ΝΙΚΟΛΗΣ ΛΑΪΝΑΚΗΣ

1859 - 1953

Ο γέρο Λαϊνάς ήταν από τους σημαντικότερους βιολιστές της γενιάς του.
Γεννήθηκε στον Λαρδά Γραμβούσας Κισάμου και στα δύσκολα χρόνια εκείνης της εποχής, γλέντησε τον κόσμο με τις δοξαριές του, από την μια μεριά της Κισάμου μέχρι την άλλη.
Άφησε μουσικούς απογόνους, τα παιδιά του, αλλά και τα εγγόνια του, ένας εξ αυτών ο σπουδαίος λαγουτιέρης Στέλιος Λαϊνάκης.
Ο Νικολής Λαϊνάκης έζησε σχεδόν έναν αιώνα και μπορούμε να πούμε ότι πρόσφερε πάρα πολλά στην υπόθεση της κρητικής μουσικής. Σωστός σαν δεξιοτέχνης, σωστός όμως και σαν συνθέτης. Οι συνθέσεις του, γλυκές και στρωτές με την φρεσκάδα του κισαμίτικου αέρα. Οι συνθέσεις αυτές είναι:
1. Συρτός του Λαϊνά το 1883
2. Λαρδιανός συρτός το 1886 στον Λαρδά Κισσάμου
3. Καλυβιανός συρτός το 1890 στην Καλυβιανή Κισσάμου
4. Μεσογειανός συρτός του Λαϊνά το 1903 στα Μεσόγεια Κισσάμου

ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΥΛΩΝΑΚΗΣ

Νέος καλλιτέχνης στα μουσικά πράγματα ο Γιώργος Μυλωνάκης.
Κατάγεται από το Σφακοπηγάδι Κισάμου και είναι εγγονός του παλαιού βιολιστή, Γιώργη Φοβάκη ή Φοβογιώργη που σχεδόν πρόσφατα έφυγε από την ζωή.
Ο Γιώργος Μυλωνάκης συνεργάζεται εδώ και χρόνια μαζί με τον Γιώργο Σκευάκη και με το συγκρότημα τους διασκεδάζουν τον κόσμο σε όλο τον νομό Χανίων.

ΜΑΝΩΛΗΣ ΝΤΑΟΥΝΤΑΚΗΣ

Βετεράνος καλλιτέχνης του βιολιού ο Μανώλης Νταουντάκης. Από τους μουσικούς που ασχολούνται ερασιτεχνικά με την μουσική, αλλά σίγουρα κατέχουν υψηλή θέση για την συνολική προσφορά τους. Γεννήθηκε στην Κουκουναρά Κισάμου και παίζει βιολί πολλά χρόνια. Τραγουδάει στο γνήσιο κισαμίτικο ιδίωμα, όπως βέβαια παίζει και με έντονο κισαμίτικο ύφος. Έχει συνεργαστεί κατά καιρούς με διάφορους λαγουτιέρηδες όπως ο αδελφός του ο Γιώργης, ο Πέτρος Καρμπαδάκης κ.α. Οι μουσικές γνώσεις του είναι πολλές και δεν διστάζει να τις μεταδίδει σε όποιον του το ζητήσει.

ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΜΙΑΣ ΑΛΛΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

Μουσικές και εν μέρει χιουμοριστικές ιστορίες νοσταλγικών εποχών που έχουν διασωθεί από τους παλαιοτέρους και έχουν φτάσει ώς τις μέρες μας.

1). Η παρακάτω ιστορία δόθηκε από τον φίλο, τον Δημήτρη Καρτσωνάκη , ο παππούς του οποίου ήταν παρών στο περιστατικό:
Δεκαετία του '50, στον καφενέ του Κουτσουρέλη στο Καστέλλι και καθόταν ο Γιώργης Μαριάνος. Πολλά λέγονται βέβαια για τον εγωισμό του Μαριάνου. Εκείνη την στιγμή έτυχε να περνάει από τον καφενέ ένας πρώτος ξάδελφος του Μαριάνου και μεγαλύτερος σε ηλικία του. Ο Μαριάνος, με την δόξα που είχε, περίμενε προφανώς να τον χαιρετήσει πρώτος ο ξαδελφός του. Ο ξάδελφος του, ίσως περίμενε λόγω του ήταν μεγαλύτερος να τον χαιρετήσει ο Μαριάνος πρώτος. Τελικά, κανείς δεν χαιρέτησε κανέναν. Και ο παππούς του Δημήτρη, που παρακολουθούσε το σκηνικό, ρωτάει τότε τον Μαριάνο: "Βρε μπάρμπα-Γιώργη, μαλωμένοι είστε με τον ξαδελφό σου;". Του απαντά ο Μαριάνος "όχι, γιάντα ρωτάς;".
"Νά", λέει ο άλλος, "είδα πώς δεν τον χαιρέτησες.Γιάντα;".
Και απαντά ο Μαριάνος με το αφοπλιστικό τουπέ: "Να τον πρωτοχαιρετήσω; Μα ίσια είναι μωρέ ο οντάς με τον λαδομαγατζέ;" !!!!

2). Ιστορία που είχε διηγηθεί ο ανεπανάληπτος Μιχάλης Κουνέλης: Ο πατέρας του, ο Κουνελοκωστής, ήταν ένας πραγματικός ανεκδοτολόγος και χιουμορίστας. Πολλές ήταν οι φάρσες που σκάρωνε κατά καιρούς, χωρίς όμως να παρεξηγηθεί κανείς. Σε ένα γλέντι λοιπόν που έπαιζε, χόρευε ένας και πρόσεξε τότε ο δαιμόνιος Κουνελοκωστής ότι το φερμουάρ του παντελονιού του χορευτή ήταν ορθανοιχτο!!! Κι εκείνα τα χρόνια, έ, ήταν κάπως πιο αυστηρά τα ήθη. Παρόλο αυτό, με τρόπο ο Κουνελοκωστής του ψυθίριζε "τα μαγαζιά σου είναι ανοιχτά". Ο χορευτής βέβαια του κάκου να ακούσει. Οπότε ο Κουνελοκωστής, αφού είδε κι απόειδε, του σκάρωσε φωναχτά την μαντινάδα:
"Τα μαγαζιά σου είν'ανοιχτά και πρέπει να τα κλείσεις κι άμε να βρείς αλλού μεριά να πάεις να τσιρήσεις".!!!

ΝΙΚΟΛΗΣ ΤΣΕΓΚΑΣ.....ΣΑΡΑΝΤΑ ΤΕΣΣΕΡΑ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ

Συμπληρώνονται αυτές τις μέρες 44 χρόνια από τότε που έφυγε αναπάντεχα από την ζωή ο θρυλικός τροβαδούρος και συνθέτης Νικολής Τσέγκας. Η μουσική του προσφορά είναι ανεκτίμητη και το όνομα του θα παραπέμπει για πάντα στην Κίσαμο, στην Γραμπούσα και στα περήφανα συρτά που εμπνεύστηκε. Εκτενέστερη βιογραφία του θα βρείτε στο blog μας.

Αιωνία του η μνήμη.


Ακούστε το τραγούδι που σύνθεσε ειδικά για τον Τσέγκα ο Κωστής Παπαδάκης ή Ναύτης.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΑΡΕΦΥΛΛΑΚΗΣ

Λαγουτιέρης της παλιάς φρουράς, γεννήθηκε την δεκαετία του '30 στον Λαρδά(Γραμβούσα)Κισάμου. Είναι γιός του αξέχαστου λαγουτιέρη, Μανώλη Καρεφυλλάκη και πατέρας του καταξιωμένου λυράρη Βασίλη Καρεφυλλάκη. Από νέος ξεκίνησε να παίζει λαγούτο και συνεργάστηκε για αρκετά χρόνια με τον Κώστα Παπαδάκη ή Ναύτη, όπου μαζί ηχογράφησαν και δίσκους στα τέλη της δεκαετίας του '40. Συνεργάστηκε επίσης με τον Μιχάλη Κουνέλη, τον Δημήτρη Χριστοφοράκη και βέβαια, με τον γιό του, τον Βασίλη.Σήμερα έχει αποτραβηχτεί από την ενεργό δράση.

ΣΟΦΟΚΛΗΣ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗΣ

Ο Σοφοκλής Κουτσουρέλης ανήκει στην "ομάδα" των ερασιτεχνών "εραστών" της κρητικής μουσικής. Προέρχεται από την ιστορική οικογένεια των Κουτσουρέληδων που έχει γράψει την δική της, λαμπρή ιστορία στην μουσική παράδοση του τόπου. Εδώ και αρκετά χρόνια ζεί στην Αθήνα και ασχολείται όπως προείπαμε με το λαγούτο ερασιτεχνικά αλλά.....τύφλα να έχουν οι επαγγελματίες. Για του λόγου το αληθές, ακούστε μερικές χαρακτηριστικές πενιές!

ΑΡΘΡΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ

ΆΡΘΡΟ ΤΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗ
================================


Τον βλέπεις να πιάνει το λαγούτο και να το χαϊδεύει με τρόπο στοργικό. Σαν γονιός που κανακίζει το παιδί του. Ψηλός, λεβέντης, επιβλητικός. Μα αλήθεια, πόσο όμορφα δένει η σωματική του ομορφιά, με την ομορφιά των ήχων του λαούτου του. Κι έπειτα, ατελείωτα ταξίμια σε μουσικούς κόσμους που τους φυσάει το θαλασσινό αγέρι και τους δροσίζει η ψηλότερη κορυφή.
Σαν το "Άρωμα", ευωδιάζουν οι πενιές του, πότε γλυκιές, πότε άγριες, μα σίγουρα, μερακλήδικες. Ο Γιώργος Κουτσουρέλης ήταν και θα είναι ο κορυφαίος καλλιτέχνης του λαούτου. Αλάνθαστος σε κάθε μουσική του εκτέλεση και σύνθεση, ήξερε την αρχή και το τέλος της κάθε μελωδίας, ήξερε πού και πώς θα στολίσει τον κάθε σκοπό, χωρίς περιττές και ανούσιες φιγούρες, σαν αυτές που ακούμε σήμερα και αναρωτιόμαστε, μα που πήγε η γνησιότητα;
Αγάπησε με πάθος την κρητική μουσική, τον αγάπησε όμως κι αυτή. Μια αγάπη που κράτησε μέχρι την τελευταία στιγμή της φυσικής του παρουσίας. Το Καστέλλι, η τρανή αυτή πολιτεία των Χανίων, καυχήθηκε που γέννησε μια τέτοια προσωπικότητα. Και ο Κουτσουρέλης όμως, λάτρεψε την γενέτειρα του, που ποτέ δεν την αποχωρίστηκε. Έζησε όλα τα χρόνια του βίου του στο Καστέλλι, εργάστηκε στο καφενεδάκι του, το έκανε στέκι των ντόπιων μουσικών και μερακλήδων, κερνούσε όλο τον κόσμο με τσικουδιά και πενιές.
Ο γλυκόλαλος Χάρχαλης, ο λεβέντης Μαριάνος, ο μερακλής Κουφιανός, ο άρχοντας Καραβίτης, ο τρανός Μαύρος, όλοι αυτοί, μια μουσική παρέα και στην μέση αυτής, ο Κουτσουρέλης με το λαούτο του, να κεντάει με τις πενιές του. Έπαιξε και με τον Ναύτη, τον Κουνέλη, τον Μουντάκη, συνεργάστηκε για λίγο με τον αγγελικό Ξυλούρη, άκουσε τις συνθέσεις του να τραγουδιούνται από τα χείλη του Τζιμάκη, του Τζινευράκη και του Κορωνιωτάκη, αντάμωσε με τον θρυλικό Τσέγκα, ταίριαξε με τον αδελφό του τον Στέλιο, μα πάνω απ΄όλα, άλλαξε τα δεδομένα, μεγαλούργησε, εργάστηκε πάνω στο λαούτο για να του δώσει την αίγλη που του αξίζει. Διπλοπενιές, ταξίμια, συρτά που για χρόνια ρίζωσαν στην Κίσσαμο, όλα αυτά χώρεσαν στο όργανο του Κουτσουρέλη. Αδυναμία του, οι παλαιοί κισσαμίτικοι συρτοί, αδυναμία του όμως και οι συνθέσεις του, τα "Εξευγενισμένα Κισσαμίτικα συρτά" όπως τα ονόμαζε ο ίδιος. Οι προσωπικές του συνθέσεις, τις οποίες είναι σχεδόν αδύνατον να τις αναφέρουμε όλες, έχουν βαθιές ρίζες στην παμπάλαιη παράδοση της μουσικομάνας Κισσάμου, φέρνουν όμως έναν νέο αέρα, μια φρεσκάδα, ένα φωτεινό χρώμα.
Πολύ δύσκολο σήμερα να ακούσουμε ένα παίξιμο, αντάξιο με αυτό του Κουτσουρέλη. Ο ίδιος, μπορεί να είχε πολλούς μιμητές, δεν είχε όμως κανέναν διάδοχο. Ίσως, να μην θέλησε να έχει κιόλας....ποιός ξέρει; Η νέα γενιά των λαουτιέρηδων, οφείλει πολλά στον Κουτσουρέλη, έστω κι αν δεν το ξέρει.
Αν ο Κουτσουρέλης,ξεκινούσε σήμερα, εν έτει 2004, δεν ξέρω αν θα είχε την ίδια λαμπρή πορεία, την ίδια άξια σταδιοδρομία, κι αυτό γιατί σήμερα η μουσική έχει κατακλυστεί από ατάλαντους, φιγουρατζήδες και φωνακλάδες μουσικούς που κερδίζουν την συμπάθεια του κόσμου όχι γιατί το αξίζουν, αλλά γιατί έχουν καλύτερες δημόσιες σχέσεις, γιατί πουλάνε πιο επιμελώς την εικόνα τους. Κι ο Κουτσουρέλης, σε κάτι τέτοια, δεν έχει θέση. Για αυτόν, μιλάει η δουλειά του, η τέχνη του, η προσφορά του, το λαούτο του. Μιλάει η πενιά του, που διαλαλεί περίτρανα σε όλους ότι "ήταν ο καλύτερος".

ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ ΣΤΟ ΚΟΛΥΜΠΑΡΙ ΚΙΣΑΜΟΥ

Μουσική καταγραφή στο Κολυμπάρι Κισάμου. Παίζει βιολί ο Νικ.Σαριδάκης ή Μαύρος, λαγούτο ο Γιώργης Κουτσουρέλης και τραγουδάει ο Λευτέρης Ντουρουντάκης. Οι σκοποί που ακούγονται είναι κατά σειρά: Ά Καραγκιουλές του Μ.Καραγκιουλέ, Βοριάς του Ανδρέα Μαριάνου και Κισαμίτικος αγνώστου συνθέτη. Η καταγραφή αυτή έγινε από τον Δ.Νοτόπουλο.

Ν.ΧΑΡΧΑΛΗΣ - ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ

Παλιά-ιστορική ηχογράφηση της εποχής των τελών της δεκαετίας του '20 από τον Νικ.Χάρχαλη στο βιολί και στο τραγούδι και τον Σταύρο Μαυροδημητράκη στο λαγούτο. Η ετικέτα του δίσκου έχει τίτλο "Καστελλιανός συρτός", οι δέ σκοποί που παίζονται είναι ο ΄Γ και ο ΄Β Λουσακιανός συρτός κατά σειρά.