ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΟΥΝΕΛΗΣ

1928 - 1999 Ο μεγάλος δάσκαλος, ο βιολιστής-υπόδειγμα, ο πιο αγαπητός σε όλους. Τα λόγια είναι φτωχά για να περιγράψουν το μέγεθος και την υπόσταση του Κουνελομιχάλη. Το όνομα του είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την Κίσαμο και την μουσική της, με το Καστέλλι και τις ομορφιές του. Γεννήθηκε στα Καρφιανά της Πολυρρήνειας Κισάμου του νομού Χανίων. Οι μουσικές επιδράσεις έντονες, καθώς ο πατέρας του ο Κουνελοκωστής ήταν από τους καλύτερους βιολιστές της παλιάς φρουράς. Ο Μιχάλης όμως ξεκινάει στα οκτώ του χρόνια όχι με βιολί, αλλά με λύρα. Λέγοντας ο ίδιος χαρακτηριστικά "που διάολο να φτάνανε τα χέρια μου στο βιολι;" Στα εννέα του αγόρασε μια καλύτερη λύρα, μα γρήγορα την άφησε για να πιάσει στα χέρια του το παραδοσιακό όργανο των Χανίων, το βιολί. Παρέα με τον πατέρα του, έπαιξε στα πρώτα του ερασιτεχνικά βήματα, βιολί-λύρα πρίμο/σεγόντο. Κατόπιν, ξεκίνησε να παίζει με τον ανηψιό του(συνομήλικο του σχεδόν) και σχεδόν μόνιμο του συνεργάτη, τον Μανώλη Καρτσώνη. Έπαιζαν μαζί από μαθητούδια του δημοτικού. Τα Καρφιανάκια, έτσι τους έλεγαν, μια από τις σπουδαιότερες ζυγιές που πέρασαν ποτέ. Ο Μιχάλης Κουνέλης, πιστός στα τοπικά μουσικά μοτίβα, ανέπτυξε τις δυνατότητες του οργάνου, μα εισήγαγε και την προσωπική του σφραγίδα στο παίξιμο. Λέγανε οι παλιοί "κουνελίστικο παίξιμο". Ο Χάρχαλης έλεγε "ο καλύτερος από τους καινούργιους". Μα κι ο μέγας Κουτσουρέλης που έπαιξε με τον Μιχάλη αρκετές φορές, έλεγε "δεν άκουγες τίποτα το παραπανήσιο στο παίξιμο του, είχε τάξη και ρυθμό". Αυτός ο ρυθμός είναι που ξεχώριζε. Πρόσεχε πάντα τα βήματα του χορευτή, κι αν ο χορευτής ξέφευγε, πάντα τον βοηθούσε να γυρίσει στα σωστά πάσα και να τσακίζει στον άσσο. Και το παίξιμο του Μιχάλη, μύριζε ατόφια "Κίσαμο". Στα τέλη της δεκαετίας του '50 ανέβηκε μόνιμα στην Αθήνα για 25 περίπου χρόνια. Μα δεν έμεινε άνεργος. Κατέβαινε συχνά στην Κρήτη αλλά και στα κρητικά κέντρα άφησε εποχή, κυρίως στον "Ομαλό" την δεκαετία του '70, παρέα με τον Παναγιώτη Καστάνη. Ήταν τότε ο μοναδικός Κρητικός επαγγελματίας βιολιστής στην πρωτεύουσα, μιας και οι λύρες είχανε πάρει τα πάνω τους. Εμφανίστηκε στο ραδιόφωνο, στην τηλεόραση, έκανε και τις δικές του δισκογραφικές δουλειές που έγιναν πραγματικά ανάρπαστες. Ερασιτεχνικά ηχογράφησε πολλές κασέτες στο στούντιου του Γιάννη Σταματάκη στο Καστέλλι με τον Καρτσώνη, τον Γ.Κουτσουρέλη κ.α. Συνεργάστηκε με τα μεγαλύτερα ονόματα του λαγούτου, εκτός από τον Καρτσώνη, με τον Γ.Κουτσουρέλη, με τον Καρεφυλλομανώλη, με τον Στεφ.Καρεφυλλάκη, με τον Στ.Λαϊνάκη, με τον Θεοχ.Μαρεντάκη, με τον Θεόφιλο Μαργαριτάκη, τον Βαγγ.Πολυχρονάκη, τον Πέτρο Καρμπαδάκη και πλήθος άλλων πολλών. Και όλοι είχαν πάντα να πούνε τα καλύτερα για τον Κουνελομιχάλη. Κι όχι μόνο αυτοί. Ο Σκορδαλός τον παραδεχόταν, ο Μουντάκης τον θεωρούσε γνήσιο. Ο Μιχάλης Κουνέλης, εκτός από αξεπέραστος βιολιστής, ήταν ικανός μαντιναδολόγος, κι αυτό που αγαπούσαν όλοι....τα ανέκδοτα του. Έχουν μείνει ώς "ιστορικά" κάποια από αυτά, όπως κι έχουν μείνει στην μνήμη του κόσμου άπειρες εύθυμες ιστορίες με τον Κουνελομιχάλη. Έπαιξε σε όλα σχεδόν τα χωριά της Κισάμου και του Σελίνου, είχε και ιδιαίτερη απήχηση και στην Κυδωνία και στον Αποκόρωνα. Στην Αθήνα που έπαιζε, έγινε αγαπητός και από Κρήτες των υπολοίπων νομών. Στα γλέντια του, ήταν μοναδικός, μάγευε τον κόσμο με την πρώτη δοξαριά. Πλουσιότατο ρεπερτόριο από παλιούς κισαμίτικους σκοπούς αλλά και νησιώτικα, καλαματιανά, μπάλους, ριζίτικα. Πάντα ξεκινούσε τα γλέντια του με ριζίτικο τραγούδι. Αγαπημένος του σκοπός, ο Κοτσιανός του Φαντομανώλη. Έλεγε "Ο πατέρας μου πάντα με αυτο τον σκοπό ξεκινούσε το γλέντι". Έκανε και την δική του σύνθεση, τον πασίγνωστο "Συρτό του Κουνέλη" ή "Εσύ'σαι η αγάπη μου". Μα το μεγάλο του έργο δεν σταματά μόνο στην δεξιοτεχνία του. Ο Μιχάλης Κουνέλης δίδαξε το βιολί, το ήθος, την ταπεινότητα. Μέσω της ΝΕΛΕ, παρέδιδε για αρκετά χρόνια μαθήματα βιολιού στο Καστέλλι στο Ωδείο της Μητρόπολης. Από τα χέρια του βγήκαν σημαντικοί σήμερα καλλιτέχνες όπως ο Ηλίας Χορευτάκης, ο Θοδωρής Πολυχρονάκης, ο Περικλής Τζουγανάκης, ο Γιάννης Μενεγάκης κ.α. Μα πάνω απ'όλα, διέσωσε την βιολιστική παράδοση της Κισάμου που μέχρι τότε είχε εγκλωβιστεί, χάρη στις ενέργειες μερικών που δεν καλόβλεπαν το βιολί και κατ'επέκτασην την χανιώτικη μουσική παράδοση. Έκανε την νέα γενιά να αγαπήσει ξανά το βιολί, να στραφεί ξανά πρός την κρητική μουσική. Είχε την αγωνία να μην χαθεί η μακραίωνη κισαμίτικη παράδοση, έλεγε κάθε λίγο και λιγάκι "τα κοπέλια μας είναι το αύριο". Σε συνεργασία κατόπιν με τον σύλλογο μουσικών νομού Χανίων "Ο Χάρχαλης" και με τον αείμνηστο Κ.Παπαδάκη ή Ναύτη, έδωσαν πλήθος συναυλιών για την διατήρηση της βιολιστικής μουσικής παράδοσης. Ο ίδιος, τιμήθηκε αρκετές φορές από διάφορους πολιτιστικούς φορείς. Έπαιξε σε όλη την Κρήτη αλλά και στο εξωτερικό, στην Αμερική και στην Ιταλία και μάλιστα, στο φεστιβάλ της Φλωρεντίας το 1997 (η τελευταία του εμφάνιση στο εξωτερικό) απέσπασε θριαμβευτικά σχόλια, τα οποία όμως τα πέρασαν στο "ψιλό" τα κρητικά ΜΜΕ μιάς και στην μουσική σήμερα μετράνε άλλα πράγματα δυστυχώς... Δισκογραφικά, το κύκνειο άσμα του Μιχάλη ήταν η ζωντανή ηχογράφηση από το ανωτέρω φεστιβάλ. Έφυγε ξαφνικά από την ζωή, παρόλο που υπέφερε χρόνια από την αρρώστια. Μα ποτέ δεν έδινε σημασία. Πάραυτα στο τέλος λύγισε. Άφησε όμως πίσω του, μια αρμάδα συνεχιστών κι ένα έργο που θα παραμείνει για πάντα ανεξίτηλο.

ΚΟΥΝΕΛΗΣ - ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗΣ