Ακολουθεί ένα μικρό αλλά πολύ συγκλονιστικό απόσπασμα από την συνέντευξη του θρυλικού λυράρη Χαρίλαου Πιπεράκη στον ερασιτέχνη ερευνητή Ιωάννη Παπαδάκη που έλαβε χώρα το 1974 στην Αμερική, όπου ο μεγάλος λυράρης αναφέρεται στην σχέση του με τους Κισαμίτες μουσικούς και στα συρτά που έπαιξε. Ευχαριστούμε από καρδιάς, τον εγγονό του Ιωάννη Παπαδάκη, Κώστα, για την ευγενή και αποκλειστική παραχώρηση των κάτωθι ντοκουμέντων στο blog μας "ΚΙΣΑΜΟΣ, ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ" (http://kissamoschania.blogspot.com/).
===============================================================================
Ι.Π: Δηλαδή Χαρίλαε μου, πριν φύγεις από την Κρήτη δεν έπαιζες πολλά συρτά;
Χ.Π: Ήμουν νεότατος, χωρίς χνούδι στο μάγουλο να φανταστείς, τι να ξέρω από τον τεράστιο πλούτο της μουσικής μας κληρονομιάς; Εγώ την λύρα όπως σου είπα και πρίν, την έμαθα όταν δούλευα σερβιτόρος στο Ηράκλειο, δεκατριών σχεδόν ετών. Εκεί παίζανε πηδηχτά τραγούδια, πολλά λασιθιώτικα τραγούδια και τέτοια. Τα συρτά που ήξερα και ακούγαμε στο χωριό και χορεύαμε δεν ήταν δά και πάρα πολλά. Αυτά πιο πολύ προς τα μέσα τα παίζανε, Φουρνέ και Αλικιανού και Σέλινο και Κίσσαμος και στο Καστέλλι γύρω. Κι είχαμε έναν γέρο λυράρη στα μέρη μας, τον Αγγανά τον Στυλιανό από του Κουρνά και αυτόν ας πούμε άκουγα να παίζει συρτά πιο πολύ από άλλους τότε. Αυτός έκανε ωραία γυρίσματα στον πεντοζάλη και έχω πάρει μερικά δικά του και τα παίζω κι εγώ. Κι επίσης, ήταν ένας από τον Βαφέ, ο λεγόμενος Παλικαρογιάννης που έπαιζε ωραία λύρα και έπαιζε και αρκετά συρτά γιατί είχε επαφές με Σελινιώτες και από αυτόν άκουσα αρκετά...
Ι.Π: Δηλαδή από αυτούς έμαθες τους σκοπούς ε;
Χ.Π: Ναί, σαν μικρό παιδί, ναί, από αυτούς τα έμαθα. Και με αυτά τα ακούσματα ήρθα εδώ και έπαιζα στο ομογενές στοιχείο της Αμερικής, ήτανε χιλιάδες οι Κρήτες που δούλευαν εδώ και τους διασκέδαζα....
Ι.Π: Δεν σου έδειξε δηλαδή κανείς βιολιστής Κισσαμίτης τα συρτά;
Χ.Π: Ναί, εδιδάχθην τα συρτά, πιο μετά που ήρθα, περίπου το '28. Ήρθα στην Κρήτη για κάποιο διάστημα και ευτύχησα να γνωρίσω ένα εκ των σπουδαιοτέρων, τον Γεώργιο Μαργιάνο που έπαιζε από τα καλύτερα βιολιά στην Κρήτη. Πήγα στον χωριό του, τον Δραπανιά και έμεινα κοντά του περί τους πέντε - έξι μήνες για να δουλέψω στα παλαιά συρτά που παίζονταν τότε. Έμαθα πάρα πολλά κισσαμίτικα τραγούδια και άλλα τέτοια και μάλιστα, όταν επέστρεψα εδώ, εκυκλοφόρησα μια σειρά δίσκων με όλα αυτά τα τραγούδια που σημείωσαν τρομερή επιτυχία, όχι μόνο σε Κρήτες, αλλά σε όλο το Ελληνικό στοιχείο και έστειλα και δίσκους και στην Κρήτη, διότι είχα εκατοντάδες θαυμαστάς εκεί. Και να μην ξεχάσω, συνάντησα για λίγο δυστυχώς, τον άλλον μεγάλον καλλιτέχνη, τον Νίκο Χάρχαλη από την Κίσσαμο. Αυτός όμως ήταν πολύ απασχολημένος με το επάγγελμα γιατί είχε πολύ ζήτηση και συζητήσαμε διά την μουσική μας κληρονομιά και του έκανα και προσωπικά, κάλεσμα να μας επισκεφθεί εδώ, όπως και στον Μαργιάνο, αλλά η απόστασης είναι τεράστια και το επάγγελμα δεν επέτρεψε να εγκαταλείψουν την Κρήτη.
Ι.Π: Μάλιστα, ωραία. Πάντως από όλα αυτά που μου είπες Χαρίλαε, να υποθέσω ότι τα κρητικά συρτά που ηχογράφησες στους δίσκους, είναι παραδοσιακά. Ή, είναι συνθέσεις σου;
Χ.Π: Είναι παραδοσιακά τραγούδια, τα περισσότερα είναι κισσαμίτικης προελεύσεως. Βέβαια, έκανα κι εγώ προσωπικές μου συνθέσεις σε πάρα πολλά τραγούδια που αγαπήθηκαν από τον κόσμο και έχω γράψει και τα λόγια στα περισσότερα αυτά, είχα τεράστιο ρεπερτόριο. Διότι αγαπητέ μου, εγώ ήξερα να παίζω την μουσική ολόκληρης της Κρήτης, και τα τραγούδια της Κισσάμου και του Ρεθέμνους και της Σητείας καθότι είχα ερευνήσει την μουσική μας κληρονομιά με λεπτομέρεια και αγάπη.....[...]
Ι.Π: Τα τελευταία χρόνια στην Κρήτη, παίζεται από τους εκεί καλλιτέχνες, μια δική σου δημιουργία, ο Ξηροστερνιανός σκοπός. Πές μου λίγα πράγματα για αυτόν..
Χ.Π: Αυτό το τραγούδι αγαπητέ Γιάννη, το εδημιούργησα ώς ελάχιστον φόρο τιμής στο αγαπημένο μου χωριό, το Ξηροστέρνι Αποκορώνου του νομού Χανίων. Είναι η πρώτη μου δημιουργία και ίσως η μεγαλύτερη κρητική επιτυχία που κυκλοφόρησα στην δισκογραφία. Ενθυμούμαι χαρακτηριστικά ότι όταν άκουγα να παίζουν οι παλαιοί μουσικοί αυτό τον σκοπό, με έπιανε ένα ρίγος μεγάλο. Εδώ κατόπιν, επεξεργάστηκα εις βάθος την μελωδία αυτήν και θεώρησα σωστό να βάλω στίχους που περιγράφουν την ομορφιά του χωριού μου....
Ι.Π: Με συγχωρείς Χαρίλαε, υπήρχε από πρίν αυτή η μελωδία; Δεν είναι δηλαδή δικης σου έμπνευσης;
Χ.Π: Ναί, δική μου είναι βεβαίως. Παίζανε σκοπούς σαν αυτούς οι ντόπιοι καλλιτέχνες, κι ο Αγγανάς και ο Κουφιανός και άλλοι πολλοί, εγώ όμως αυτό το τραγούδι το μελέτησα, εργάστηκα στα μελωδικά του γυρίσματα και βέβαια, έδωσα τους στίχους για να μείνει έτσι όπως έχει μείνει στην ιστορία της μουσικής μας και του έκανα....
Ι.Π: Συγνώμη για την διακοπή, αλλά τελικά, παιζόταν από πριν αυτό το τραγούδι;
Χ.Π: Όχι, με τους στίχους που εγώ τους έβαλα, όχι. Παιζόταν κάτι παρόμοιο κι ο Χάρχαλης μάλιστα μου είχε αναφέρει ότι το ήξερε να το παίζει κι αυτός και μου το έπαιξε μάλιστα, αλλά με άλλον στίχο και κάποια άλλα γυρίσματα που διαφέρουν από τον Ξηροστερνιανό σκοπό.....[...].
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου