Κ.Παπαδάκης "Ναύτης". Δεκατρία χρόνια μισεμού..

Κώστας Παπαδάκης - Ναύτης 1920 - 2003. Δεκατρία χρόνια απουσίας.

Αυτές τις ημέρες συμπληρώνονται δεκατρία χρόνια, από την ημέρα που ο τρανός καλλιτέχνης έφυγε από την ζωή. Τι κι αν δεν είδαμε λαμπρά αφιερώματα, τι κι αν δεν ακούσαμε βαρύγδουπους λόγους αυτές τις μέρες; Βλέπετε, ο Ναύτης, δεν μπήκε σε καλούπια, δεν "πούλησε" εφέ, δεν εκμεταλλεύτηκε την τέχνη του, ώστε να μπεί στο καλοφτιαγμένο επιμελώς "γκρούπ" των....."δασκάλων", που μονοπωλούν τα εκάστοτε αφιερώματα όταν κάποιοι θέλουν να μιλήσουν για "μουσικές ρίζες". Ακόμα και σήμερα δυστυχώς, μερικοί κρύβονται πίσω από το δάχτυλο τους, ρίχνοντας μπόλικη χολή όταν δεν μπορούν να παραδεχτούν τα ευκόλως ευνοούμενα . Ο Ναύτης, βίωσε, γαλούχησε, δίδαξε τα αυθεντικά μοτίβα της πολύβουης βιολιστικής παράδοσης της Κρήτης. Αψύς, ευθυτενής, αυστηρός, ντρέτος Κρητικός, δεν δίστασε να υψώσει παράστημα, τότε που τα "έσκιαζε η φοβέρα", παλεύοντας για την διάσωση της γνήσιας μορφής της παραδοσιακής μουσικής, όχι μόνο της Δυτικής Κρήτης, αλλά γενικότερα. Ακόμα και στα γεράματα, τότε που θα μπορούσε να αναπαυθεί στις όποιες δάφνες του απόηχου της σημαντικότατης καριέρας του, διάβαζε, ερευνούσε, μελετούσε...δίδασκε, τολμούσε εν γένει! Σήμερα, η απουσία του και η προσφορά του, επίκαιρα στοιχεία όσο ποτέ άλλοτε. Τιμή στην Κίσαμο,τιμή στα Χανιά, τιμή στην Κρήτη όλη, που έβγαλε μια τέτοια λαμπρή προσωπικότητα!

ΕΙΚΟΣΙ ΧΡΟΝΙΑ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΓΙΩΡΓΗ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ

1994 - 18/06/1994

Είκοσι χρόνια πρίν....κι η πιο μερακλήδικη καρδιά της κρητικής μουσικής παράδοσης, σταμάτησε να χτυπά. Ο Γιώργης Κουτσουρέλης έφυγε, σε ηλικία 80 ετών, εκεί, στη πόλη που δόξασε και που από αυτήν δοξάστηκε, στο Καστέλι Κισάμου των Χανίων.
Ο άνθρωπος που αποθεώθηκε, που απογείωσε την φήμη του, που χάρη σε αυτόν, το λαγούτο, το όργανο της ζωής του, απέκτησε πρωταγωνιστικό ρόλο. Ο ίδιος λάμπρυνε με την παρουσία του για παραπάνω από 60 χρόνια τα κρητικά πάλκα, γαλούχησε και παραδειγμάτισε τις νεώτερες γενιές. Το πιο τεχνικό παίξιμο λαγούτου της γενιάς του και όχι μόνο που επίσημα έχει καταγραφεί στην κρητική μουσική. Δεν χρειάζεται να μπούμε σε λεπτομέρειες για την ζωή και το έργο του, άλλωστε αυτά μπορείτε κάλλιστα να τα διαβάσετε σε αυτό εδώ το blog .
Η σημερινή ανάρτηση έχει έναν απλό σκοπό:Με χαμηλούς τόνους και χωρίς έπαρση, ένα λιτό μνημόσυνο στον γίγαντα του κρητικού λαγούτου, Γιώργη Κουτσουρέλη. Αφιέρωμα και προσκύνημα στην τέχνη του, σε πείσμα των καιρών που οι "πολλοί" σήμερα τον ξέχασαν, αν και ασχέτως δεν ξεχνούν "άλλους" κάθε χρόνο, κάθε μήνα, κάθε ημέρα, λές και αυτοί έσπασαν "καλούπια"....

Αθάνατος πάντα δάσκαλε!!!!!


Εκ μέρους του "Κίσαμος-Μουσική και Κουλτούρα".

ΚΙΣΑΜΙΤΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ: Η ΔΙΑΣΚΕΥΗ, Η ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ, Η ΟΙΚΕΙΟΠΟΙΗΣΗ

Μεγάλο κεφάλαιο, που σίγουρα χωρά πολύ συζήτηση. Θέμα αρκετά "εύφλεκτο" θα λέγαμε που πολλές φορές το αντιπαρερχόμαστε. Όμως, όταν κάπου-κάπου στην συνείδηση του κόσμου περνάνε μηνύματα που είναι λανθασμένα, όπως και ότι δημιουργούνται εσφαλμένες εντυπώσεις, θεωρούμε ότι όλα αυτά πρέπει σταδιακά να αποκατασταθούν.

Οι μελωδίες των συρτών σκοπών της Κισάμου, έχουν αποτελέσει την βάση, την μαγιά θα λέγαμε, ώστε αυτό το μουσικό είδος να καταστεί σήμερα το κατεξοχήν και πλέον διαδεδομένο στην κρητική μουσική. Οι αναφορές που έχουμε κάνει λεπτομερώς, τόσο για την καταγωγή του συρτού, όσο και για τις ιδιαιτερότητες των μελωδιών αυτών, βρίσκονται στο blog μας και μπορείτε κάλλιστα να ανατρέξετε οποιαδήποτε στιγμή.
Αυτό που θα θίξουμε σήμερα, έχει να κάνει με τις κισαμίτικες μελωδίες που ηχογραφήθηκαν από τα πρώϊμα χρόνια της κρητικής δισκογραφίας, έως και τα νεώτερα, από καλλιτέχνες που δεν προέρχονται από τον νομό Χανίων και που οι ηχογραφήσεις αυτές, έχουν περάσει στην συνείδηση του κόσμου, ώς "συνθέσεις" αυτών των καλλιτεχνών, αγνοώντας τις αυθεντικές ονομασίες και πνευματικές δημιουργίες. Οι λόγοι που συνέβη αυτό; Πολλοί και διάφοροι, που δεν είναι της στιγμής να αναλυθούν, κι οπως προείπαμε πρίν, το θέμα είναι αρκετά εύφλεκτο και σίγουρα θα δημιουργηθούν παρεξηγήσεις, που όμως μερικές φορές είναι....αναγκαίες....
Όμως πρέπει να αποδίδονται οι "τιμές" στους αυθεντικούς-γνήσιους συνθέτες, που πάσχισαν με τα φτωχά τους μέσα, ώστε εμείς σήμερα να απολαμβάνουμε τους καρπούς τους.
Θα παραθέσουμε μια σειρά περίπου τριάντα παραδειγμάτων και θα αντιπαραβάλουμε δίπλα με την αυθεντική ονομασία του εκάστοτε σκοπού. Βέβαια, τα παραδείγματα είναι εκατοντάδες, τόσο των διασκευών-αντιγραφών και ίσως...παραποιήσεων, όσο και των καλλιτεχνών. Απλά θα σας δώσουμε μια μικρή εικόνα των πιο "τρανταχτών" παραδειγμάτων, που πολύς κόσμος θεωρεί σήμερα ότι είναι "συνθέσεις" των εκάστοτε μουσικών που τις ηχογράφησαν.
Σε πολλές περιπτώσεις, οι διασκευές αυτές παρουσιάζονται αυτούσιες, δηλαδή, χωρίς να αλλαχθούν τα βασικά στοιχεία της μελωδίας. Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις όπως θα παρατηρήσετε, υπάρχει η βασική φόρμα του σκοπού, αλλά παραλλάσονται κάποια δομικά γυρίσματα. Επίσης, θα δείτε ότι αρκετοί μουσικοί χρησιμοποιούν μια στροφή από έναν κισαμίτικο σκοπό, μιά άλλη στροφή από έναν άλλον κισαμίτικο σκοπό και τους συνδέεουν σε μία μελωδία "προσωπικής...έμπνευσης"....

Και για να μην υπάρχει κάποιο πρόβλημα, θα τονίσουμε ξανά ότι σκοπός μας δεν είναι να μειώσουμε την προσφορά κανενός από τους καλλιτέχνες, απλά να δώσουμε την σωστή εικόνα και την ιστορία των πατροτήτων των σκοπών αυτών.

1)."Περβολιανός Συρτός" του Εμ.Λαγού. Αυθεντική ονομασία "Νοχιανός συρτός" του Νικ. Αποστολάκη(Τσιλαρίδη).

2). "Συρτός Σελινιώτης" του Αντ.Παπαδάκη(Καρεκλά). Αυθεντικές ονομασίες των σκοπών "Ακολουθία Κοτσιανού" του Φαντομανώλη, Αερινιώτης του Φελεσογιάννη.

3). "Κουτρουλιανό Νερό" του Αλέκου Καραβίτη. Αυθεντική ονομασία σκοπού, "Συρτός του Κιώρου" του Στεφ.Τριανταφυλλάκη-Κιώρου 3ου.

4). "Σφακιανός Συρτός" του Εμ.Λαγού. Αυθεντικές ονομασίες, "Μεραδιανός Συρτός" του Στεφ.Τριανταφυλλάκη  - Κιώρου 3ου, "Πυργιανός Συρτός" του Ανδρέα Μαριάνου.

5). "Κεφαλιανός Συρτός" του Εμ.Λαγού. Αυθεντικές ονομασίες, "Γιουσούφης Συρτός" του Μ.Καραγκιουλέ, "Σηρικαριανός συρτός" του Ανδρέα Μαριάνου.

6). "Πόσες φορές γλυκά-γλυκά" του Νικ.Παπαδογιάννη. Αυθεντικές ονομασίες "Συρτός του Ματζουράνα" του Γ.Αντωνογιαννάκη(Ματζουράνα), "Τριαλώνης συρτός" του Κων/νου Μπουλταδάκη(Καναρίνη).

7). "Αν μ'αρνηθείς καμιά φορά" του Θαν.Σκορδαλού. Αυθεντική ονομασία, "Εσπερινός συρτός" του Αντ.Τριανταφυλλάκη (Κιώρου 2ου).

8). "Στων αμαθιώ σου τη φωτιά" του Θαν.Σκορδαλού. Αυθεντικές ονομασίες, "Λυριδιανός συρτός" του Αντ.Τριανταφυλλάκη(Κιώρου 2ου), "Βοριάς Συρτός" του Ανδρέα Μαριάνου.

9). "Φαντάστηκα τον ουρανό" του Θαν.Σκορδαλού(1η ενότητα). Αυθεντική ονομασία, "Τυλιφιανός συρτός" του Στεφ.Τριανταφυλλάκη(Κιώρου 1ου).

10). "Τι με ωφελεί να σ'αγαπώ" του Θαν.Σκορδαλού. Αυθεντικές ονομασίες σκοπών, στην 1η στροφή "Κοτσιανός Συρτός" του Φαντομανώλη, στην 2η στροφή(ρεφραίν), "Παλαιοκαστρινός Συρτός" του Αντ.Τριανταφυλλάκη (Κιώρου 2ου).

11). "Μοιάζουν πολύ της θάλασσας" του Θαν.Σκορδαλού. Αυθεντική ονομασία, "Φουρνιανός Συρτός" του Γ.Κουτσουρέλη.

12). "Συ' μ'εμαθές πως αγαπούν" του Θαν.Σκορδαλού (1η ενότητα). Αυθεντική ονομασία, "Βατολακιανός Συρτός" του Κ.Παπαδάκη(Ναύτη).

13). "Κόσμο δεν θέλουν να θωρούν" του Θαν.Σκορδαλού (1η ενότητα). Αυθεντική ονομασία, "Κόντρας Συρτός" του Γ.Αντωνογιαννάκη(Ματζουράνα).

14), "Σαν της Μαδάρας το βουνό" του Θαν.Σκορδαλού. Αυθεντική ονομασία "Συρτός Χαραυγή" του Ηλία Δροσερού.

15), "Πολλές φορές στον ύπνο μου" του Γ.Καλογρίδη. Αυθεντικές ονομασίες, "Κουκουναριανός Συρτός" και "Συρτός του Μανιά" του Γ.Μανιατάκη (Μανιατογιάννη).

16), "Ξενιτεμένο πουλί" του Κ.Μουντάκη. Αυθεντική ονομασία "2ος Καραγκιουλές συρτός" του Μ.Καραγκιουλέ.

17), "Τέσσερις είναι οι μάρτυρες" του Κ.Μουντάκη. Αυθεντική ονομασία, "Σφηναριώτικος Συρτός" του Κ.Μπουλταδάκη (Καναρίνη).

18), "Αν έχει ο Άδης ομορφιές" του Λ.Κλάδου. Αυθεντική ονομασία, "Μελισσιανός Συρτός" του Στεφ.Τριανταφυλλάκη (Κιώρος 1ος).

19), "Μαύρες φορεσιές" του Λ.Κλάδου. Αυθεντική ονομασία, "Ακολουθία Μπαρμπουνιού" του Νικ.Τσέγκα.

20). "Στην μπόρα στέκω το κορμί" του Λ.Κλάδου. Αυθεντική ονομασία, "Παραλλαγή Χανιώτικου" του Γ.Βουράκη(Βουρογιάννη).

21), "Εμίσεψες μου φώς μου" του Λ.Κλάδου. Αυθεντικές ονομασίες, "1ος Καραγκιουλές" του Μ.Καραγκιουλέ (1η στροφή) - "Βοριάς Συρτός" του Ανδρέα Μαριάνου (2η στροφή), "Συρτός του Τσέγκα Ανώνυμος", του Νικ.Τσέγκα.

22), "Σφάλματα κάναμε και οι δυό" του Λ.Κλάδου. Αυθεντική ονομασία "Συρτός του Βουρογιάννη), του Γ.Βουράκη(Βουρογιάννη).

23), "Μαδάρες μου Χανιώτικες" του Β.Σκουλά. Αυθεντική ονομασία "2ος Λουσακιανός Συρτός" του Στεφ.Τριανταφυλλάκη (Κιώρος 1ος).

24), "Καινούρια αγάπη" του Β.Σκουλά. Αυθεντική ονομασία "Ακολουθία Μπαρμπουνιού" του Νικ.Τσέγκα, "1ος Καραγκιουλές" του Μ.Καραγκιουλέ.

25). "Ανάθεμα σε λογισμέ" του Β.Σκουλά (2η ενότητα). Αυθεντική ονομασία "Αζογυριανός συρτός" του Νικ.Τσέγκα.

26), "Καράβι" του Β.Σκουλά. Αυθεντική ονομασία, "Μπαλαμπιανός Συρτός" του Βασ.Παπαδάκη(Κοπανίδη).

27), "Συρτός Ηρακλειώτικος" του Ζαχ.Μελεσανάκη. Αυθεντικές ονομασίες, "Νέος Γραμπουσιανός" και "Καλουδιανός Συρτός" του Κ.Παπαδάκη (Ναύτη).

28), "Πάντα θλιμμένη χαραυγή" των Αφών Φραγκιαδάκη. Αυθεντική ονομασία, "Κολυμπαριανός Συρτός" του Νικ.Σαριδάκη (Μαύρου).

29), "Ξενύχτης" του Αλ.Πολυχρονάκη. Αυθεντική ονομασία, "Μελισσιανός συρτός" του Στεφ.Τριανταφυλλάκη (Κιώρου 1ου).

30),"Συρτά του Στραβού", του Μ.Πασπαράκη(Στραβού). Ηχογραφήσεις του Νικ.Αεράκη. Αυθεντικές ονομασίες σκοπών, "Χανιώτικος συρτός" αγνώστου συνθέτη, "Θερισσιανός Συρτός" του Νικ.Χάρχαλη, "3ος Λουσακιανός Συρτός" του Αντ.Τριανταφυλλάκη(Κιώρου 2ου), "Ηλέκτρα Συρτός" του Ι.Φελεσάκη(Φελεσογιάννη), "Συρτός του Νικηφόρου", του Νικ.Μαυροδημητράκη.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΟΥΝΕΛΗΣ-ΡΙΖΙΤΙΚΟ

ΡΙΖΙΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΕΙΜΝΗΣΤΟ ΜΙΧΑΛΗ ΚΟΥΝΕΛΗ.

ΠΑΖΑΡΙ Μ.ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΣΤΗΝ ΚΙΣΑΜΟ

ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΖΥΓΙΕΣ ΤΗΣ ΚΙΣΑΜΟΥ ΜΕΡΟΣ ΕΝΔΕΚΑΤΟ: ΧΑΡΧΑΛΑΚΗΣ-ΜΑΡΕΝΤΑΚΗΣ

Θεοχάρης Μαρεντάκης

Μιχάλης Χαρχαλάκης

Στην δυτική πλευρά της Κισάμου, δύο νέοι καλλιτέχνες ξεπετάχτηκαν στα τέλη της δεκαετίας του '20 για να κλέψουν τις εντυπώσεις. Οι 15χρονοι τότε, Μιχάλης Χαρχαλάκης στο βιολί και Θεοχάρης Μαρεντάκης στο λαγούτο. Και ο κόσμος, από περιέργεια περισσότερο, πήγαινε να ακούσει τα δύο παιδιά, που ακόμα φορούσαν κοντά παντελονάκια.
Σιγά σιγά, τα παιδιά αυτά μεγάλωσαν και μαζί τους, μεγάλωσε και η φήμη τους. Μια ζυγιά πολύ καλή, που δεν είχε τίποτα να ζηλέψει από τις άλλες, μεγάλες ζυγιές των "ιερών τεράτων" της περιοχής.
Απαραίτητοι στα πανηγύρια της εποχής, στην Αγία Τριάδα στα Καλουδιανά, στον Τίμιο Σταυρό στο Σηρικάρι, στα Χάμπαθα, στον Άγιο Κωνσταντίνο στο Βουλγάρω, στις Λουσακιές κλπ.
Περίφημο δοξάρι ο Μιχάλης Χαρχαλάκης, ανηψιός του γίγαντα Νικ. Χάρχαλη, καλή πενιά ο Θεοχάρης αλλά και εξαίσιος τραγουδιστής. Ένας πολύ δυνατός συνδυασμός, που τους έκανε να ξεχωρίσουν από όλους σχεδόν τους συνομήλικους τους. Μέχρι και τα χρόνια της κατοχής, τους βρίσκουμε σε πλήρη καλλιτεχνική έξαρση. Μετά την κατοχή όμως, ο Μιχάλης Χαρχαλάκης ανέβηκε στην Αθήνα, όπου και έζησε τα υπόλοιπα του χρόνια και ο Θεοχάρης συνεργάστηκε με πολλούς άλλους βιολάτορες.
Στην μνήμη του κόσμου όμως που τους άκουσε, έχουν χαραχτεί οι πενιές τους, οι ξεκαρδιστικές μαντινάδες τους, τα όλο ζωντάνια γλέντια τους, ο λαμπρός και εύθυμος χαρακτήρας τους.

ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΖΥΓΙΕΣ ΤΗΣ ΚΙΣΑΜΟΥ ΜΕΡΟΣ ΔΕΚΑΤΟ: ΚΟΠΑΝΙΔΗΣ-ΦΡΑΓΚΕΔΗΣ

Βιολί:Βασ.Παπαδάκης(Κοπανίδης), σαντούρι:Λουκάς Μπέρτος, λαγούτο: Μαν.Φραγκεδάκης

Συνεχίζοντας το αφιέρωμα στις μεγάλες μουσικές "ζυγιές" της επαρχίας Κισάμου, συναντάμε δύο σημαντικούς καλλιτέχνες, τον βιολάτορα Βασίλη Παπαδάκη ή Κοπανίδη και τον Μανώλη Φραγκεδάκη. Καλλιτέχνες οι οποίοι έγραψαν μαζί, αλλά και ξεχωριστά ο καθένας, την δική τους μουσική ιστορία στα καλλιτεχνικά δρώμενα του τόπου μας.
Συνεργάστηκαν για πολλά χρόνια, σε όλη την έκταση του νομού Χανίων, αποκτώντας φήμη. Στα πανηγύρια και στους γάμους, περιζήτητοι, πολλές φορές ο γαμπρός για να τους "κλείσει", τους έδινε προκαταβολή!
Στις ταβέρνες και τα κέντρα της πόλης των Χανίων, οι μαγαζάτορες κατά την δεκαετία του '30 κυρίως, συνορίζονταν ποιός θα πρωτοπάρει αυτούς τους δύο καλλιτέχνες στο μαγαζί του. Και αυτοί από μεριάς τους, για να μην χαλάνε χατήρι σε κανέναν, έπαιζαν κάθε εβδομάδα και σε άλλο μαγαζί, καλύπτοντας έτσι την ζήτηση που είχαν.
Η μουσική τους συνεργασία που κράτησε περίπου δέκα χρόνια και έτερψε χιλιάδες κόσμου, τερματίστηκε όταν ο Μανώλης Φραγκεδάκης αποφάσισε να σταματήσει την ενεργό ενασχόληση του με την μουσική και να αφοσιωθεί στην οργανοποιία,  στην οποία άλλωστε και διέπρεψε και χαρακτηρίστηκε ώς ο καλύτερος κατασκευαστής λαγούτων της γενιάς του σε όλη την Κρήτη, κι από τους καλύτερους στην Ελλάδα.

ΚΟΥΝΕΛΗΣ-ΛΑΪΝΑΚΗΣ

Οι αξέχαστοι καλλιτέχνες Μιχ.Κουνέλης και Στέλιος Λαϊνάκης σε μια ζωντανή τους εμφάνιση!

ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΖΥΓΙΕΣ ΤΗΣ ΚΙΣΑΜΟΥ ΜΕΡΟΣ ΕΝΑΤΟ: ΠΑΠΟΥΤΣΗΣ-ΚΟΥΡΗΣ

Μιχάλης Παπουτσάκης

Γιάννης Κουριδάκης

Παλιά ζυγιά, αυτή που θα παρουσιάσουμε σήμερα. Παλιά και καλή!
Μιχάλης Παπουτσάκης, βιολί, Γιάννης Κουριδάκης, λαγούτο. Οι δύο μεγάλοι καλλιτέχνες της ανατολικής Κισάμου. Από μουσικές οικογένειες με βαθιές καταβολές στην παραδοσιακή μουσική της περιοχής, άλλωστε στα βιογραφικά τους που περιλαμβάνονται στο blog μας, φαίνεται ξεκάθαρα η αξία τους και η προσφορά τους.
Ο Μιχάλης Παπουτσάκης, ο κατά πολλούς, καλύτερος δεξιοτέχνης της γενιάς του στην ανατολική Κίσαμο και ο Γιάννης Κουριδάκης, ένας εξαίσιος παλιός λαγουτιέρης, συνεργάστηκαν για πολλά-πολλά χρόνια, προσφέροντας στους Κισαμίτες - και όχι μόνο - υψηλού επιπέδου διασκέδαση.
Έπαιξαν σχεδόν σε όλο τον νομό Χανίων, με ιδιαίτερη απήχηση στην Κίσαμο και το Σέλινο, κατά τις δεκαετίες του '20 και του '30. Βέβαια, συνεργάστηκαν και με άλλους μουσικούς όλα αυτά τα χρόνια, όπως ο Παπουτσής με τους Μαρουβάδες, ο Κουρής με τον Μαριάνο και τον Χαράλαμπο Παπουτσή, όμως, ήταν πολύ συχνές οι κοινές τους εμφανίσεις. Άλλωστε, στα πανηγύρια των Βουκολιών, του Ταυρωνίτη, του Γαβαλομουρίου και όλων των γειτονικών χωριών, η ζυγιά αυτή ήταν κάτι παραπάνω από απαραίτητη, ήταν θεσμός θα λέγαμε.
Δυστυχώς, δεν έχουμε να παρουσιάσουμε κάποια εκτενή και επίσημη δισκογραφία, δεν παρήγαγαν δισκογραφικό έργο σαν ζυγιά, πλήν κάποιων συμμετοχών του Γιάννη Κουριδάκη στα δισκογραφικά εγχειρήματα του Γιώργη Μαριάνου. Σίγουρα όμως, οι διηγήσεις των παλαιοτέρων που τους έζησαν και του άκουσαν, είναι το καλύτερο "μουσικό" παράδειγμα που μπορούμε να έχουμε σήμερα, αξιολογώντας αυτή την σπουδαιότατη μουσική ζυγιά της Κισάμου.

ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΖΥΓΙΕΣ ΤΗΣ ΚΙΣΑΜΟΥ,ΜΕΡΟΣ ΟΓΔΟΟ: ΧΑΡΧΑΛΗΣ-ΜΑΥΡΟΔΗΜΗΤΡΗΣ

Σταύρος Μαυροδημητράκης

Νικολής Χάρχαλης

Δεν νομίζουμε να χρειάζονται ειδικές συστάσεις για αυτούς τους δύο θρυλικούς μουσικούς, δύο καλλιτέχνες που για πολλά χρόνια κυριάρχησαν στο κρητικό μουσικό στερέωμα, είτε ώς ζυγιά, είτε ώς μονάδες.
Νικολής Χάρχαλης, ο βιολιστής - θρύλος! Σταύρος Μαυροδημητράκης, ο λαγουτιέρης-πρώτυπο!
Στα δύσκολα χρόνια των πρώτων δεκαετιών του περασμένου αιώνα, άκμασε αυτή η ζυγιά. Από τα τέλη της δεκαετίας του '10, έως και τις αρχές του '30. Σχεδόν δεκατρία χρόνια γεμάτα γλέντια, γεμάτα επιτυχίες. Μουσική "κυριαρχία" και στις πέντε επαρχίες του νομού Χανίων. Αλλά δεν περιορίστηκαν μόνο εκεί. Πολλές αναφορές έχουμε σήμερα για παρουσία τους σε πολλές περιοχές του νομού Ρεθύμνης. Ακόμα και στο Ηράκλειο καλέστηκαν να παίξουν, όπως και στην Αθήνα.
Ζυγιά σωστή, δεμένη, συνεργασία άψογη, ο καθένας γνώριζε πολύ καλά τις δυνατότητες του άλλου, αμοιβαίος σεβασμός πάνω απ'όλα.  Έδωσαν τα φώτα σε νεώτερους, δημιούργησαν μιμητές, φανατικούς θαυμαστές, δέσποσαν και εντυπωσίασαν στην εποχή τους, ίσως όσο καμία άλλη ζυγιά εκείνα τα χρόνια της ακμής τους!
Κουραστικές πορείες, από το ένα γλέντι στο άλλο, συχνά από την μία επαρχία στην άλλη, θρυλικές σήμερα οι ιστορίες αυτών των γλεντιών, νοσταλγικές οι εξιστορήσεις όλων όσων τους έζησαν.
Ο Χάρχαλης, στο απόγειο της καριέρας του, έδειξε εμπιστοσύνη στο πρόσωπο του τότε νεαρού, σχεδόν δεκαοκτάχρονου Μαυροδημητράκη. Ήσαν άλλωστε κοντοχωριανοί και μπορούσαν να ανταμώνουν εύκολα ώστε να κάνουν πρόβες και να "δένουν" αρμονικά τα όργανα τους. Δεν υπήρχε χωριό και πανηγύρι στην Κίσαμο, που να μην πρωταγωνίστησαν κατά την δεκαετία του '20. Όπως προείπαμε όμως, δεν περιορίστηκαν μόνο στην Κίσαμο. Η απήχηση ήταν μεγάλη παντού. Ολόκληρη περιοδεία στον Αποκόρωνα, στα Σφακιά, έπειτα σε χωριά του Ρεθύμνου και μετά, από τρείς μήνες σχεδόν, πίσω στην "βάση" τους. Ανταμείφθηκαν από τον κόσμο, εκτός των όποιων χρημάτων, με την αγάπη και την καλοσύνη. Όπως μας είχε πεί κάποτε ο αείμνηστος Ναύτης "Ήταν μεγάλη υπόθεση για έναν γαμπρό να έχει κλείσει για το γαμήλιο γλέντι τον Χάρχαλη με τον Μαυροδημήτρη......!"
Δισκογραφικά, άφησαν ένα όχι και τόσο μεγάλο σε ποσότητα, αλλά λαμπρό σε ποιότητα, δισκογραφικό έργο. Δύο δίσκους στην "δύση" της δεκαετίας του '20, και άλλους τρείς περίπου δίσκους στις αρχές της δεκαετίας του '30. Αυτό, όσον αφορά την επίσημη δισκογραφία τους, γιατί ανεπίσημα, είναι αρκετοί οι "συλλέκτες" ανέκδοτων ώς επί το πλείστον, ηχογραφήσεων τους.
Δεν είναι παράλογο να πούμε, ότι ο Μαυροδημητράκης, "εκτινάχθηκε" μέσω αυτής της συνεργασίας, στο κρητικό μουσικό στερέωμα και μετέπειτα, δούλεψε μαζί με όλα σχεδόν τα μεγαθήρια του βιολιού και της λύρας. Αλλά και ο Χάρχαλης, ακόμα και στα βαθιά του γεράματα, όπως εκμυστηρεύθηκε στον βιογράφο του και όχι μόνο, ωφελήθηκε πολύ από την συνεργασία του με τον Μαυροδημητράκη και τον ξεχώριζε πάντα, ανάμεσα στο πλήθος των λαγουτιέρηδων, με τους οποίους είχε παίξει.