ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ: ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΗ-ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΝΙΚ.ΧΑΡΧΑΛΗ. ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΩΝ!

ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΟ 2ο ΜΕΡΟΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΝΙΚ.ΧΑΡΧΑΛΗ ΣΤΟΝ ΜΕΛΕΤΗΤΗ-ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΗ ΕΡΕΥΝΗΤΗ ΙΩΑΝ.ΠΑΠΑΔΑΚΗ(ΕΛΛΗΝΟΑΜΕΡΙΚΑΝΟ) ΠΟΥ ΕΛΑΒΕ ΧΩΡΑ ΣΤΑ ΧΑΡΧΑΛΙΑΝΑ ΚΙΣΑΜΟΥ ΤΟ 1970.
================================================================


Ι.Π: Ήταν τότε το σύστημα των μουσικών και δεν δείχνανε την τέχνη, ή απλά εσύ δεν ήθελες;

Ν.Χ: Και τα δυό μωρέ. Μερικοί το είχανε σε κακό τους να δείξουνε το όργανο στα νέα κοπέλια, άλλοι πάλι δενε προλαβαίνανε...

Ι.Π: Γιατί δηλαδή, τι φοβόντουσαν και δεν δείχνανε;

Ν.Χ: Κατέω’γω; Μπορεί κιόλας να σκεφτόντουσαν ότι έτσα και μάθουμε εμείς τα νέα κοπέλια την τέχνη, θα τωνε τρώγαμε το μεροκάματο. Μην νομίζεις αντράκι μου, ήτονε κακά χρόνια. Κακά τα παντέρμα, φτώχεια. Οι περισσότεροι οργανοπαίχτες ίσα ίσα που ζούσανε τσοι φαμίλιες τους. Θα σου πώ όμως και κάτι. Εμένα μ’άρεσε να έχω δικό μου παίξιμο κι όχι να ξεπατικώνω το παίξιμο των αλλωνών και γι’αυτό δεν ήθελα να μου δείξουν.

Ι.Π: Τον Παλιμέτη που είπες και τον Φελεσογιαννάκη, τους πλήρωνες;

Ν.Χ: Γιάντα να τσοι πλερώσω;

Ι.Π: Για τα μαθήματα που σου κάνανε...

Ν.Χ: Παρά. Να τα βρώ που τα λεφτά; Αφού σου λέω, ήμουνα κοπελάκι. Η πλερωμή ας πούμε, ήτανε να τωνε κάμω κιαμιά δουλειά, να πάω να ποτίσω κιάνα κήπο, να κουβαλήσω θροφές, να ταϊσω κιανα αίχνος. Μου’λεγε ο μπάρμπας μου, «άμε καλό μου να μου ποτίσεις τσοι κολοκυθιές μέχρι να κουρντίσω εγώ κι ύστερα ξεκινάμε το μάθημα». Κατάλαβες; Έτσα γινότανε, αυτό ήτανε ας πούμε το σύστημα. [...]
-------------------------------------------------------------

Ι.Π: Θυμάσαι τότε παλιούς μουσικούς της περιοχής που είχανε ας πούμε κάποια φήμη;

Ν.Χ: Βεβαίως και θυμούμαι. Πρώτα-πρώτα που σου’πα και πριν, ο Μανιατογιάννης. Ήτονε κι ένας Αντωνόγιαννης από την Μεράδα, ο Ματζουράνας με τ΄όνομα, καλός οργανοπαίχτης. Ο Καραγκιουλές από τα Καλλεργιανά, ο Μαργιαναντρίκος από τον Δραπανιά...

Ι.Π: Ο Καραγκιουλές έπαιζε βιολί; Τι ήταν αυτός;

Ν.Χ: Ναι, ο Καραγκιουλές με τ’όνομα, έπαιζε βιολί καλό, εγώ προσωπικά τον είχα ακούσει μια φορά, ήμουν δεν ήμουν δέκα - δώδεκα χρονώ.

Ι.Π: Δεν είναι σκοπός ο Καραγκιουλές;

Ν.Χ: Ναι, σκοπός, δικός του ήτονε, αυτός τον είχε βγάλει, κι άλλους δυό-τρείς. Λέγαμε τότε «Ο Καραγκιουλές σερτός». Αυτός που λές ήτανε Τούρκος, έμενε στα Καλλεργιανά, αλλά δεν πείραξε ποτέ χριστιανό άνθρωπο. Μην σου πώ δηλαδή ότι έπαιζε ακόμα και στα χριστιανικά γλέντια. Ναι. Μα μετά που αμολάρανε οι Τούρκοι, έφυγε κι αυτός, δεν κατέω από τότε ίντα γίνηκε, που πήγε; Μα θα’χει ποθάνει εδά, φαντάσου πώς ήτανε σιόκαιρος με τον μακαρίτη τον γέρο μου...

Ι.Π: Ο Μαργιαναντρίκος τι ήταν;

Ν.Χ: Του Γιώργη ο πατέρας, του Γιώργη του Μαργιάνου ο πατέρας από τον Δραπανιά. Αυτός ήτανε στην εποχή του άφταστος οργανοπαίχτης, σωστός. Εγώ τον άκουσα σε πολλά γλέντια γιατί πάντα έπαιζε στσοι μπάντες μας. Κι από τα χέρια του έβγαλε καμπόσους οργανοπαίχτες γιατί έκαμε για ένα φεγγάρι και τον δάσκαλο.

Ι.Π: Θυμάσαι άλλους παλιούς;

Ν.Χ: Ποιόν άλλον; Να, κι ο Φελεσογιαννάκης ο μπάρμπας μου ήτανε που σου’πα και πρίν, καλός κι αυτός. Ήτονε ο γέρο-Λαϊνάς από τα Μεσόγεια, ο Παλιμέτης που μου'δειξε λίγο όργανο, ο Μανωλάκης ο Φαντής από τα Κοτσιανά, ντρέτος άντρας αυτός. Ένας άλλος, ο Κωστάκης ο Καναρίνης ο λεγόμενος, Μπουλταδάκης στο επώνυμο από την Δρακόνα. Αυτός ήτανε ο καλύτερος τραγουδιστής 'κείνανε τα χρόνια και έπαιζε και χαριτωμένο όργανο. Μα είχε πρόβλημα, του είχε’γγίξει που λέμε και πόθανε στην ψάθα.

Ι.Π: Δηλαδή;

Ν.Χ: Αυτός κάπου έπαιζε μια φορά, όταν ήτανε πάνω στα καλά του, κι έβαλε φασαρία και του βαρήκανε στην κεφαλή κι από τότε του’γγιξε. Εγώ τον είχα ακούσει, θα σου πώ και πού, στο πανηγύρι στα Καλουδιανά και έπαιζε χαριτωμένα και έλεγε πολλά μαντιναδάκια. Ναι. Και τραγουδούσε κι έναν σκοπό μα τον ήλεγε ανάποδα, του Ενάντιου που λέμε. Μα ήβγαλε κι άλλους σκοπούς καλούς, μα τσοι δυό στερνούς που'χε βγάλει δεν ήτανε καλοί, δεν τσοι παίζαμε κι εμείς μετά γιατί αυτός τότε είχε μπουνταλιάσει και οι σκοποί του οι στερνοί δεν ήτανε σωστοί όπως οι άλλοι...

Ι.Π: Του σημερινούς βιολιστές τους παρακολουθείς; Σου αρέσει κάποιος;

Ν.Χ: Ναι, ασφαλώς. Εγώ όταν πρωτάκουσα να παίζει τούτονα το Νικολάκη, ο Μαύρος, έ ίντα να σου λέω εδά, τα’χασα. Λέω «μα ίντα’ναι τούτονα το κοπέλι;». Ο Μαύρος έβαλε νέα πράματα στο όργανο, στσοι σκοπούς αλλά χωρίς να κάμει μπασταρδέματα. Εμείς παίζαμε με ένα άλλο σύστημα που μάθαμε από τσοι παλαιούς μας, παίζαμε πήδους με το δοξάρι και τραβούσαμε περισσότερες δοξαριές για να βγάλουμε μια στροφή. Ο Μαύρος όμως το άλλαξε αυτό, με μια δοξαριά σου βγάζει ούλη την στροφή ντρέτα και ωραία. Αυτό δεν είναι τέχνη; Έτσα καλά έπαιζε και ένας Λυραντώνης από τσοι Καλάθενες, στο ίδιο σύστημα περίπου με τον Μαύρο αλλά και με το δικό μου, αλλά δεν πρόλαβε να αφήσει μεγάλο έργο γιατί τονε σκοτώσανε οι σκυλογεννημένοι οι Γερμανοί στην κατοχή. Έπαιζε θυμούμαι συχνά έναν σκοπό, τονε λέγαμε «Του Ευθύμη το Σερτό» αλλά εδά δεν τονε κατένε μάλλον να τον παίζουνε, έχω χρόνια να τον απαντήξω αυτόν τον σκοπό. Είναι κι άλλος ένας επάε στην μπάντα μας, του Κουνέλη του Κωσταντή το κοπέλι, ο Μιχάλης, παίζει στσοι πατιές του γέρου του, από τσοι πιο νέους δηλαδή είναι ο καλύτερος αυτός. Και το Κοπανιδάκι(ο Ναύτης) που'ναι στην Αμερική παίζει καλά, έχει δικό του δοξάρι αυτός. Καλά παίζουνε κι οι νεώτεροι κι ούλοι, άμα έχει κανείς μεράκι παίζει καλά... [...]
-----------------------------------------------------------------------------------


Ι.Π: Στα γλέντια παίζατε πάνω σε πίστα;

Ν.Χ: Πίστα; Α, σαν τα παλιολλαδίτικα λέεις; Δεν είχαμε εμείς τέτοια πράματα. Μας βάνανε πάνω σε ένα τραπέζι, ή, ξεστελιώνανε κιαμιά πόρτα και την στένανε σε δυό δοκάρια και ανεβαίναμε πάνω και παίζαμε. Μας βάνανε δυό καρέκλες και καθόμασταν αυτού στην άκρα και παίζαμε. Και από κάτω ήτονε ο κόσμος και μας εθωρούσε και χόρευε...

Ι.Π: Να φανταστώ, δεν παίζατε με μηχανήματα και μεγάφωνα...

Ν.Χ: Να τα βρούμε πού; Πράμα δεν υπήρχε, όργανα στα σκέτα και απού ήθελε ν’ακούσει, άκουε. Μα έκαμε και ησυχία ο κόσμος που πράγματικά ήθελε να απολαύσει τα όργανα και τα τραγούδια. Μπορεί να ήτονε στον γάμο διακόσα άτομα, αλλά σαν αρχινίζαμε να παίζουμε, ερχόντουσαν κοντά μας για να ακούσουνε. Εδά τα τελευταία χρόνια θωρώ τα μηχανήματα και παίζουνε τα νεύρα μου. Χαλά ο κόσμος και δεν ακούγεται διάλε το πράμα. Εγώ δηλαδή αν ήμουν εδά στα καλά μου κι έπαιζα, δεν θα τα έβανα στο πρόγραμμα αυτά. Δεν ευχαριστιούμαι δηλαδή να γροικώ τον σαματά που κάνουνε. [...]
--------------------------------------------------------------------------

[...]

Ι.Π: Θέλω να σε ρωτήσω κάτι. Με τον Γιώργο τον Κουτσουρέλη, καθήσαμε και κοιτάξαμε μαζί τις συνθέσεις συρτών. Παρατήρησα λοιπόν και το είπα και του Γιώργου ότι οι περισσότερες – μην πώ όλες – οι συνθέσεις είναι από την Κίσαμο. Πώς λοιπόν δεν υπάρχουν και συνθέσεις από π.χ. Σελινιώτες, μιας και υπάρχει η ίδια μουσική σχεδόν κι εκεί;

Ν.Χ: Κι οι Σελινιώτες βγάλανε σκοπούς...

Ι.Π: Ναι;

Ν.Χ: Βεβαίως. Ο μέγας βιολάτορας του Σελίνου ήτονε ο Βουράκης ο Γιάννης από την Μονή. Αυτός που λές, εκτός από καλό δοξάρι, έβγαλε καλούς σκοπούς...

Ι.Π: Βουράκης είπες; Τον πρόλαβες αυτόν;

Ν.Χ: Όϊ, ήτονε παλιός αυτός, εγώ δηλαδή δεν τον αντάμωσα ποτές μου. Αλλά ήτονε κι άλλοι στο Σέλινο. Κι ένας Τζιάκης, έπαιζε λυράκι αυτός, είχε βγάλει έναν σκοπό και τον παίζανε συχνά στο Σέλινο. Κι ο Αντώνης ο Κλεινάκης είχε δυό σκοπουλάκια θαρρώ. Μα ήτονε κι άλλοι, παρά δεν τσοι θυμούμαι εδά.

Ι.Π: Ναι αλλά πιο πολύ στην Κίσαμο βγαίνανε οι σκοποί...

Ν.Χ: Ε ναι, επαέ ήτονε και οι περισσότεροι οργανοπαίχτες κι είχανε ας πούμε πιο μαστοριά επειδή ο σερτός έχει μεγαλύτερη πέραση επαέ. Μα και παραπέρα όμως μια εποχή είχανε βγεί σκοποί, κι οι Αποκορωνιώτες και οι Κεραμιανοί δηλαδή είχανε βγάλει σκοπούς δικούς τους.

Ι.Π: Ξέρεις να μου πείς μερικούς;

Ν.Χ: Ο Μιχάλης ο Πλακιανός που λένε, είναι ας πούμε ο πιο μάστορας σε αυτά. Εγώ δηλαδή κατέω μετρημένους να σου πώ, πέντε σκοπούς του. Κι όϊ μονάχα εγώ, κι ο Μαργιάνος τσοι κατέει, κι ο Κωστάκης το Κοπανιδάκι κι ο Γιώργης ο Κουτσουρέλης. Κι ο Καντέρης ο Γιώργης έχει θαρρώ δυό-τρείς σκοπούς και τσ’είχε πατήσει σε πλάκες όταν ήτονε στην Αμερική. Κι ο Γαλαθιανάκης έχει βγάλει έναν σκοπό ωραιότατο, κι ο Κουφιανός που είπαμε προ λίγου είχε και αυτός δικό του σκοπό. Κι είναι κι άλλοι βεβαίως, παρά δεν εκάμανε ντόρο ας πούμε.

Ι.Π: Σαν συνθέτη, ποιόν παραδέχεσαι πιο πολύ;

Ν.Χ: Ούλους τσοι παλαιούς παραδέχομαι εγώ. Ούλους.

Ι.Π: Πιο πολύ όμως δεν ξεχώρισε κάποιος;

Ν.Χ: Γιάε, εγώ δενε πρόλαβα τσοι Κιώρους. Αλλά με αυτά που κατέμε να παίζουμε σήμερα και είναι δικά τωνε, πάει να πεί ότι είχανε μαστοριά. Για τσοι δυό λέω, τον έναν τον Στεφανάκη τον πρόλαβα στα γεράματα του. Κι ύστερα, ο Μαριαναντρίκος έκαμε καλά καλή δουλειά, μας άφηκε κλερονομιά μερικά σερτά που’ναι σκέτο καμάρι. Κι ο Φαντής ο Μανώλης το ίδιο, κι ο Φελεσογιαννάκης κι ο Καραγκιουλές. Γι’αυτό σου λέω, παραδέχομαι ούλους τσοι παλαιούς που μας αφήκανε σκοπούς, δεν ξεχωρίζω κάποιον.

Ι.Π: Τους περισσότερους σκοπούς ποιός όμως τους έβγαλε;

Ν.Χ: Από παλαιούς με ρωτάς;

Ι.Π: Γενικά, από όλα αυτά που μέχρι τώρα γνωρίζεις...

Ν.Χ: Ναι. Ο Τζέγκας θαρρώ ότι έβγαλε τσοι πια πολλούς σκοπούς. Ναι, αυτός. Και μετά είναι ο Κωστής ο Καναρίνης. Αλλά είναι κι άλλοι παλιοί...[...]