Τετάρτη 21 Ιουλίου 2010

ΤΟ ΡΟΔΟ




"Το ρόδο είναι στη ρογδιά και η ρογδιά στο χώμα,

ποιός σου'πε πως δεν σ'αγαπώ,ποιό βρωμισμένο στόμα
"...



Ο χορός "Το ρόδο" χάνεται στα βάθη των αιώνων. Άγνωστο ακόμα και σήμερα το πότε δημιουργήθηκε αυτός ο χορός. Κάποτε λένε οι παλαιότεροι, τον χόρευαν όλοι, αλλά τις τελευταίες δεκαετίες χορεύεται αποκλειστικά από γυναίκες σε κύκλο. Έχει μελωδία σε μουσικά μέτρα 2/4 με 17 βήματα. Και κατά την διάρκεια αυτού του χορού λέγονται πολλές μαντινάδες με την λέξη "ρόδο". Σήμερα, ο χορός αυτός αναβιώνεται ώς επι το πλείστον στις Λουσακιές Κισάμου όπου και έχει διατηρηθεί καλύτερα από ότι σε άλλα χωριά της περιοχής. Πρίν λίγα χρόνια, ο αξιέπαινος βιολιστής Θοδωρής Πολυχρονάκης συμπεριέλαβε το "Ρόδο" στο προσωπικό του cd.

5 σχόλια:

Πέπε είπε...

Καλημέρα, θέλω να ρωτήσω το εξής: στην ηχογράφηση του Πολυχρονάκη ακούμε ένα αρκετά μεγάλο τραγούδι, που δεν είναι μαντινάδες, είναι συνεχόμενοι στίχοι. Αυτό έχει κι άλλη συνέχεια; Αφού η κοπελιά έχει πείσει τη μάνα της να την αφήσει να κοιμηθεί έξω, υπάρχουν κάτι στίχοι όπου το πρωί την κάνουν τσακωτή με τον εραστή, και μετράνε πόδια και βγαίνουν πολλά, δύο αστιβάνωτα και δυο στιβανωμένα κλπ., ή όλο αυτό το θυμάμαι από κάποιο άσχετο τραγούδι;

Ευχαριστώ.

Rivendell είπε...

Ναί, υπάρχει και αυτή η μαντινάδα, όπως υπάρχουν γενικώς πολλές άλλες μαντινάδες που τραγουδιούνται στο Ρόδο. Υποθέτω ότι ο Πολυχρονάκης για λόγους χρονικού περιορισμού στην ηχογράφηση αυτού του cd δεν τις περιέλαβε.

Σας ευχαριστώ για το σχόλιο.

Πέπε είπε...

Ευχαριστώ πολύ για την απάντηση.

Μήπως ξέρετε πώς ακριβώς πάνε τα λόγια; Μέχρι εκεί που φτάνει ο Πολυχρονάκης λέει:

Το ρόδο είναι στη ροδιά και η ροδιά στο χώμα.
Ποιος σου ’πε πως δε σ’ αγαπώ, ποιο βρωμισμένο στόμα;
Το ρόδο στη γλυκομηλιά ο ήλιος το μαραίνει,
τα φύλλα σου μαραίνονται και τα πουλιά τα τρώσι.
Ετσά ’να δα κι η κοπελιά όντε θα μεγαλώσει,
βρίσκει αφορμές τση μάνας τζη κι αιτίες του κυρού τζη:
−Μάνα, στη μέση δε χωρώ, στην άκρα τρων οι ψύλλοι,
στη μέσα μπάντα οι κοριοί. Στρώσε μου, μάνα, στρώσ’ μου,
στρώσε μου μάνα μου στρώσε μου όξω στο χορταράκι
για να γροικώ και το βοσκό όντε γλυκοσφυρίζει
κι όντε λαλεί τα πρόβατα κι όντε τ’ αποτσακίζει.
−Κόρη, βοσκό αγάπησες, κόρη, βοσκό θα πάρεις
απού ’χουν τα στιβάνια του τριώ λογιώ τομάρι;

...Μετά;

(Προφανώς έχετε δίκιο για τη διάρκεια: ήδη έχει φτάσει 6-7 λεπτά, και μεγάλη χάρη μας έκανε που το τράβηξε τόσο. Συνήθως σε δίσκους τα μεγάλα τραγούδια είναι σε πολύ πιο συντομευμένες εκδοχές από τόσο -σαν δείγματα της μελωδίας.)

Πέπε είπε...

Κι άλλη μια ερώτηση, συγγνώμη αν κούρασα: υπάρχει κάπου ηχογραφημένο; Δεν μπορώ να θυμηθώ από πού το άκουσα. Πάντως σίγουρα όχι επιτόπου -δεν έχω καμία προσωπική σχέση ούτε με την Κίσσαμο ούτε καν με το νησί.

Rivendell είπε...

Υπάρχουν αρκετές ηχογραφήσεις, ως επί το πλείστον ζωντανές όπου μπορείτε να δείτε τόσο τον χορό, όσο και να ακούσετε κάποιες από τις δεκάδες μαντινάδες που λέγονται.