αυτό. Κι ο Μαργιάνος ήτανε καλός τεχνίτης, λεβέντης, τσιτσεκλής που λέμε, εφόριε σαλβάρια και τον εθωρούσε ο κόσμος και καμάρωνε...

Ερ: Από αυτούς τους δύο, ποιός σου άρεσε πιο πολύ;

Απ: Ο Χάρχαλης μου άρεσε, να σου πώ γιάντα μ'άρεσε. Ήτανε πιο τεχνικός, έβανε ωραία γλυκάδια, έπαιζε πολύ γλυκό όργανο, εταίριαζε τσοι σκοπούς αναμεταξυ τωνε και είχανε ωραία ακολουθία. Και το τραγούδι του ήτανε που είπα και πρίν εντυπωσιακό. Ενώ ο Μαργιάνος, έπαιζε καλό όργανο, αλλά έπαιζε πιο ξερά, πιο άγρια και δενε τραγούδιε καλά και το απέφευγε αν είχε μπαρή του δίπλα  που τραγούδιε καλά. Εμένα ο Χάρχαλης μ'αγαπούσε πολύ. Ναί. Και με αγαπούσε και με θαύμαζε κι ερχότανε όποτε του σέρβιρε και με έβριστε εδώ και καθόμασταν και παίζαμε και μου έλεγε, να δώ το γλυκάδι που βάνεις στον τάδε σκοπό....

Ερ: Ζήταγε δηλαδή την γνώμη σου;

Απ: Ναί, δεν είχε εγωισμούς με μένα, με αγαπούσε πολύ, μα κι εγώ το ίδιο όμως διότι ο Χάρχαλης ήτανε και θα είναι πάντα η κορφή των Χανίων....

Ερ: Έπαιζες λοιπόν στα πανηγύρια, στους γάμους ε;

Απ: Ναί, στην Αθήνα ανέβηκα και ήμουνα κάμποσο καιρό κι έπαιζα κι εκειδέ και μετά κατέβαινα κάτω κι έπαιζα και παντού, γλέντια πολλά...[...]

Ερ: Με ποιούς έπαιζες;

Απ: Με πολλούς έπαιξα. Με ένα Κολομπάκη έπαιζα κάμποσους χρόνους, μετά έπαιζα με το Λεβεντάκη από το Μάλεμε, με το κακορίζικο το Μαρουβαδάκι έπαιζα....

Ερ: Αυτός σκοτώθηκε κι ήσουν κι εσύ παρόν...

Απ: Ναί, κακιά ώρα. Ο Αντώνης ο Γεραιούδης, μα το λέγαμε Μαρουβαδάκι. Και γαέρναμε από ένα πανηγύρι και στο Γεράνι παραπάνω ήτονε πιωμένος ο οδηγός και του'φυγε το φορτηγό και ντούμπαρε  κι εγώ πρόλαβα κι έπαιξα τον πήδο και τηνε γλύτωσα κι αυτό το κακορίζικο δεν πρόλαβε και το μισέρωσε του θανατά το φορτηγό και το πλάκωσε. Που λές, αυτός ο Αντώνης ήτανε σπουδαίος καλλιτέχνης κι αν ζούσε ακόμα κάμποσα χρόνια θ'αφηνε μεγάλο όνομα, διότι ήτανε λαμπρός χαρακτήρας και τεχνίτης από τσοι λίγους. Ο Κουτσουρέλης τονε φοβότανε, άμε να τονε ρωτήσεις να σου πεί. Ποιόν φοβόσουνα τότε; Τον Μαρουβά θα σου πεί, διότι έπαιζε στην τρίχα.

Ερ: Μάλιστα. Και με ποιούς άλλους έπαιξες;

Απ: Έπαιξα με τον Κουτσουρέλη, με τον Μιχάλη τον Πολυχρονάκη, τον Λευτέρη τον Ντουρουντάκη, τον Καλομοίρη, τον Κάτη τον Αντώνη, τον Λαϊνά, με πολλούς, με ούλους σχεδόν τους Χανιώτες έπαιζα....

Ερ: Ο Ντουρουντάκης ποιός ήταν;

Απ: Ζεί ακόμα ο Λευτέρης, Γερανιώτης είναι. Λαγούτο σωστό, χωρίς πολλά πολλά ετσέ στολίδια. Αλλά αυτός είχε μια φωνή, τι να λέμε εδά. Στα καλά του πάνω δεν είχε το ταίρι του, να πεί τραγούδια ωραία να ακούς μια φωνή, αηδόνι. Να φανταστείς, στην Αθήνα έπαιζε με τον Μουντάκη, κι όταν άνοιγε το στόμα του ο Λευτέρης, δενε τόλμα ο Μουντάκης να τραγουδήσει. Τόσο καλός. Και παίζαμε με τον Λευτέρη το '60 - '65 σε πολλά γλέντια. Και επίσης, ξέχασα να πώ, ήτανε, κι είναι ακόμα, ένας Λιονής Στεφανής, Ρουματσίτης και καλός οργανοπαίχτης και παίξαμε και με αυτόνα. Και είναι στα Χανιά ο Θοδωράκης ο Μανώλης, καλό κοπέλι είναι και τώρα τελευταία έχουμε παίξει κάμποσες φορές...

Ερ: Με τον Κουτσουρέλη πόσα χρόνια παίζατε μαζί;

Απ: Δεκατέσσερα- δεκαπέντε χρόνια παίζαμε...

Ερ: Συνεχώς παίζατε μαζί; Δηλαδή, δεν παίζατε και με άλλους;

Απ: Παίζαμε και με άλλους, αλλά πιο πολύ, δηλαδή εφτά στα δέκα γλέντια τα παίζαμε μαζί. Και μαζί γράψαμε και δίσκους και γινήκανε επιτυχίες μεγάλες. Και στο ραδιόφωνο παίζαμε και παντού παίζαμε, είχαμε πολλά καλέσματα και μας προτιμούσε ο κόσμος...

Ερ: Μα ήσασταν θρυλική ζυγιά...

Απ: Αυτό είναι αλήθεια, ναί. Μας ζητούσε ο κόσμος να πάμε να παίξουμε. Επήγαμε το 1939, όταν ήμασταν στις αρχές μας, στα πρώτα μας, επήγαμε και παίξαμε σε έναν γάμο στον Άη Γιάννη στα Σφακιά και ήτανε η πρώτη μου φορά που έπαιζα στα Σφακιά. Και καθήσαμε στο χωριό και παίζαμε επί δεκαπέντε μέρες. Γιατί, οι Σφακιανοί εδιψούσανε για μουσική, διότι είχανε οικογενειακά, είχανε πένθη και όντενε γινότανε ένα κακό ας πούμε, πενθούσε ούλο το χωριό και για δυό-τρία χρόνια δενε κάνανε ούτε πανηγύρι, ούτε γάμους. Και εδιψούσανε για μουσική και μας είχανε εκεί και δεν μας αφήνανε να φύγουμε. Κι ήτανε ένας Πολύρης μα δεν κατέω ανε ζεί, λεβέντης και καλός μερακλής, χορευτής. Και όταν είπαμε ότι θα φύγουμε, επήρε ένα μαλιχέρι, κατέεις ήντα'ναι το μαλιχέρι έ; Και μας εξάμωσε με το μαλιχέρι και μας ελέει, δεν έχετε να πάτε πουθενά. Ναί. Και καθήσαμε δεκαπέντε μέρες. Και μετά, όταν πήγαμε να φύγουμε να γαήρουμε στα σπίτια μας, διότι να σου πώ ότι τότε δεν υπήρχανε ούτε δρόμοι, ούτε αυτοκίνητα. Και μας κατεβάσανε στο γυαλό να πάρουμε το καϊκι και να βγούμε στην Παλιόχωρα κι από 'κειδέ να πάρουμε ένα φορτηγάκι να έρθουμε στα σπίτια μας. Και στον γυαλό που λές, εδιχονίσαμε με τον Μαργιάνο, διότι ο Μαργιάνος ήτανε σε έναν γάμο στην Ανώπολη. Ο Μαργιάνος έπαιζε στα Σφακιά πολύ, ήτανε η μεγαλύτερη φίρμα στα Σφακιά. Ο Χάρχαλης ήτανε φίρμα στον Αποκορώνα αλλά στα Σφακιά ήτανε ο Μαργιάνος, αυτόνα θέλανε πιο πολύ. Και που λές, μόλις είδαμε τον Μαργιάνο, είπα από μέσα μου, ανάθεμα με ανε πάμε σπίτια μας. Διότι, ο βαρκάρης που'τονε Αγιορουμελιώτης. μας έβαλε στο καϊκι και μετά, αντί να μας επάει στην Παλιόχωρα, μας επήγε στην Αγιά Ρουμέλη και καθόμασταν άλλες δυό μέρες και παίζαμε κι εκεί.

Ερ: Δηλαδή κρατούσαν πολύ τότε τα γλέντια έ; Δεν σας αφήνανε να φύγετε....

Απ: Γιάε, εμείς που παίζαμε ας πούμε κι εκτός Κισάμου, είδαμε πολλά τέτοια περιστατικά. Πηγαίναμε να παίξουμε στο Μπρόσνιερο και καθόμασταν μια βδομάδα. Παρασκευή - Σάββατο - Κυριακή - Δευτέρα παίζαμε στον γάμο και μετά μας επαίρνανε στα σπίτια του χωριού και γλεντίζαμε.  Παίζαμε στου Καμπανού στο Σέλινο και καθόμασταν πέντε - έξι μέρες, πάλι τα ίδια. Και στα χωριά που περνούσαμε, μας σταματούσανε και γλεντίζαμε κι εκειδέ. Καθήσαμε τρείς μέρες στ'Ασκύφου, φύγαμε και στον Αλίκαμπο μας σταματήσανε και καθήσαμε άλλες δυό μέρες. Στσοι Βρύσες καθήσαμε μετά άλλες δυό μέρες. Στα Κεραμιά επήγαμε, στ'Αλετρουβάρι και γλεντούσαμε τέσσερις μέρες. Ενώ στην Κίσαμο, ο κόσμος δεν είχε δίψα τόσο μεγάλη, γιατί ήτανε πολλά τα πανηγύρια, πολλά τα γλέντια και οι γάμοι κι ήτανε και πολλά τα όργανα, πολλές ζυγιές γιατί μέχρι και το '50 η Κίσαμος είχε τα πρωτεία στην Κρήτη από τα όργανα. Και ο κόσμος ήτανε συνηθισμένος, δεν του έκανε δηλαδή εντύπωση να πάει να λαχταρίσει το όργανο, γιατί το άκουγε συχνά πολύ, τουλάχιστον μετά την κατοχή, πρίν ήτανε αλλιώς, οι παλαιοί ήτανε πιο μερακλήδες.  Αλλά και πάλι, κρατούσανε πολλές μέρες οι γάμοι, ειδικά στα πανωμέρια κρατούσανε τρείς - τέσσερις μέρες οι γάμοι....[...]

Ερ: Τραγουδούσες κι εσύ στα γλέντια ή κι ο Κουτσουρέλης για παράδειγμα;

Απ: Ο Κουτσουρέλης δεν είχε καλή φωνή κι απόφευγε. Εγώ τραγουδούσα αρκετά, αλλά είχαμε και μαζί μας, επαίρναμε τότε δηλαδή μαζί μας και τραγουδιστές, αν ξέραμε ότι είναι καλός γάμος και καλό πανηγύρι, παίρναμε τραγουδιστές. Ο Θεοχάρης ο Τζινευρής τραγουδούσε άριστα, ο κακορίζικος ο Κορωνιωτάκης επίσης, ο Λευτέρης ο Ντουρουντής, ήτανε καλοί τραγουδιστάδες. Αλλά και οι λαγουτιέρηδες μετά που δούλεψα μαζί τωνε, τραγουδούσανε καλά, ο Μιχάλης ο Πολυχρονάκης είχε, κι έχει ακόμα δηλαδή καλή φωνή.

Ερ: Είπες πρίν ότι παίζατε στα Σφακιά, κι έπαιζε και ο Μαργιάνος. Παίζανε κι άλλοι εκεί;

Απ: Ναί, παίζαμε εμείς, πολλές φορές. Κισαμίτες πηγαίναμε, βιολιά. Μην κοιτάς που τα τελευταία χρόνια πάνε οι λυράρηδες. Κι ο Μαργιάνος όταν ήτανε στα καλά του, δεν έλειπε από'κεί.
Ο Χάρχαλης έπαιζε, ο Γαλαθιανός έπαιζε με τον Γαλάνη, ο Ζερβός έπαιζε, ο Σιδερής ο Μανωλάκης έπαιζε, ο Ναύτης έπαιζε μαζί με τον μπατζανή του τον Σημαντηρά πρίν πάνε στην Αμερική.....

Ερ: Τον είχα γνωρίσει τον μακαρίτη τον Σημαντηρά στην Αμερική....

Απ: Ναί, ο Ναύτης τον έβγαλε τον Σημαντηρά. Διότι, αυτός έπαιζε μέτριο όργανο κι ο Ναύτης που είναι τεχνίτης, καλιά απ'ούλους μας και το λεώ και του βγάνω το καπέλο, του'δειξε αυτός πώς να παίζει και κάνανε μετά καλή ζυγιά. Και άκουγες μετά τον Σημαντηρά και έλεγες, αυτός είναι μωρέ; Και κάνανε τότε μεγάλη επιτυχία οι δυό τωνε....

Ερ: Τον παραδέχεσαι τον Ναύτη έ;

Απ: Βεβαίως. Διότι είναι τεχνίτης μεγάλος. Και λαγούτο παίζει και μπουζούκι κι ότι όργανο να του δώσεις θα το παίξει. Και μου αρέσει στο βιολί, διότι μπορεί να παίξει έναν σκοπό και την καθεμιά στροφή να τηνε παίξει διαφορετικά και να βάνει γεμίδια και γλυκάδια εκεί που δεν τα περιμένεις.

Ερ: Είναι γεγονός αυτό. Να σε ρωτήσω τώρα Νικολή, με τον Κουτσουρέλη γιατί σταματήσατε;

Απ: Ναί, εμείς παίζαμε πολλά χρόνια. Μετά, αρχίζεις και βαριέσαι, θες να κάμεις και κάτι άλλο.Διαφωνήσαμε σε κάποια πράγματα, εγώ τα ήθελα αλλιώς, ο Γιώργης τα ήθελε αλλιώς και είπαμε να σταματήσουμε και ο καθένας να πάρει το δρόμο του.

Ερ: Έχω ακούσει ότι υπήρξε παρεξήγηση....

Απ: Ο Γιώργης ήτανε, κι είναι κι ακόμα, εγωιστής. Θα μου πείς, ποιός δεν είναι; Και αν έχει και την αξία που έχει ο Γιώργης, δεν είναι; Ναί. Διότι εγώ, το λέω και το υπογράφω αυτό και δεν αλλάζω, ο Κουτσουρέλης αν έλειπε, δεν θα υπήρχε λαγούτο αυτή την στιγμή. Γιατί τον μιμήθηκαν ούλοι οι οργανοπαίχτες σε ούλη την Κρήτη. Έβγανε ένα ωραίο αποτέλεσμα, ωραίο παίξιμο, μερακλήδικο,τεχνίτης, πως να το κάνουμε. Έπαιζε έναν σκοπό και σου έκανε τέτοιο γύρισμα που έλεγες, πώς διάολο το έκανε; Είχε φαντασία στο παίξιμο, δεν ξεπατήκωνε κανένανε και δημιουργούσε δικά του γυρίσματα διότι είχε μουσικό αφτί. Ήτανε κι άλλοι καλοί, ο Μαυροδημήτρης είχε μεγάλη τέχνη, αλλά δεν είχε φαντασία, ο Γιώργης είχε όμως. Αλλά πίστευε ότι μπορεί να παίζει στο γλέντι και να ακούγεται περισσότερο αυτός, εκεί εγώ δεν συμφωνούσα και χαλούσε σιγά σιγά η δουλειά.....[......]

Ερ: Πρίν πάς στο γλέντι, έκανες κάποια πρόβα, προετοιμαζόσουν;

Απ: Ναί, όταν βγαίνανε και καινούργιοι σκοποί, τους μαθαίναμε και κάναμε μπρόβες. Εγώ δηλαδή, όταν μάθαινα σκοπούς που δεν τσοι κάτεχα, έκανα πολύ ώρα μπρόβες. Ο Χάρχαλης ερχότανε και μου έδειχνε σκοπούς παλαιϊκούς, διότι ήτανε γνώστης σε αυτά τα πράματα και μου΄δινε την γραμμή κι ύστερα έπαιρνα εγώ τον σκοπό και τον έπαιζα. Και ο κόσμος, όταν έβγαινε ένας σκοπός κι έκανε ντόρο, μας τονε ζητούσε συνεχώς, οπότε έπρεπε να είμαι έτοιμος να τονε παίξω. Όταν γράψαμε τον Κολυμπαριανό στον δίσκο κι έγινε μεγάλη επιτυχία, ο οποίος είναι προσωπική μου έμπνευση, πήγαμε και παίξαμε με τον Κουτσουρέλη στο Βλάτος στα πανωμέρια σε ένα γάμο. Σε πληροφορώ ότι καμιά εικοσαριά φορές μας εζητήσανε να παίξουμε τον καινούργιο σκοπό. Κι όταν ο Ναύτης έβγαλε τον δίσκο με τον Βατολακιανό σκοπό, μεγάλη επιτυχία κι αυτή, μας εζητούσανε να τον παίξουμε και πέντε και δέκα φορές στο ίδιο γλέντι. Οπότε, έπρεπε να έχω κάνει μπρόβα για να μπορώ να τονε παίξω σωστά. Και μας παραγγέλνανε και ευρωπαϊκά τραγούδια, ταγκό. Και έπρεπε εγώ να τα γνωρίζω κι έκανα πολύ ώρα μπρόβα για να τα παίζω αυτά τα πράματα.....



Παρασκευή 30 Μαρτίου 2012

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΒΟΛΑΝΑΚΗΣ (ΒΟΛΑΝΗΣ)



1924 - 1996

Χαρισματικός καλλιτέχνης ο Παναγιώτης Βολανάκης. Τεχνίτης του βιολιού, από τους καλύτερους της γενιάς του. Μαθήτευσε κοντά στον Χάρχαλη - από τους λίγους μαθητές του τρανού μουσικού - κι έπαιξε σε όλη την έκταση της Κισάμου, αλλά και της Κυδωνίας.
Στο χωριό του, στην Καληδωνία Κισάμου, έδινε το παρόν σε κάθε γλέντι, όπως και στα γύρω χωριά.
Συνεργάστηκε με καλούς λαγουτιέρηδες, όπως ο Γιάννης Λεφάκης, ο Μιχάλης Πολυχρονάκης, ο Στέλιος Λαϊνάκης (Λαρδιανός) κ.α.
Πλούσιο το ρεπερτόριο του και πολύ κεφάτο το παίξιμο στα γλέντια.
Έπαιζε επαγγελματικά από την εφηβεία του, έως και τα γεράματα του κι άφησε τις καλύτερες των εντυπώσεων σε όσους είχαν την τύχη να τον απολαύσουν από κοντά.



Σάββατο 24 Μαρτίου 2012

ΧΡΗΣΤΟΣ ΛΕΒΕΝΤΑΚΗΣ

Βιολί:Γ.Μαριάνος, λαγούτο:Χρ.Λεβεντάκης


1912 - 1989

Χρήστος Λεβεντάκης, ή, Λεβεντοχρήστος. Όνομα και πράγμα αυτός ο σπουδαίος καλλιτέχνης του λαγούτου.
Γεννήθηκε στο ριζίτικο χωριό, Λιβαδάς Σελίνου. Χουβαρντάς, γλεντζές, μερακλής, σωστός και ντόμπρος χαρακτήρας, τεχνίτης μουσικός. Για πολλά χρόνια σφράγισε με την παρουσία του τα χανιώτικα γλέντια. Πολέμησε τους Γερμανούς στην κατοχή, είδε το χωριό του να καίγεται από τους Ούνους κατακτητές, μαζί με την Μονή και το Κουστογέρακο, είδε συγγενικά του πρόσωπα να χάνονται, μα τίποτα δεν του ανέστειλε την διάθεση για την μουσική.
Ο μεγάλος Γιώργης Μαριάνος τον επέλεξε στην περίοδο του μεσοπολέμου για να τον συντροφεύει με τις πενιές του στα σελινιώτικα και σφακιανά γλέντια. Έπαιξε επίσης με τον Ναύτη, τον Γαλαθιανό, τον Δημ.Χριστοφοράκη, τον Μιχάλη Κουνέλη, τον Αντώνη Αναγνωστάκη, τον Αντώνη Θεοδωράκη, τον "Μαύρο της Σκλαβοπούλας" κ.α.
Πρίμο παίξιμο, ατόφιο τραγούδι, μαντινάδες γνήσιες. Εντρύφησε τον κισαμίτικο ήχο, έβγαλε όμως και το δικό του - προσωπικό ιδίωμα στο παίξιμο του. Και όλοι οι συνεργάτες του, πάντα μιλούσαν με τα καλύτερα λόγια. Λογής-λογής γλέντια σε όλο το Σέλινο, την Κίσαμο, τα Σφακιά, τα Κεραμιά.
Από πολλούς θεωρείται το καλύτερο λαγούτο του Σελίνου, μαζί με τον αείμνηστο Κλειναντώνη.
Και μια μαρτυρία του σελινιώτη Βασίλη Θεοδωράκη:  Στον γάμο του πατέρα του, στις αρχές της δεκαετίας του '30, παίζανε με τον Μαριάνο επί επτά ημέρες! Τότε λέει, ο Λεβεντοχρήστος δεν θα ήταν παραπάνω από είκοσι ετών....





ΧΩΡΙΑ ΚΑΙ ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ ΤΗΣ ΚΙΣΑΜΟΥ




ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΕΙΣΤΕ ΕΝΑ ΒΙΝΤΕΟ ΜΕ ΟΜΟΡΦΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΧΩΡΙΑ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΥΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΚΙΣΑΜΟΥ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΧΑΝΙΩΝ. ΣΤΗΝ ΜΟΥΣΙΚΗ, Ο ΘΟΔ.ΠΟΛΥΧΡΟΝΑΚΗΣ ΚΑΙ Ο ΔΗΜ.ΧΑΡΤΖΟΥΛΑΚΗΣ.

Πέμπτη 22 Μαρτίου 2012

ΝΑΥΤΗΣ: ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΜΟΥΣΙΚΟΛΟΓΟ TULIA MAGRINI

ΑΠΟ ΤΟ ΦΙΛΙΚΟ BLOG "ΣΑΔΕΝΤΡΕΠΕΣΑΙ" http://sadentrepese.blogspot.com Μια συνέντευξη του Ναύτη, στην Ιταλίδα μουσικολόγο Tulia Magrini. «….Γεννήθηκα στο Καστέλλι της Κισάμου, στην Κρήτη το 1920. Ο πατέρας μου, Βασίλης Παπαδάκης έπαιζε βιολί, όπως επίσης και ο παππούς μου και ο προπάππος μου.Για περίπου πέντε με έξι γενιές όλοι στην οικογένεια μου έπαιζαν βιολί. Ο πατέρας μου αγόρασε ένα βιολί για τον μεγαλύτερο αδελφό μου και ξεκίνησε να του μαθαίνει να παίζει. Δεν με άφηναν όμως να το αγγίζω έως ότου έγινα επτά ετών. Όταν όμως όλοι ήταν εκτός σπιτιού το έπαιρνα και έπαιζα μόνος μου αυτά που άκουγα και έπαιζαν οι άλλοι. Αυτό γινόταν για τέσσερις με πέντε μήνες.Μια μέρα ο πατέρας μου ήρθε νωρίς στο σπίτι την ώρα έπαιζα. Άκουσε που έπαιζα και νόμιζε πως ήταν ο αδελφός μου και ότι έπαιζε καλύτερα από ότι συνήθως. Κατόπιν άνοιξε την πόρτα με είδε και είπε ¨αυτός θα γίνει καλός βιολάτορας¨. Μετά αποφάσισε να μου δώσει κάποια μαθήματα μαζί με τον αδελφό μου και να μας δείξει όλο το ρεπερτόριο που περιλάμβανε χορούς από την Κρήτη, από την Μικρά Ασία, από την Ήπειρο και την Πελοπόννησο….» «Μετά από δύο χρόνια, βρήκα ένα άλλο νέο παιδί, περίπου δεκατεσσάρων ετών. Έπαιζε λαγούτο και ξεκινήσαμε να παίζουμε μαζί. Μετά από πρόβες ενός μήνα μου είπε ¨ας ξεκινήσουμε να παίζουμε σε ταβέρνες¨. Έτσι αρχίσαμε να παίζουμε σε ταβέρνες κάθε βράδυ και ο κόσμος ερχόταν, χόρευε και μας πετούσε χρήματα. Οι μαγαζάτορες μας έλεγαν ¨ελάτε να παίξετε και σε εμάς¨ γιατί διασκεδάζαμε τον κόσμο που έπινε και χόρευε και έκανε καλύτερο τζίρο. Όταν ήμουν εννέα ετών μπορούσα να παίξω και άλλα είδη ελληνικών χορών όπως τσάμικα, καλαματιανά, όπως και χορούς της Σμύρνης. Ένα βράδυ ήρθε κάποιος και είπε ότι ετοιμαζόταν να παντρευτεί σε τέσσερις εβδομάδες και αν μπορούσαμε να παίξουμε εμείς στον γάμο. Δέχθηκα και αυτός μετά πήγε να το πεί και του πατέρα μου, τον οποίο και γνώριζε καλά. Ο πατέρας μου είπε τότε .......... .......¨ακόμα είναι παιδιά, δεν θα μπορέσουν να αντέξουν τόσες μέρες. Αν θές θα έρθω να σου παίξω εγώ και θα σου φέρω τα παιδιά να σου παίξουν λίγο. Τότε αυτός απάντησε ότι ήθελε μόνο εμάς. Μετά από τέσσερις εβδομάδες ήρθε και μας πήρε και μας πήγε σε ένα χωριό, τους Λάκκους και εκεί παίξαμε για τρείς ημέρες και όλοι μας έδωσαν και χρήματα, περίπου 3.500 δραχμές, πολλά λεφτά για τότε. Εκείνη την εποχή ένας δάσκαλος έπαιρνε μόλις 600 δραχμές το μήνα! Αυτή ήταν λοιπόν η πρώτη φορά που έπαιξα σε γάμο. Μετά από αυτό ξεκίνησα να παίζω σε πανηγύρια, σε γάμους, σε βαπτίσεις και σε χοροσπερίδες. Έτσι, άφησα το σχολείο και σταμάτησα και από τις ταβέρνες γιατί δεν είχα πλέον χρόνο.Με περίμενε πολύ δουλειά….» «…Το 1938 η οικογένεια μου ήρθε στην Αθήνα και εγώ ξεκίνησα να παίζω και μπουζούκι στον Πειραιά. Έπαιζα ρεμπέτικα μαζί με άλλους ρεμπέτες, όπως ο Καλδάρας και ο Πετσάλης. Επίσης έπαιζα βιολί για το ραδιόφωνο των Αθηνών μια φορά την εβδομάδα και έπαιρνα 1.000 δραχμές κάθε φορά. Τότε ήμουν ο μοναδικός κρητικός μουσικός που έπαιζε κάθε εβδομάδα για το ραδιόφωνο. Κάποιες φορές ο Κουτσουρέλης με τον Μαύρο ερχόντουσαν επίσης και έπαιζαν στο ραδιόφωνο.Μέχρι εκείνη την στιγμή το βιολί ήταν το κύριο όργανο της κρητικής μουσικής….» «….Ήμουν στην Αθήνα την περίοδο του πολέμου και κατόπιν κατέβηκα ξανά στην Κρήτη. Το 1945 κατατάχθηκα στο πολεμικό ναυτικό και έπαιζα πάντα με την ναυτική στολή. Από εκεί μου έμεινε το παρατσούκλι ¨Ναύτης¨. Στα Χανιά έπαιζα και μπουζούκι και έφιαξα ένα συγκρότημα, το πρώτο το οποίο έπαιζε ρεμπέτικα και ταμπαχανιώτικα. Ο Σαρημανώλης και άλλοι Μικρασιάτες μουσικοί έπαιζαν μαζί μου. Παίζαμε κάθε βράδυ στου Μπολλάρη. Ο μαγαζάτορας θυμάμαι μας έδινε 50 δραχμές κάθε βράδυ. Τότε άνοιξε ένας ραδιοφωνικός σταθμός στα Χανιά και ο ιδιοκτήτης με προσκάλεσε να παίξω βιολί και μπουζούκι. Ένα βράδυ, ένας παλιός φίλος ο οποίος έπαιζε σαντούρι ήρθε και μου είπε ¨Κώστα, έχω ένα γάμο και οι συμπέθεροι είναι από την Κωνσταντινούπολη και κανείς μουσικός εδώ δεν ξέρει να παίζει Πολίτικα τραγούδια.Έλα να παίξεις βιολί μαζί μου¨. Έπαιξα πολλές ώρες εκεί, μου άρεσε και κατόπιν στο ραδιόφωνο που έπαιξα αποφάσισα να παίζω μόνο σε γάμους. Έδωσα λοιπόν την διεύθυνση μου και μετά από μερικές μέρες δέχθηκα πολλές προτάσεις για γάμους. Και έτσι, με το βιολί μου και μόνο έπαιζα σε δύο τρείς γάμους την εβδομάδα. Και σταμάτησα να παίζω μπουζούκι. Αυτό ήταν μέχρι το 1949…» «….Το 1949 ξαναπήγα στην Αθήνα, η οικογένεια μου βλέπεις δεν ήθελε την γυναίκα μου για νύφη. Ξεκίνησα να παίζω βιολί στην ραδιοφωνία Αθηνών και τα βράδια έπαιζα στην ταβέρνα «Τα Χανιά». Παράλληλα εργαζόμουν και ως οδηγός λεωφορείων. Έμεινα στην Αθήνα μέχρι το 1953, όπου και ξαναγύρισα στα Χανιά, αποκτώντας το πρώτο μου παιδί. Το 1955 ο Σίμων Καράς, ο οποίος υποτίθεται ότι πρόσεχε την παραδοσιακή μας μουσική, διέταξε να απαγορευτεί η προβολή του βιολιού ως όργανο της κρητικής μουσικής από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Αυτή η απαγόρευση ισχύει ακόμα. Τότε δεν προβάλονταν από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης πολλοί ονομαστοί λυράδηδες, πλήν ελαχίστων, από τότε και μετά όλοι ξεκίνησαν να παίζουν λύρα…» «…Το 1959 έφυγα και πήγα στην Αμερική, στο Σικάγο αρχικά και το ξεκίνημα εκεί ήταν πολύ δύσκολο για εμένα. Οπωσδήποτε κανείς δεν με ήξερε εκεί σαν μουσικό. Όταν ζήτησα δουλειά σε ελληνικά εστιατόρια και τους έλεγα ότι παίζω βιολί, μου απαντούσαν ότι δεν με χρειάζονται. Με ρώτησαν αν έπαιζα κιθάρα, κρουστά, κλαρίνο ή μπουζούκι. Όμως είχα σταματήσει να παίζω μπουζούκι. Έπρεπε να ζήσω όμως με κάποιο άλλο τρόπο. Και ξεκίνησα σαν χρωματιστής, εργαζόμουν ακόμα και στους ουρανοξύστες. Για κάθε καλή και δύσκολη δουλειά έπαιρνα 12.000 δολλάρια και έτσι μπόρεσα να αγοράσω ένα σπίτι, ένα αυτοκίνητο και…ένα μπουζούκι! Μετά μάλιστα από λίγους μήνες τα δάχτυλα μου προσαρμόστηκαν ξανά στο μπουζούκι και ξεκίνησα να παίζω ξανά με ένα συγκρότημα και μετά από πολλές πρόβες ήμασταν έτοιμοι να παίξουμε σε γάμους και βαπτίσεις. Παίξαμε σε όλη την χώρα των Η.Π.Α. Αργότερα χώρισα με την γυναίκα μου και πήγα στην Νέα Υόρκη όπου και έμεινα στην Αστόρια. Εκεί άνοιξα σούπερ μάρκετ και βρήκα ένα άλλο συγκρότημα και άρχισα πάλι να παίζω μπουζούκι και βιολί. Εργαζόμασταν κυρίως σε γαμήλια γλέντια Ελλήνων που κατάγονταν από όλα τα μέρη της Ελλάδας και παίζαμε τσάμικα, καλαματιανά, ρεμπέτικα και βέβαια κρητικά….» «..Τέλος, άφησα την Νέα Υόρκη και επέστρεψα στην Κρήτη, όπου και ξαναπαντρεύτηκα το 1975. Έμεινα εδώ λοιπόν και έπαιζα βιολί μαζί με τον λαγουτιέρη Στέλιο Λαϊνάκη, όπου και την περίοδο '81 – '86 επεκτάθηκα μέχρι και την Αυστραλία με την οικογένεια μου. Όλη την περίοδο επίσης διεξήγαγα έναν αγώνα υπεράσπισης του βιολιού από τα χρόνια που απαγορεύτηκε. Όταν ήμουν μικρό παιδί και μάθαινα να παίζω βιολί, ζητούσα από τους παλαιότερους μουσικούς να μου δείξουν τις διαφορές των χορών μεταξύ τους, καθώς και τα γνήσια κρητικά τραγούδια με τις αυθεντικές τους ονομασίες. Και όλα αυτά που μάθαινα, τα κρατούσα σημειωμένα…..».

Δευτέρα 19 Μαρτίου 2012

ΑΕΡΙΝΟΣ, ΤΟ ΨΗΛΟΤΕΡΟ ΧΩΡΙΟ ΤΗΣ ΚΙΣΑΜΟΥ




Ο Αερινός Κισάμου, έχει πράγματι κάτι το εντυπωσιακό, το επιβλητικό. Στην περιφέρεια των Εννιά Χωριών, αγναντεύει το Άη Δίκαιο, τον γυαλό της Χρυσοσκαλίτισσας, τα επιβλητικά τοπία της εννιαχωριανής γής.
Μικρό χωριό ανέκαθεν, σύμφωνα με απογραφές ακόμα και των τελευταίων ενετικών περιόδων, ποτέ οι κάτοικοι του δεν ξεπέρασαν τις 200 με 250 ψυχές. Μα ήσαν αρκετοί για να κρατήσουν το χωριό ζωντανό.
Ο Αερινός, που άνηκε στην πρώην κοινότητα Κεφαλίου, αποτελείται από τρείς κυρίως γειτονιές, τα Καλυβάκια (σε υψόμετρο 700 μέτρων), τα Κωσταντουλιανά και τα Φελεσιανά (σε υψόμετρο 800 μέτρων περίπου).
Αν και ορεινό χωριό, σε σχέση με τα υπόλοιπα "ψηλοχώρια" των Χανίων και της Κρήτης γενικότερα, δεν είναι άγονο και ξερό. Αντιθέτως, πολλά είναι τα τρεχούμενα νερά που πηγάζουν από την κορυφή του Κουτρούλη και απλώνονται στους αερινιώτικους κήπους και τις στέρνες. Καστανιές, οπωροφόρα δέντρα, ελιές, πλατάνια, καρυδιές, κήποι με λαχανικά κάθε λογής, αμπέλια. Πλούσια η γή του Αερινού, μα αλίμονο, δεν μπόρεσε να κρατήσει εκεί τα παιδιά της. Αν και ανεπτυγμένη η κτηνοτροφία και η γεωργία, δυστυχώς δεν ήταν αρκετά στοιχεία ούτως ώστε να επενδύσουν στην γή τους οι κάτοικοι του χωριού. Αν και μέχρι την δεκαετία του '40 ο Αερινός είχε σχετικά αρκετούς μόνιμους κατοίκους, κυρίως από την δεκαετία του '50, το χωριό πήρε την "κάτω βόλτα". Πολλοί ήταν αυτοί που έφυγαν για τα Χανιά, την Αθήνα, το εξωτερικό. Οι λόγοι βέβαια, γνωστοί, όπως και για τους περισσότερους μετανάστες εκείνης της περιόδου. Μα και η πολιτεία, η τοπική πολιτεία, οι φορείς, πότε νοιάστηκαν; Μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του '90, ο δρόμος που οδηγεί στον Αερινό, είχε τα μαύρα του τα χάλια. Όχι δηλαδή ότι σήμερα είναι "εθνική οδός"....!
Στο χωριό αυτό ήταν ζωντανά τα ήθη και έθιμα της Κισάμου, ανεπτυγμένες οι σχέσεις των κατοίκων με γιορτές, γλέντια, πανηγύρια. Εκεί έζησε και μεγαλούργησε και ο "'άσσος" της μουσικής, ο βιολιστής Γιάννης Φελεσάκης(Φελεσογιάννης).
Το πανηγύρι της τοπικής εκκλησίας, του Τιμίου Σταυρού, ήταν για πολλά χρόνια σημείο αναφοράς. Πανηγυριώτες από όλην την περιφέρεια των Εννιά Χωριών, γλέντια και τραγούδια. Άνοιγαν τα σπίτια, στρώνονταν τραπέζια για να φιλοξενήσουν τους επισκέπτες. Οι παλαιοί ακόμα θυμούνται τα γλέντια στο πανηγύρι με 2 και 3 ζυγιές όργανα. Μα από τα μέσα της δεκαετίας του '70 το πανηγύρι άρχιζε να φθίνει. Τα όργανα σταμάτησαν, το ίδιο και η κοσμοσυρροή. Για αρκετά χρόνια, μόλις λίγες δεκάδες ήταν οι επισκέπτες του άλλοτε μεγάλου πανηγυριού. Τα τελευταία χρόνια βέβαια επιχειρείται μια αναβάθμιση, κυρίως από τους νεώτερους καταγόμενους από τον Αερινό.
Ο Αερινός, δυστυχώς ακολούθησε την μοίρα των περισσότερων ορεινών οικισμών του νομού μας, παρόλο που όπως προείπαμε, διαθέτει όλα τα "φόντα" ώστε να μπορεί κάποιος να μείνει και να καλλιεργήσει το βιός του και να ζήσει αξιοπρεπώς.
Σήμερα, το χωριό απειλείται με πλήρη αφανισμό των κατοίκων του, αυτών των ελαχίστων (περίπου δέκα ηλικιωμένοι έχουν μείνει). Τα σπίτια, τα περισσότερα, είναι ερμητικά κλειστά και ετοιμόρροπα και κάποιες στιγμές θυμίζουν τις εικόνες που συναντά κανείς σε παλαιές εγκαταλελειμμένες πολιτείες. Κανείς δεν μερίμνησε για την τύχη αυτού του τόπου, κανείς τοπικός άρχοντας. Μα και πολλοί είναι αυτοί που παράτησαν στο έλεος των καιρών και των χρόνων την περιουσία τους.
Αν και υπάρχει μια σχετική προσπάθεια τα τελευταία χρόνια, κυρίως από νεαρά άτομα που κατάγονται από τον Αερινό, ούτως ώστε να μην ρημάξει τελειωτικά ο τόπος, ο Αερινός Κισάμου έχει ήδη μπεί στο τελευταίο στάδιο....αυτό της πλήρους ερήμωσης. Είναι ζήτημα χρόνου....Και για να μην γίνουμε μάντεις κακών, ίσως τα επόμενα χρόνια, αν τελικά κατοικηθεί ξανά το χωριό, η γλώσσα των κατοίκων του, δεν θα είναι "ελληνική"....


Κυριακή 11 Μαρτίου 2012

ΜΑΝΟΥΣΟΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ (ΠΑΝΤΕΛΟΜΑΝΟΥΣΟΣ)



1886 - 1940

Παλιός και καλός λαγουτιέρης ο Παντελομανούσος. Γεννήθηκε στην Πανέθυμο Κισάμου και στα χρόνια της σταδιοδρομίας του, γλέντησε πολύ κόσμο σε όλες σχεδόν τις επαρχίες των Χανίων.
Μερακλής, ανεκδοτολόγος και εύθυμος τύπος, συνεργάστηκε με σπουδαίους μουσικούς της εποχής του, όπως με τον Βασίλη Παπαδάκη ή Κοπανίδη, με τον Κουφιανό, τον Γιώργη Μαριάνο κ.α.
Από μαρτυρία του αείμνηστου Στεφανή Λιονάκη, ο Παντελομανούσος έπαιζε και πρίμα και πασαδόρικα!
Επίσης, ήταν σχετικά καλός τραγουδιστής και αυτοσχεδίαζε στις μαντινάδες. Με τον Κοπανίδη, έπαιζε για πέντε συνεχόμενα χρόνια στο μεγάλο πανηγύρι της Αγίας Τριάδας στα Καλουδιανά. Τότε σε αυτό το πανηγύρι συναντούσε κανείς και 5 ζυγιές με όργανα! Με τον Κουφιανό για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα έπαιζε στις ταβέρνες των Χανίων. Αλλά και στα Σφακιά είχε αφήσει τα χνάρια της τέχνης του. Και για τέλος, ένα περιστατικό που είχε αφηγηθεί κάποτε ο Ναύτης: Έπαιζε ο Παντελομανούσος σε μια βάφτιση μαζί με τον Κοπανίδη στον Σκηνέ. Από το ζόρι του στο παίξιμο, ο Παντελομανούσος έσπασε τρείς από τις χορδές του λαγούτου και έβγαλε το γλέντι έτσι. Όταν τελείωσε το γλέντι, ο Κοπανίδης του έκανε παρατήρηση επειδή δεν κρατούσε μαζί του εφεδρικές χορδές. Και η απάντηση του Παντελομανούσου, αφοπλιστική: "Δεν το κάτεχα να βαστώ άλλη φορά ένα ντορβά κόρδες!"





Σάββατο 10 Μαρτίου 2012

ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΝΤΗΛΙΕΡΑΚΗΣ (ΚΑΝΤΗΛΙΕΡΗΣ)



Ο βετεράνος και σπουδαίος αυτός καλλιτέχνης που εδώ και δεκαετίες προσφέρει απλόχερα στην βιολιστική μουσική παράδοση των Χανίων, γεννήθηκε το 1936 στο ηρωϊκό χωριό των Κεραμιών Κυδωνίας, στην Παναγιά. Ο πατέρας του ήταν ο αείμνηστος ριζίτης, ο Σήφης Καντηλιέρης. Ασφαλώς από εκεί κληρονόμησε κι ο Σταύρος την καλλιτεχνική αυτή του κλίση. Σε ηλικία 14 ετών, πήρε ένα καλάμι και έφτιαξε ένα αυτοσχέδιο θιαμπόλι και την ίδια περίοδο περίπου, αγόρασε από ένα χωριανάκι του το όργανο που ποθούσε, το βιολί. Κι έμαθε μόνος του, αυτοδίδακτος!Μα σε έξη μήνες περίπου, κατάφερε να παίξει σιγά σιγά τους πρώτους του σκοπούς. Παράδειγμα πρός μίμηση είχε έναν ξάδελφό του, τον Απόστολο Σκουμπάκη που δυστυχώς έφυγε πολύ νέος από την ζωή. Πρότυπο του επίσης και ο τρανός Μαύρος!Το πρώτο ολοκληρωμένο του γλέντι, το έβγαλε σε ηλικία περίπου 18 ετών. Η συνέχεια της μουσικής του σταδιοδρομίας, σπουδαία. Πολλά τα γλέντια, μεγάλη η φήμη, σπουδαίες οι συνεργασίες του, μιας κι έπαιξε σχεδόν με όλους τους καλύτερους λαγουτιέρηδες της εποχής του. Δισκογραφικά επίσης, σημαντική η παρουσία του όλα αυτά τα χρόνια, αλλά σημαντική και η συνθετική του προσφορά, μιας και έχει συνθέσει τον δικό του σκοπό, τον "Συρτό του Καντηλιέρη".  Ο Σταύρος Καντηλιέρης διατελεί εδώ και πολλά χρόνια μέλος του συλλόγου μουσικών του νομού Χανίων "Ο Χάρχαλης" και επίσης προσφέρει κι από την θέση του δασκάλου, μιας και πολλά νέα παιδιά μαθαίνουν δίπλα του εδώ και χρόνια τα μυστικά του βιολιού.

Παρασκευή 9 Μαρτίου 2012

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

O Δήμος Κισάμου σε συνεργασία με τον νέο Εμπορικό Σύλλογο Κισάμου αναβιώνουν το Ιστορικό Παζάρι την Μεγάλη Παρασκευή 13 Απριλίου 2012 στην οδό Σκαλίδη στο Καστέλλι. Παρακαλούνται οι Έμποροι, βιοτέχνες, παραγωγοί αγροτικών και κτηνοτροφικών Προϊόντων του Δήμου Κισάμου και όσοι νομίζουν ότι μπορούν να συμμετέχουν σε μια τέτοια διοργάνωση, να απευθυνθούν στον Δήμο και στον Εμπορικό Σύλλογο έως 30 Μαρτίου 2012. Απαραίτητη προϋπόθεση να δηλώσετε έγκαιρα τη συμμετοχή σας διότι οι θέσεις είναι περιορισμένες . Πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής: α) Δήμος Κισάμου: Βίκυ Μαρακάκη, Μανώλης Ανδρουλάκης, τηλ.: 28223 – 40.222 β) Νέος Εμπορικός Σύλλογος Κισάμου: Μαρία Φωτάκη, τηλ: 28220 – 22.772

Πέμπτη 8 Μαρτίου 2012

ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΑΡΧΑΛΑΚΗΣ




1911 - 1967

Ο Μιχάλης Χαρχαλάκης γεννήθηκε στα Χαρχαλιανά Κισάμου του νομού Χανίων. Ανιψιός του μεγάλου Νικολή Χάρχαλη, ο οποίος ήταν αδελφός με τον πατέρα του Μιχάλη.
Ο Μιχάλης έπαιζε στην "γραμμή" του θείου του, μιας και ήταν για λίγα φεγγάρια μαθητής του. Ο Νικολής Χάρχαλης σε γενικές γραμμές δεν έκανε μαθήματα, εξαίρεση όμως μερικά συγγενικά του πρόσωπα.
Καλό βιολί ο Μιχάλης, έστω και αν για κάποιο διάστημα επισκιάστηκε από τον βαρύ όνομα του θείου του. Έπαιζε σε όλη την έκταση της δυτικής Κισάμου, αλλά και στο Σέλινο, με τον μεγάλο λαγουτιέρη, τον Κλειναντώνη. Στην Κίσαμο έπαιζε με τον Θεοχάρη Μαρεντάκη από τα Μαρεδιανά. Πλούσιο ρεπερτόριο από συρτά και πεντοζάλι, σούστα, καλαματιανά και εκτός από καλός μουσικός, ήταν υπέροχος άνθρωπος.
Μετά την κατοχή κι έπειτα από τον τραγικό χαμό του ξαδέλφου του και μοναχογιού του Χάρχαλη, ανέβηκε στην Αθήνα, στην Ελευσίνα. Εκεί έπαιξε σε διάφορες εκδηλώσεις των Κρητών της Αττικής κι εργάστηκε στο τοπικό εργοστάσιο τσιμέντων. Δυστυχώς, λόγω της ανθυγιεινής αυτής εργασίας, πέθανε πολύ νέος.


Σάββατο 3 Μαρτίου 2012

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΡΑΪΣΑΚΗΣ

                                          Ο κάμπος του Δραπανιά Κισάμου.
                                            


1875 - 1962

Παλαιός καλλιτέχνης ο Παναγιώτης Ραϊσάκης, ο Ραϊσοπανάγος όπως έμεινε να λέγεται. Δεξιοτέχνης στο μπουλγαρί, σε αυτό το πανέμορφο και νοσταλγικό όργανο. Στα αστικά κέντρα της Κρήτης μέχρι τα χρόνια του μεσοπολέμου "κράτησε" καλά, μετά όμως ξεκίνησε η φθίνουσα πορεία αυτού του οργάνου. Στην Κίσαμο, άλλος ένας έπαιζε μπουλγαρί κάπως "επαγγελματικά", ο Ηλίας Δροσερός, για τον οποίο μπορείτε να βρείτε πληροφορίες εδώ .
Ο Ραϊσοπανάγος γεννήθηκε και έζησε όλα του τα χρόνια στον Δραπανιά Κισάμου. Αγωνιστής της λευτεριάς, πολέμησε αρκετές φορές τους Τούρκους. Μα ούτε και στους Γερμανούς έσκυψε το κεφάλι!
Στον Δραπανιά, έπαιζε πολύ συχνά στα καφενεία, στις παρέες, αλλά και γενικότερα στα όμορα χωριά της περιοχής, διασκέδασε τον κόσμο με τις όμορφες πενιές του. Μαζί του, πότε ο Μαριαναντρίκος, πότε ο Φαντομανώλης από τα γειτονικά Κοτσιανά. Αλλά τις περισσότερες φορές έβγαζε το γλέντι μόνος του με σκέτο μπουλγαρί! Όμως δεν κράτησε πολλά χρόνια η ενασχόληση του με την μουσική. Σε μια συμπλοκή με Τούρκους, τραυματίστηκε σοβαρά στο χέρι, με αποτέλεσμα να μείνει σχεδόν παράλυτος. 

ΜΑΝΩΛΗΣ ΤΖΙΝΕΥΡΑΚΗΣ

                                         Τα Νοχιά Κισάμου.

1924 - 1985

Σπουδαίος μουσικός ο Μανώλης Τζινευράκης. Τεχνίτης στο βιολί, αλλά και στο θιαμπόλι. Γεννήθηκε στα Νοχιά Κισάμου και καταγόταν από την μουσική οικογένεια των Τζινευράκηδων. Πολυτάλαντος μουσικός, γνώστης της τοπικής μουσικής κουλτούρας, δίδασκε, επιδιόρθωνε όργανα και παρόλη την αναπηρία του - είχε τραυματιστεί στο πόδι στα χρόνια του εμφυλίου - έδινε το παρόν σε κάθε εκδήλωση που τον καλούσαν. Συνεργάστηκε με τον Μανώλη Θεοδωράκη, τον Μανώλη Νταουντάκη, τον Γιώργη Γομπάκη, τον Ναύτη και άλλους πολλούς. Το ρεπερτόριο του ήταν πλουσιότατο από συρτά, πεντοζάλι, ρουμαθιανή σούστα, κοντυλιές, καλαματιανά, νησιώτικα κ.α.
Δυστυχώς, αυτός ο σημαντικός μουσικός έφυγε πολύ ξαφνικά από την ζωή, αφήνοντας ένα δυσαναπλήρωτο κενό. Σήμερα, οι παλιές ηχογραφήσεις του, μας θυμίζουν την όμορφη δεξιοτεχνία του, αλλά και την σπουδαία του προσφορά στα μουσικά δρώμενα των Χανίων.




Τρίτη 28 Φεβρουαρίου 2012

ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΤΗΣ ΚΙΣΑΜΟΥ







Η έκφραση "Σόϊ πάει το βασίλειο" νομίζουμε ότι ταιριάζει γάντι στην προκειμένη.
Πολλές φορές λέμε ότι το ταλέντο είναι και κληρονομικό. Και όπως θα δούμε, μάλλον έχει κάποια βάση όλο αυτό. Δεν είναι λοιπόν λίγοι αυτοί που κληρονόμησαν την αγάπη και το ταλέντο για κάποιο μουσικό όργανο από τους προγόνους τους. Και έτσι, παρατηρούμε μια αλυσίδα καλλιτεχνών από την ίδια οικογένεια. Και στην Κίσαμο, αυτές οι οικογένειες είναι πολλές. Για την συνέχεια, θα παραθέσουμε μερικά (όχι όλα) παραδείγματα των "μουσικών οίκων" της περιοχής της Κισάμου, καλλιτέχνες που πραγματικά διέπρεψαν στην παραδοσιακή μας μουσική για πολλά χρόνια.

Κιώροι:

Θεωρούνται από τους "πρωτεργάτες" της μουσικής μας και για ενάμισι περίπου αιώνα, από το 1750,  δέσποσαν στο καλλιτεχνικό μουσικό στερέωμα. Από τον Γαλουβά Λουσακιών Κισάμου λοιπόν, ο βιολάτορας Στεφανής ο Τριανταφυλλάκης, ο 1ος Κιώρος, έπειτα ο γιός του ο Αντώνης Τριανταφυλλάκης ή 2ος Κιώρος και ο εγγονός, ο Στέφανος Τριανταφυλλάκης ή 3ος Κιώρος. Βέβαια και στην συνέχεια υπήρξαν απόγονοι αυτών, ασχολήθηκαν όμως ερασιτεχνικά με την μουσική.

Κουτσουρέληδες:

Η οικογένεια που πραγματικά έδωσε πνοή στο λαγούτο! Ο Αντρέας Κουτσουρέλης από το Άρμενο Χωριό Κισάμου, θεωρείται από τους πρώτους λαγουτιέρηδες που καθιέρωσαν αυτό το όργανο. Έπειτα οι γιοί του, ο Μανώλης που δυστυχώς έφυγε νέος, ο Στέλιος με την κρυστάλλινη φωνή και βέβαια, ο Γιώργης, ο σπουδαιότερος ίσως λαγουτιέρης που γνώρισε το κρητικό μουσικό στερέωμα.

Φαντάκηδες:

Μεγάλη μουσική οικογένεια από τα Κοτσιανά Κισάμου, διέπρεψαν στο βιολί και το λαγούτο. Ο Φαντομανώλης, ο δεινός αυτός δεξιοτέχνης του βιολιού που άκμασε από τα τέλη του 19ου αιώνα έως και τις αρχές του 20ου, συνθέτοντας μια σειρά από κλασσικές μελωδίες. Ο γιός του ο Μιχάλης Φαντάκης, σπουδαίος λαγουτιέρης. Ο περίφημος Νικολής Φαντάκης ή Ζερβός, από τους καλύτερους βιολιστές, όπως και ο ανιψιός του, ο Ορέστης Φαντάκης, λαγουτιέρης. Και επειδή σόϊ πάει το βασίλειο, σήμερα ο Μανώλης Φαντάκης, ο ταλαντούχος αυτός βιολιστής, συνεχίζει την παράδοση της οικογενείας του.

Μαριάνοι:

Την αρχή έκανε ο περίφημος Μαριαναντρίκος από τον Δραπανιά Κισάμου. Δίδαξε το βιολί και συνέθεσε μερικούς από τους ομορφότερους σκοπούς. Στην συνέχεια, ο Γιώργης Μαριάνος, ο επιβλητικός αυτός καλλιτέχνης που σφράγισε με την παρουσία του, την μουσική μας παράδοση. Έπειτα, ο γιός του Γιώργη, ο Γιαννάκης ο Μαριάνος, βιολιστής. Και από το σόϊ αυτό, ο Στέλιος ο Μαριάνος από τις Βούβες Κισάμου, εξαίσιος βιολιστής.

Παπουτσήδες:

Σπουδαίοι βιολιστές από αυτή την οικογένεια. Ο παλιός καλλιτέχνης, ο  Παπουτσομιχάλης από το Γαβαλομούρι Κισάμου και στην συνέχεια ο γιός του, ο Χαραλάμπης με τις περίφημες δοξαριές. Και ο Στρατής ο Παπουτσάκης στην ίδια γενιά με τον Χαραλάμπη, καλός τεχνίτης του δοξαριού.

Μαρουβάδες:

Πρώτα ο Αντώνης Γεραιουδάκης ή Μαρουβάς που ξεχώρισε για την άρτια τεχνική στο λαγούτο, αλλά δυστυχώς έφυγε νωρίς. Μετά, ο αδελφός του ο Γιώργης που έφυγε πριν λίγα χρόνια από την ζωή. Από το Γαβαλομούρι Κισάμου, τα αδέλφια Μαρουβάδες, άφησαν εποχή με τις πενιές τους.


Καρεφύλληδες:


Πασίγνωστη μουσική οικογένεια οι Καρεφύλληδες από τα Μεσόγεια Κισάμου. Ο βάρδος και λαγουτιέρης, ο Μανώλης Καρεφυλλάκης που άφησε εποχή με το παίξιμο και το τραγούδι του. Τον διαδέχθηκε επάξια ο γιός του ο Στεφανής, σημαντικός λαγουτιέρης. Τα εγγόνια του, ο Βασίλης Καρεφυλλάκης, γνωστός λυράρης και ο Χαράλαμπος Ανουσάκης, μουσικός ερευνητής, συνεχίζουν την οικογενειακή παράδοση.

Μπαλαμποί:


Από τις ιστορικότερες μουσικές οικογένειες της Κισάμου, που τα ίχνη αυτών των καλλιτεχνών χάνονται μέσα στους αιώνες. Η καταγωγή τους είναι από τα Μπαλαμπιανά Γραμβούσας Κισάμου. Ο Κων/νος Μπαλαμπός(Παπαδάκης) , παλαιός βιολιστής του 19ου αιώνα, ο γιός του ο Βασίλης Παπαδάκης ή όπως έμεινε να λέγεται "Κοπανίδης" και βέβαια,ο Κωστής Παπαδάκης, ο αείμνηστος Ναύτης.

Μαυροδημητράκηδες:


Ο μεγάλος λυράρης της Κισάμου, ο Νικηφόρος Μαυροδημητράκης που άκμασε τον 19ο αιώνα, με καταγωγή από τα Μαρεδιανά Κισάμου. Το μουσικό ταλέντο, το κληρονόμησε ο γιός του ο Σταύρος, αυτός ο μεγάλος παίκτης του λαγούτου που για πολλά χρόνια κράτησε επάξια το όργανο στα χέρια του, προσφέροντας τα μέγιστα στην διάδοση και καθιέρωση του σολιστικού παίξιμου.

Πολυχρονάκηδες (Τοπόλια).


Οικογένεια με σημαντική προσφορά στα μουσικά δρώμενα των Χανίων. Ο Γιάννης Πολυχρονάκης έπαιζε βιολί και λαγούτο και ήταν καλός τραγουδιστής. Την μουσική τέχνη την συνέχισαν τα παιδιά του, ο Μανώλης που πριν λίγο καιρό έφυγε από την ζωή και διέπρεψε στο βιολί  και ο Μιχάλης, ο βετεράνος σήμερα λαγουτιέρης που έχει προσφέρει πάρα πολλά στην πολύχρονη καριέρα του.

Πολυχρονάκηδες (Καστέλλι):


Μεγάλη μουσική οικογένεια με μεγάλη απήχηση στην Κίσαμο. Ο Τσέγκας ήταν συγγενής τους και καταλαβαίνουμε από που επηρεάστηκαν. Ο Βαγγέλης, ο πολυτάλαντος καλλιτέχνης, ο Νικολής ο καλός αυτός λαγουτιέρης, η Φωτούλα με την χαρακτηριστική φωνή. Άλλά και τα υπόλοιπα αδέλφια ασχολήθηκαν με την μουσική. Σήμερα την οικογενειακή παράδοση συνεχίζουν ο Θοδωρής, ο σπουδαίος αυτός βιολιστής και ο Γιάννης, λαγουτιέρης με ξεχωριστό ταλέντο.

Λαϊνάκηδες (Μεσόγεια).


Μουσική οικογένεια από τον Λαρδά που υπηρέτησε την μουσική μας για πολλά χρόνια. Ο Νικολής ο Λαϊνάς, βιολάτορας και συνθέτης συρτών που άκμασε από τα τέλη του 19ου αιώνα κι έπειτα. Οι γιοί του, Γιώργης και Αριστείδης στο βιολί και στο λαγούτο αντίστοιχα. Τελευταίος κρίκος αυτής της αλυσίδας, ο σπουδαίος λαγουτιέρης, ο Στέλιος Λαϊνάκης, ο καλλιτέχνης με την κρυστάλλινη φωνή που δυστυχώς έφυγε από την ζωή πρίν λίγο καιρό.

Κουνέληδες:


Οικογένεια που έχει ταυτιστεί με την μουσική της Κισάμου. Ο Κουνελοκωστής από τον Γαλουβά Λουσακιών, από τους καλύτερους βιολιστές της εποχής του και ο αδελφός του ο Μιχάλης που έπαιζε θιαμπόλι. Και βέβαια, ο γιός του Κουνελοκωστή, ο Μιχάλης Κουνέλης, ο αίμνηστος δάσκαλος της κισαμίτικης μουσικής παράδοσης που για πολλά χρόνια αποτέλεσε το παράδειγμα πρός μίμηση για όλους εμάς τους νεώτερους. Σήμερα ο γιός του Μιχάλη, ο Γιώργης, συνεχίζει με το λαγούτο του.

Γουβέρηδες:


Η σπουδαία αυτή οικογένεια από τα Παλαιά Ρούματα Κισάμου. Ο Γιώργης και ο Κωστής, βιολιστές που άκμασαν τον περασμένο αιώνα και αποτέλεσαν παράδειγμα προς μίμηση για κάθε Ρουματσίτη μουσικό και ο αδελφός τους, ο Σταμάτης, καλός λαγουτιέρης και μερακλής χορευτής.

Αυτές είναι μερικές από τις σπουδαιότερες μουσικές οικογένειες της Κισάμου. Τα μέλη μερικών από αυτές συνεχίζουν ακόμα και μέχρι σήμερα την οικογενειακή τους παράδοση ,κάποιες άλλες έχουν μείνει στην ιστορία και στην μνήμη του κόσμου. Και ο κατάλογος αυτός βέβαια συνεχίζεται και σίγουρα θα ακολουθήσει και δεύτερο μέρος.
Εκτενή βιογραφικά για τους περισσότερους από τους ανωτέρω καλλιτέχνες θα βρείτε στο blog μας, ανατρέχοντας στις διάφορες ενότητες.




ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ



Αναστολή δρομολογίων Τοπόλια - Βάθη
από την ΚΤΕΛ Χανίων - Ρεθύμνου Α.Ε.
Μετά το συμβάν της 23/2, κατά το οποίο βράχος αποκολλήθηκε από το βουνό καταπλακώνοντας λεωφορείο με υλικές, ευτυχώς, ζημιές, είμαστε αναγκασμένοι να αναστείλουμε
όλα τα δρομολόγια τα οποία διέρχονται από το συγκεκριμένο σημείο για την ασφάλεια του
επιβατικού κοινού. Από τις 24/2 και μέχρι οι αρμόδιες Υπηρεσίες να μας ενημερώσουν για
την καταλληλότητα και την ασφαλή διέλευση τα λεωφορεία θα φθάνουν μέχρι τα Τοπόλια.
Για την ΚΤΕΛ Χανίων - Ρεθύμνου Α.Ε.
Καψανάκης Ιωάννης, πρόεδρος - διευθύνων σύμβουλος

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΙΑΝΝΕΝΑΚΗΣ






1940 - 1988

Άλλος ένας σεμνός και σοβαρός τεχνίτης του χορού. Ο Νικολής ο Γιαννενάκης ή Γιαννενής.
Γεννημένος στα Μεσόγεια Κισάμου, στον Τράχηλα, συνέχισε την μακραίωνη κισαμίτικη χορευτική παράδοση με γνήσια και απέριττη έκφραση. Ταλίμια και φιγούρες που δεν "ξέκοβαν" από τον αυστηρό ιεροτελεστικό τρόπο του κισαμίτικου συρτού. Μαζί με τον άλλον, τον μεγάλο και αείμνηστο χορευτή, τον Γιάννη Αλεξανδράκη, αποτέλεσε παράδειγμα πρός μίμηση για τους νεωτέρους και επίδοξους χορευτές της περιοχής. Μάλιστα, δεν ήταν λίγες οι φορές που ο Νικολής και ο Γιάννης, χόρευαν μαζί, μαγεύοντας στην κυριολεξία τον κόσμο που τους καμάρωνε. Στητό κορμί και ευλύγιστος, ο Νικολής Γιαννενής ήταν μοναδικός! Ποτέ δεν έκανε το "περίσσιο", το "φάλτσο", το "άχρονο" στον χορό του. Όλα ήταν άψογα συνδυασμένα, σύν τον καταπληκτικό του αυτοσχεδιασμό. Ο ίδιος γνώριζε και καταλάβαινε την καταβολή του κάθε χορευτή που έβλεπε "αυτός είναι Εννιαχωριανός, αυτός χορεύει με σελινιώτικο τρόπο, αυτός είναι από τα Κεραμιά" κλπ. Από πολλούς ειδήμονες του χορού, θεωρείται από τους κορυφαίους χορευτές, αν και ερασιτέχνης στην κυριολεξία! Ο ίδιος απεχθανόταν τα "συντονισμένα" χορευτικά συγκροτήματα που έβλεπε στην τηλεόραση, μάλιστα έλεγε "να τα στρατιωτάκια....". Πολλές φορές, κατά δήλωση του Μιχάλη Κουνέλη, ο Νικολής τα έβαζε με τους δασκάλους χορού..."που τα βρήκανε τα διπλώματα και γίνανε δασκάλοι;".
Δυστυχώς, έφυγε νέος από την ζωή, έπειτα από ένα ατύχημα και ο κρητικός χορός, η γνήσια χορευτική παράδοση, έχασαν έναν από τους γνησιότερους εκφραστές.

Πέμπτη 16 Φεβρουαρίου 2012

ΜΙΧΑΛΗΣ ΦΑΝΤΑΚΗΣ




1919 - 2002

Ο παλιός αυτός λαγουτιέρης γεννήθηκε στα Κοτσιανά Κισάμου. Γιός του περίφημου βιολιστή, του Φαντομανώλη και ξάδερφος του επίσης σημαντικού βιολιστή, του Νικ.Φαντάκη ή Ζερβού. Μουσική οικογένεια οι Φαντάκηδες και ο Μιχάλης Φαντάκης σίγουρα επηρεάστηκε από την οικογενειακή παράδοση.Αυτοδίδακτος στο όργανο, τους σκοπούς όμως του είχε μάθει από τον πατέρα του, αλλά και από τον Ζερβό, ο οποίος και τον παρακίνησε να ασχοληθεί με την μουσική.
Ξεκίνησε νέος με μαντολίνο, μα γρήγορα στράφηκε στο λαγούτο, με το οποίο και σταδιοδρόμησε για πενήντα περίπου χρόνια στην κρητική μουσική. Έπαιξε με τους σημαντικότερους βιολιστές της Κισάμου, με τον Ζερβό, τον Μιχάλη Κουνέλη, τον Ναύτη, τον Φοβογιώργη, τον Γιώργη Μαριάνο κ.α.
Σεμνός καλλιτέχνης, σωστός τεχνίτης του οργάνου, έπαιξε σε όλη την έκταση των Χανίων, ακόμα και στην Αυστραλία με τον Ναύτη!

Δευτέρα 13 Φεβρουαρίου 2012

ΝΑ ΤΟΥΣ ΧΑΙΡΟΜΑΣΤΕ!!






Όσο καιρό κρατάει η ιστορία με το μνημόνιο και τα κάθε είδους "καλούδια" που μας φέρνει στην καθημερινότητα μας, το blog μας έχει αποφύγει συνειδητά να κάνει την παραμικρή πολιτική παρατήρηση, άλλωστε δεν είναι αυτός ο ρόλος του, δεν έχει να κάνει με την θεματολογία του.
Κρατιόμαστε λοιπόν με νύχια και με δόντια για να μην σχολιάσουμε, όμως έπειτα από την ψήφιση - παρωδία της 12ης Φεβρουαρίου, τα περιθώρια πλέον δεν υπάρχουν ώστε να αφήσουμε ασχολίαστη την συμπεριφορά των πολιτευτών του τόπου μας, των Χανίων δηλαδή. Ναί, αυτών των ατόμων, που ώς άλλοι "εθνοπατέρες" έδωσαν την θετική τους ψήφο στα απεχθή μέτρα που θα αλλάξουν σύντομα την ζωή όλων μας.
Και γιατί το έκαναν αυτό; Μα, γιατί δρούν εκ του ασφαλούς! Η κομματική τους πελατεία, μπορεί σίγουρα να μειωθεί, όμως από σφυγμομετρήσεις που ήδη έχουν γίνει, μάλλον θα....επανεκλεγούν! Κατεστημένο; Μπορεί! Καφριλίκι του μέσου - κατώτατου "σκυφτού" ψηφοφόρου; Μπορεί; Πολλά μπορούν να ερμηνευθούν στην παρούσα, το σίγουρο όμως είναι ότι κάποιοι συμπολίτες μας παραμένουν αμετανόητοι!!!!
Δυστυχώς, η Κρήτη, παραμένει (κυρίως για το ΠΑΣΟΚ), μια ανεξάντλητη δεξαμενή ψήφων. Η κομματική πελατεία, ανθεί!! Ναί, καλά το ακούτε! Θα πάει ο παππούς, η γιαγιά, ο χωρικός, θα το ρίξουν το ψηφαλάκι στα "παιδιά", γιατί "τους έχουμε υποχρέωση, μας βολέψανε". Αυτό είναι το ένα επιχείρημα. Το άλλο είναι "μπορεί να μας ρίξανε τις συντάξεις, να μένουνε απούλητα τα λάδια και τα κηπευτικά, να μην έχει δουλειά το κοπέλι μας, αλλά δεν θέλουμε να βγούνε οι άλλοι οι κερατάδες"!
Δυστυχώς, αυτή είναι μια έντονη νοοτροπία των "ιθαγενών" ψηφοφόρων εδώ και χρόνια. Τα χρωματιστά γυαλιά είναι δύσκολο να αντικατασταθούν, ακόμα κι αν παίζεται εδώ η βιοτική μας ύπαρξη. Και βέβαια, ο κύριος Βαλυράκης, ο κύριος Δαμιανάκης, η κυρία Κουρουπάκη, ο κύριος Μαρκογιαννάκης, που "πρεσβεύουν" τον νομό μας και τους ανθρώπους του, δεν διστάζουν ΚΑΤΑ ΣΥΡΡΟΗ να χαντακώνουν την ζωή μας, χωρίς να έχουν κάν το θάρρος να παρουσιαστούν ενώπιον του χανιώτικου λαού και να δικαιολογήσουν, ίσως τα αδικαιολόγητα. Γιατί; Μα όπως προείπαμε, σε μεγάλο ποσοστό, έχουν σίγουρη την επανεκλογή τους!
Όπως και να έχει όμως, υπάρχει μια μεγάλη μερίδα σκεπτόμενων ατόμων που τους βλέπουν, τους ακούνε και...αηδιάζουν! Αρκεί όμως αυτό να γίνει κατανοητό στην πλειονότητα του χανιώτικου λαού...αλλά και σε αυτούς τους πολιτικούς "νάνους" που ΝΤΡΟΠΙΑΖΟΥΝ τα Χανιά, ΝΤΡΟΠΙΑΖΟΥΝ την καταγωγή τους, ΝΤΡΟΠΙΑΖΟΥΝ την Κρήτη με την γενική συμπεριφορά τους και με τα μικροπολιτικά παιχνίδια που παίζουν! Σκύβουν το κεφάλι στις προσταγές του "αφεντικού" του κόμματος και της κυβερνήσεως εν γένει και το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι η βουλευτική τους ξαπλώστρα, για την οποία, είναι στο χέρι μας να γίνει...προκρούστιος κλίνη!!!!!

Να μας ζήσετε λεβέντες....για ακόμα μια φορά, κλαίμε, όχι απο υπερηφάνια, αλλά από ντροπή!!

Παρασκευή 10 Φεβρουαρίου 2012

ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΚΗΣ (ΑΛΕΞΑΝΔΡΗΣ)




1942 - 2003

"Όταν ακούω το "στενό" να παίζουν, συγκινούμαι,
του Γιάννη του Αλεξανδρή τα πάσα αναστορούμαι".


Ο συγκεκριμένος "σκοπός" συρτού, ήταν ο αγαπημένος του, πολλοί είναι αυτοί που τον θυμούνται να κάνει τα περίτεχνα ταλίμια του καθώς χόρευε σε αυτή την μελωδία.
Ο Γιάννης Αλεξανδράκης ή Αλεξανδρής, ήταν γεννημένος χορευτής. Συνδύαζε την σωματική του άνεση με την χορευτική του δεινότητα. Ποτέ δεν επαναλάμβανε την ίδια φιγούρα, αυτοσχεδίαζε συνεχώς! Όπως επίσης, ποτέ δεν έκανε κατάχρηση της τεχνικής του, οι περιττές φιγούρες, οι εναέριοι εντυπωσιασμοί και τα "καταχτύπια" δεν είχαν θέση στον χορό του. Από πολλούς σήμερα, αποτελεί παράδειγμα, άλλωστε δεν είναι λίγοι αυτοί που καθόντουσαν να ξεκλέψουν έστω ένα ταλίμι του. Γεννημένος στο Νταμηλοχώρι Γραμβούσας Κισάμου, ο Γιάννης Αλεξανδρής πάνω από όλα χόρευε για το μεράκι του, για την αγάπη του στην μουσική και μόνο!! Θα μπορούσε να γίνει "δάσκαλος" όπως πολλοί σήμερα που παίρνουν την ταμπέλα του "δασκάλου" και αφήνουν απ'έξω την ουσία της μαγείας του χορού. Ο ίδιος ποτέ δεν επεδίωκε την προσωπική του προβολή, άλλωστε δεν είχε σημασία για αυτόν. Το σώμα έστεκε λαμπάδα και οι φιγούρες γίνονταν από την μέση και κάτω, ακριβώς όπως χόρευαν και οι παλαιοί. Και ο Γιάννης αυτό το συνέχιζε, δηλαδή την γνήσια χορευτική έκφραση του κισαμίτικου ύφους, ακριβώς όπως την παρέλαβε από τους παλαιοτέρους του. Σεβασμός και αγάπη, χωρίς εγωιστικές και άχαρες φανφάρες που συναντάμε σήμερα από πολλούς, είτε "δασκάλους", είτε "πρωτοχορευτές", που "ακμάζουν" σε όλη την Κρήτη δυστυχώς!
Οι καλλιτέχνες της περιοχής συνορίζονταν για το ποιός θα παίξει μια δοξαριά και να συνοδέψει τα ζάλα του Γιάννη.
Πολλές προτάσεις του είχαν γίνει για να χορέψει σε επίσημες εκδηλώσεις, όχι μόνο στην Κρήτη, αλλά και στην Αθήνα και το εξωτερικό. Ο Γιάννης όμως δεν ήταν θαυμαστής αυτών των καταστάσεων, άλλωστε η παρέα και το αυτοσχέδιο γλέντι, έχουν άλλη χάρη και γνησιότητα.
Ο χορευτής αυτός, από τους σπουδαιότερους στην Κρήτη, έφυγε πολύ νωρίς από την ζωή, αφήνοντας την σφραγίδα του στον χορό, αλλά αφήνοντας και την χορευτική μας παράδοση πολύ φτωχότερη, που ούτως ή άλλως έχει γίνει τα τελευταία χρόνια λόγω....διατεταγμένων βημάτων και φιγούρων.

ΣΤΡΑΤΗΣ ΠΑΠΟΥΤΣΑΚΗΣ




1926 - 1995

Ο Στρατής Παπουτσάκης ήταν ένας άξιος και σεμνός καλλιτέχνης, που για αρκετά χρόνια δέσποσε στα κισαμίτικα γλέντια.
Γεννήθηκε στα Κουλουκουθιανά Κισάμου και καταγόταν από μουσική οικογένεια, καθώς ο πατέρας του, ο Παπουτσομανώλης, αλλά και ο θείος του, ο παλαιός τεχνίτης Παπουτσομιχάλης, ήταν καλοί βιολιστές. Ακόμα και τα αδέρφια του, ασχολήθηκαν κι αυτά με την μουσική.
Σωστό παίξιμο, με έντονο το κισαμίτικο ύφος, ο Στρατής Παπουτσάκης έζησε όλα του τα χρόνια ταγμένος πιστά στο όργανο. Συνεργάστηκε με όλους σχεδόν τους λαγουτιέρηδες από την περιοχή του και άφησε αγαθή μνήμη στον κόσμο που τόσα χρόνια διασκέδασε με τις δοξαριές του.

Τρίτη 31 Ιανουαρίου 2012

ΜΑΖΕΥΤΕΙΤΕ ΡΕ ΠΑΙΔΙΑ!

Αφορμή για το παρακάτω θεματάκι, το μυαλό μερικών μουσικών που προφανώς ζούνε μάλλον σε άλλη χώρα. Διότι, δεν εξηγείται αλλιώς η έπαρση ορισμένων να τα "τσιμπάνε" χοντρά και μάλιστα σε περίοδο μέγιστης ανέχειας και κρίσης.
Γνωστός φίλος και αναγνώστης του blog μας αποφάσισε να "κουκουλωθεί" και μάλιστα χειμωνιάτικα (να ζήσετε Νίκο) και επέλεξε για την διασκέδαση των καλεσμένων έναν γνωστότατο συντοπίτη μας μουσικό. Και άκουσον-άκουσον, ο καλλιτέχνης ούτε λίγο-πολύ ζήτησε αμοιβή 2.500 ευρώ επειδή ήταν και....φίλος του γαμπρού(φαντάσου να μην ήταν).
Θα μου πούν μερικοί, εντάξει, τα βγάζει από τα τυχερά της..χαρτούρας!Αμ δέ. Η συμφωνία ήταν "2.500 στο χέρι καθαρά και ό,τι βγάλω από τα τυχερά".

Τι λές ρε μεγάλε???
Σε ποιά χώρα ζείς?
Σε ποιόν πλανήτη?? Θερμή παράκληση όπως επιστρέψεις τάχιστα σε τροχιά γής!

Από αυτό εδώ το blog θα παρακαλούσαμε τους καλλιτέχνες, είτε της περιοχής μας, είτε γενικά όλης της Κρήτης, σε αυτές τις δύσκολες μέρες που όλοι μας ζούμε, να δείξουν κάπως πιο ανθρώπινο πρόσωπο και να ρίξουν το κασέ τους όπως προστάζουν οι καιροί. Εδώ το ρίχνουν το κασέ.....διάσημοι και φίρμες του λαϊκού τραγουδιού, δηλαδή οι λυράρηδες και οι βιολιστές προέρχονται από την ακαδημία της Βιέννης? Ωριμάστε και λίγο μερικοί!

ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ - ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ!!!

Σπάνια ηχογράφηση από γαμήλιο γλέντι στην Πολυρρήνια Κισάμου την δεκαετία του '70.
Ακούγονται μαντινάδες και ριζίτικο και διακρίνονται οι φωνές των Γρ.Μαθιουδάκη, Μαν.Καρτσώνη, Βασίλη Καρτσώνη. Συμμετέχουν διάφορες παρέες. Ένα δείγμα για το πώς γλεντούσαν οι παλαιότεροι....και ίσως να γίνει παράδειγμα στους νέους που αρέσκονται σε εντυπωσιασμούς και φανφάρες.

Δευτέρα 16 Ιανουαρίου 2012

ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ - ΣΥΡΤΟΣ ΤΗΣ ΧΑΡΑΥΓΗΣ

Ο εξαίσιος βιολιστής, Αντώνης Αναγνωστάκης παίζει τον Συρτό της Χαραυγής, ή Συρτό του Δροσερού.
Σύνθεση του Ηλία Δροσεράκη.